Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny ( szw. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) – jest nagrodą przyznawaną corocznie przez Instytut Karolinska za wyjątkowe osiągnięcia naukowe z różnych dziedzin fizjologii lub medycyny . Jest jedną z pięciu Nagród Nobla ustanowionych w testamencie przez Alfreda Nobla (zm. w 1896 roku)[1]. Jak zapisał on w swoim testamencie, nadzór nad nagrodą sprawuje Fundacja Noblowska, a przyznawana jest ona przez zgromadzenie wybierane przez Instytut Karolinska[2]. Określana potocznie jako "Nagroda Nobla z medycyny", w rzeczywistości była precyzyjnie opisana przez Nobla w jego testamencie, jako nagroda z "fizjologii lub medycyny". Z tego powodu może być przyznana w każdej ze szczegółowych dziedzin obu tych nauk. Pierwszym laureatem nagrody był w roku 1901 Niemiec Emil Adolf von Behring .

Spis treści

Nominacja i selekcja kandydatów

Obecnie Nagroda Nobla może być przyznana za dwie różne prace, ale w sumie liczba nagrodzonych osób nie może przekroczyć trzech. Do 1968 regulamin zezwalał na przyznanie nagrody większej ilości osób, ale nigdy nie zdarzyło się to w praktyce[3].

Laureaci nagrody są wybierani przez Zgromadzenie Noblowskie Instytutu Karolinska, w skład którego wchodzi 50 profesorów tej instytucji. Ciałem wykonawczym Zgromadzenia jest Komitet Noblowski, który składa się z pięciu członków wybranych przez Zgromadzenie. Nominacja i selekcja kandydatów zaczyna się, we wrześniu roku poprzedzającego nadanie nagrody, przez wysłanie przez Komitet zaproszeń do nominacji do około 3 000 profesorów z różnych światowych instytucji naukowych, poprzednich laureatów nagrody i członków Zgromadzenia. Nikt nie może nominować siebie samego. Z końcem stycznia następnego roku upływa termin nominacji, a w lutym Komitet zawęża liczbę nominowanych. Następnie od marca do maja zasięga się opinii wybranych ekspