14 listopada jest 318. (w latach przestępnych 319.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 47 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Agata , Agrypin , Agryppa , Antyd , Damian , Elżbieta , Filomen , Hipacy , Jan , Józef , Jukund , Klementyn , Kosma , Laurenty , Lewin , Mikołaj , Serapion , Stefan , Ścibor , Ścibora , Świecław , Teodot , Wawrzyniec i Wszerad .
• Indie – Dzień Dziecka (urodziny Jawaharlala Nehru )
• Jordania – Dzień Pamięci Króla Husajna
• międzynarodowe
  • Światowy Dzień Seniora^[1]
  • Światowy Dzień Cukrzycy^[2] (ustanowiony przez WHO w rocznicę urodzin odkrywcy insuliny Fredericka Bantinga , z inicjatywy International Diabetes Federation, IDF)
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim ^[3][4], obchodzą:
  • św. Hipacy z Paflagonii (biskup)
  • bł. Maria Luiza Merkert (założycielka Elżbietanek )
  • św. Mikołaj Tavelić (męczennik)
  • św. Wawrzyniec z Dublina, Lorcan O'Tuathail (+ 1180 ; bp Dublina )

Wydarzenia w Polsce

• 1425 – Brześć Litewski : książęta mazowieccy Siemowit V i Kazimierz II , w imieniu swego ojca Siemowita IV potwierdzili zależność lenną Mazowsza wobec króla Władysława Jagiełły .
• 1806 – generał Jan Henryk Dąbrowski rozpoczął nabór do Armii Księstwa Warszawskiego .
• 1856 – Poznań : uruchomiono gazownię miejską .
• 1918 – Rada Regencyjna samorozwiązała się i przekazała pełnię władzy Józefowi Piłsudskiemu .
• 1926 – odsłonięto pomnik Fryderyka Chopina w Łazienkach Królewskich .
• 1946 – została odkryta Jaskinia nad Źródłem w Dolinie Będkowskiej .
• 1969 – premiera serialu telewizyjnego Przygody pana Michała .
• 1982 – Bytom : spłonął drewniany kościół św. Wawrzyńca .
• 1982 – do Gdańska powrócił zwolniony z internowania Lech Wałęsa .
• 1987 – powstała Unia Polityki Realnej .
• 1990 – podpisano traktat polsko-niemiecki potwierdzający granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej .
• 1995 – podpisano umowę o założeniu spółki Daewoo - FSO .
• 2007 – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia dnia 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej .
• 2009 – odbył się ingres bp . Henryka Tomasika do katedry radomskiej.

Wydarzenia na świecie

Członek Gwardii Palatyńskiej – rycina z początku XX w.

• 1475 – Jadwiga Jagiellonka , córka Kazimierza IV Jagiellończyka , poślubiła w Landshut syna władcy Bawarii , Jerzego Bogatego .
• 1718 – wydano Akt ku zachęceniu do ujęcia i zgładzenia piratów.
• 1850 – papież Pius IX utworzył Gwardię Palatyńską .
• 1888 – Paryż : rozpoczął działalność Instytut Pasteura .
• 1889 – amerykańska dziennikarka Nellie Bly , zainspirowana powieścią Juliusza Verne'a W 80 dni dookoła świata, wyruszyła śladami Fileasa Fogga .
• 1901 – Karl Landsteiner odkrył trzy grupy krwi : A, B i 0.
• 1908 – Albert Einstein zaprezentował teorię kwantów .
• 1910 – amerykański pilot Eugene Ely po raz pierwszy wystartował samolotem z pokładu okrętu.
• 1918 – Czechosłowacja proklamowana republiką .
• 1922 – BBC rozpoczęła nadawanie programu radiowego.
• 1940 – II wojna światowa : rozpoczęła się ofensywa na froncie bałkańskim , po której Grecy wyparli Włochów do Albanii .
• 1940 – Bitwa o Anglię : ciężkie bombardowanie Coventry .
• 1960 – w wyniku zderzenia dwóch pociągów pasażerskich pod Pardubicami zginęło 118 osób, a 110 zostało rannych.
• 1963 – Islandia : z Atlantyku wyłoniła się wyspa wulkaniczna Surtsey .
• 1969 – misja księżycowa Apollo 12 wystartowała z Przylądku Canaveral na Florydzie .
• 1970 – USA : 75 osób zginęło w katastrofie lotu Southern Airways 932 .
• 1971 – NASA : sonda Mariner 9 osiągnęła orbitę Marsa , stając się pierwszym wysłanym z Ziemi sztucznym satelitą innej planety.
• 1975 – Hiszpania wycofała się z Sahary Zachodniej .
• 1980 – Gwinea-Bissau : przeprowadzono bezkrwawy zamach stanu .
• 1980 – premiera filmu Wściekły byk .
• 1990 – premiera filmu Europa, Europa .
• 1991 – Kambodża : do kraju po 13 latach wygnania powrócił książę Norodom Sihanouk .
• 1994 – rozpoczęła się regularna komunikacja Eurotunelem .
• 1997 – premiera filmu Szakal .
• 2003 – została odkryta planetoida Sedna .
• 2006 – RPA zalegalizowała małżeństwa osób tej samej płci .

Urodzili się

• 1498 – Eleonora Austriacka , królowa Portugalii i Francji , żona Manuela I i Franciszka I (zm. 1558 )
• 1567 – Maurycy Orański , książę Oranii , stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji (zm. 1625 )
• 1601 – Jan Eudes , święty , francuski duchowny katolicki (zm. 1680 )
• 1650 – Wilhelm III Orański , książę Oranii , stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji , król Anglii , Szkocji i Irlandii (zm. 1702 )
• 1719 – Leopold Mozart , austriacki kapelmistrz , kompozytor , ojciec Wolfganga Amadeusza Mozarta (zm. 1787 )
• 1765 – Robert Fulton , amerykański wynalazca, konstruktor statku parowego (zm. 1815 )
• 1776 – Henri Dutrochet , francuski lekarz , fizjolog , botanik (zm. 1847 )
• 1778 – Johann Nepomuk Hummel , niemiecki kompozytor pochodzenia czeskiego (zm. 1837 )
• 1779 – Adam Gottlob Oehlenschläger , duński poeta (zm. 1850 )
• 1797 – Charles Lyell , angielski geolog (zm. 1875 )
• 1805 – Fanny Hensel , niemiecka kompozytorka , siostra Felixa Mendelssohna (zm. 1847 )
• 1814 – Edmund Bojanowski , polski błogosławiony , założyciel Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP (zm. 1871 )
• 1819 – Józef Kmietowicz , polski duchowny katolicki , wikary parafii w Chochołowie , przywódca powstania chochołowskiego (zm. 1859 )
• 1828 – Charles de Freycinet , francuski polityk, premier Francji (zm. 1923 )
• 1838 – August Šenoa , chorwacki pisarz (zm. 1881 )
• 1845 – Ulisse Dini , włoski matematyk (zm. 1918 )
• 1840 – Claude Monet , francuski malarz (zm. 1926 )
• 1863 – Leo Hendrik Baekeland , belgijski wynalazca (zm. 1944 )
• 1874 – Adolf Brand , niemiecki działacz gejowski , dziennikarz , anarchista (zm. 1945 )
• 1878 – Leopold Staff , polski poeta (zm. 1957 )
• 1887 – Lajos Áprily , węgierski pisarz (zm. 1967 )
• 1889 – Jawaharlal Nehru , indyjski polityk, premier Indii (zm. 1964 )
• 1891 – Sir Frederick Banting , kanadyjski fizjolog , odkrywca insuliny , laureat Nagrody Nobla (zm. 1941 )
• 1891 – Józef Orwid , polski aktor (zm. 1944 )
• 1891 – Stanisław Ujejski, polski dowódca wojskowy , generał (zm. 1980 )
• 1896 – Mamie Eisenhower , pierwsza dama USA , żona Dwight'a Eisenhowera (zm. 1979 )
• 1900 – Aaron Copland , amerykański kompozytor (zm. 1990 )
• 1901 – Alfons Karny , polski rzeźbiarz (zm. 1989 )
• 1901 – Kazimierz Michałowski , polski archeolog , egiptolog , historyk sztuki , profesor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1981 )
• 1904 – Dick Powell, amerykański aktor (zm. 1963 )
• 1906 – Louise Brooks , amerykańska aktorka (zm. 1985 )
• 1907 – Władysław Kopaliński , polski pisarz, leksykograf (zm. 2007 )
• 1907 – Astrid Lindgren , szwedzka pisarka (zm. 2002 )
• 1907 – William Steig, amerykański rysownik , autor komiksów (zm. 2003 )
• 1908 – Joseph Raymond McCarthy , amerykański polityk (zm. 1957 )
• 1910 – Eric Malpass, angielski pisarz (zm. 1996 )
• 1910 – Jerzy Putrament , polski pisarz (zm. 1986 )
• 1911 – Antoni Szuniewicz , polski organista , kompozytor , dyrygent , pedagog (zm. 1987 )
• 1913 – George Smathers , amerykański polityk (zm. 2007 )
• 1914 – Edward Schillebeeckx , belgijski teolog katolicki , dominikanin (zm. 2009 )
• 1918 – John Bromwich , australijski tenisista , mistrz Australia Open , US Open i Wimbledonu (zm. 1999 )
• 1918 – Pawlik Morozow , rosyjski pionier (zm. 1932 )
• 1919 – Björn Borg , szwedzki pływak , dwukrotny mistrz Europy na 400 i 1500 m stylem dowolnym (zm. 2009 )
• 1919 – Veronica Lake , amerykańska aktorka (zm. 1973 )
• 1920 – Stanisław Czachorowski Swen, polski pisarz (zm. 1994 )
• 1920 – Tadeusz Schmidt , polski aktor (zm. 1976 )
• 1921 – Brian Keith, amerykański aktor (zm. 1997 )
• 1922 – Boutros Boutros-Ghali , egipski polityk, sekretarz generalny ONZ
• 1923 – Tadeusz Szwagrzyk , polski duchowny katolicki , biskup częstochowski (zm. 1992 )
• 1925 – Henryk Czarnecki , polski pisarz (zm. 1997 )
• 1925 – Roj Miedwiediew, gruziński socjolog , historyk
• 1927 – Janusz Wilhelmi , polski polityk, minister kultury i sztuki (zm. 1978 )
• 1929 – Ivan Singer , rumuński matematyk
• 1930 – Janis Pujats , łotewski duchowny katolicki , kardynał , arcybiskup Rygi
• 1930 – Josef Vinklář, czeski aktor (zm. 2007 )
• 1930 – Edward White , amerykański astronauta (zm. 1967 )
• 1931 – Roman Indrzejczyk , polski duchowny katolicki, kapelan prezydenta RP (zm. 2010 )
• 1931 – Andrzej Nartowski , polski koszykarz , reprezentant Polski (zm. 2003 )
• 1932 – Gunter Sachs, szwajcarski reżyser filmów dokumentalnych , malarz
• 1933 – Fred Haise , amerykański astronauta
• 1934 – Marek Dietrich , polski inżynier mechanik , rektor Politechniki Warszawskiej (zm. 2009 )
• 1934 – Manuel Octavio Gómez, kubański reżyser filmowy (zm. 1988 )
• 1934 – Janina Kozak-Pajkert , polska poetka
• 1935 – Husajn I , król Jordanii (zm. 1999 )
• 1936 – Marian Czepiec , polski poeta (zm. 1983 )
• 1936 – Maciej Patkowski, polski pisarz
• 1939 – Rudolf Thome, niemiecki reżyser filmowy
• 1942 – Julian Gbur , polski duchowny katolicki , werbista , biskup lwowski , greckokatolicki biskup stryjski
• 1943 – Waldemar Parzyński, polski wokalista zespołu Novi Singers
• 1944 – Michał Strąk , polski politolog , polityk, minister-szef Urzędu Rady Ministrów
• 1945 – Zbigniew Nowak, polski muzyk zespołów: Bractwo Kurkowe 1791 i Happy End
• 1947 – Tamás Somló, węgierski basista zespołu Locomotiv GT
• 1948 – Andrzej Bieniasz , polski aktor (zm. 2007 )
• 1948 – Michael Dobbs, brytyjski pisarz
• 1948 – Karol Mountbatten-Windsor , książę Rothesay , książę Walii
• 1950 – Zhang Yimou , chiński reżyser filmowy
• 1951 – Leszek Cichy , polski himalaista , zdobywca Korony Ziemi
• 1953 – Marek Słyk, polski pisarz
• 1953 – Dominique de Villepin , francuski polityk, premier Francji
• 1954 – Bernard Hinault , francuski kolarz szosowy , zwycięzca Tour de France , Vuelta a España i Giro d'Italia , mistrz świata
• 1954 – Condoleezza Rice , amerykański polityk, sekretarz stanu USA
• 1954 – Yanni , grecki muzyk
• 1955 – Wiesław Kot, polski poeta
• 1958 – Michał Juszczakiewicz , polski aktor
• 1962 – Stefano Gabbana , włoski projektant mody
• 1962 – Josh Silver , amerykański muzyk zespołu Type O Negative
• 1967 – Cezary Zamana , polski kolarz szosowy , zwycięzca Tour de Pologne
• 1968 – Claudia Porwik , niemiecka tenisistka
• 1970 – Omar Sangare , polski aktor, pisarz
• 1972 – Edyta Górniak , polska piosenkarka
• 1972 – Dougie Payne , szkocki muzyk, gitarzysta basowy w zespole Travis
• 1972 – Dariusz Żuraw , polski piłkarz , reprezentant Polski
• 1974 – Benjamín Benítez , amerykański aktor
• 1975 – Travis Barker , amerykański perkusista zespołów: Blink-182 , The Transplants i Plus 44
• 1979 – Osleidys Menéndez , kubańska lekkoatletka, oszczepniczka, mistrzyni świata , mistrzyni olimpijska
• 1980 – Nicolas Lopez , francuski szermierz
• 1981 – Wang Jianxun , chiński skoczek narciarski
• 1984 – Marija Šerifović , serbska piosenkarka, zwyciężczyni Konkursu Piosenki Eurowizji
• 1985 – Andreas Vilberg , norweski skoczewk narciarski

Zmarli

•   976 – Taizu, cesarz Chin (ur. 927 )
• 1060 – Godfryd II Martel , hrabia Andegawenii (ur. 1006 )
• 1263 – Aleksander Newski , książę Nowogrodu , wielki książę kijowski , wielki książę włodzimierski (ur. 1220 )
• 1391 – Nikola Tavelić , święty , chorwacki franciszkanin , misjonarz , męczennik (ur. 1340 )
• 1556 – Giovanni Della Casa, włoski poeta (ur. 1503 )
• 1716 – Gottfried Leibniz , niemiecki filozof , matematyk , prawnik , fizyk , dyplomata (ur. 1646 )
• 1797 – Iwan Szuwałow , założyciel Akademii Sztuk Pięknych w Sankt Petersburgu , współzałożyciel i pierwszy rektor Uniwersytetu Moskiewskiego , (ur. 1727 )
• 1801 – Grzegorz Piramowicz , polski pedagog (ur. 1735 )
• 1825 – Jean Paul , niemiecki pisarz (ur. 1763 )
• 1831 – Georg Wilhelm Friedrich Hegel , niemiecki filozof (ur. 1770 )
• 1852 – Karol Antoniewicz , polski duchowny katolicki , jezuita , misjonarz , pisarz (ur. 1807 )
• 1861 – Stefan Cuenot , francuski misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1802 )
• 1866 – Michał I Uzurpator , król Portugalii (ur. 1802 )
• 1897 – Giuseppina Strepponi, włoska śpiewaczka operowa ( sopran ), żona Giuseppe Verdiego (ur. 1815 )
• 1899 – Szymon Marcin Kozłowski , polski duchowny katolicki , biskup łucko-żytomierski , arcybiskup mohylewski (ur. 1819 )
• 1908 – Guāngxù, cesarz Chin (ur. 1871 )
• 1911 – Marian Jasieńczyk, polski pisarz (ur. 1855 )
• 1915 – Teodor Leszetycki , polski pianista , kompozytor (ur. 1830 )
• 1938 – Hans Christian Gram , duński lekarz , twórca metody Grama (ur. 1853 )
• 1944 – Otto Schimek , austriacki żołnierz, rozstrzelany za odmowę wykonania wyroku śmierci na polskich cywilach (ur. 1925 )
• 1946 – Manuel de Falla , hiszpański kompozytor (ur. 1876 )
• 1965 – Otto Ernst Schweizer , niemiecki architekt , urbanista (ur. 1890 )
• 1975 – Jan Rostworowski , polski pisarz, tłumacz (ur. 1919 )
• 1977 – Bhaktivedanta Swami , hinduski filozof , misjonarz (ur. 1896 )
• 1986 – Feliks Paszkowski , polski malarz (ur. 1904 )
• 1990
  • Leonid Trauberg, rosyjski reżyser filmowy (ur. 1902 )
  • Adolf Rudnicki , polski pisarz (ur. 1909 )
• 1991 – Tony Richardson , brytyjski reżyser filmowy (ur. 1928 )
• 1992 – Ernst Happel , austriacki piłkarz , trener piłkarski , reprezentant Austrii , selekcjoner reprezentacji Holandii i Austrii (ur. 1925 )
• 2000
  • Wiesław Barej , polski fizjolog zwierząt , profesor i rektor SGGW (ur. 1934 )
  • Wiesław Gawłowski , polski siatkarz , trener siatkówki , reprezentant Polski , mistrz świata , mistrz olimpijski (ur. 1950 )
• 2001
  • Mieczysław Waśkowski , polski reżyser filmowy (ur. 1929 )
  • Władysław Wanags, polski duchowny katolicki , działacz społeczny, laureat nagrody TOTUS (ur. 1931 )
  • Charlotte Coleman, angielska aktorka (ur. 1968 )
• 2002 – Stanisław Łojasiewicz , polski matematyk (ur. 1926 )
• 2003 – Gene Anthony Ray, amerykański aktor , tancerz , choreograf (ur. 1962 )
• 2006 – John van Nes Ziegler , niemiecki polityk (ur. 1921 )
• 2007
  • Maria Cytowska , polska filolog klasyczny , tłumaczka , profesor Uniwersytetu Warszawskiego (ur. 1922 )
  • Władysław Szuszkiewicz , polski kajakarz , medalista olimpijski (ur. 1938 )
  • Jan Kaczmarek , polski satyryk , aktor kabaretu Elita (ur. 1945 )
• 2008 – Norbert Schmelzer , holenderski polityk , minister spraw zagranicznych (ur. 1921 )
• 2009 – Nikołaj Anikin , rosyjski biegacz narciarski , mistrz olimpijski (ur. 1932 )

Przypisy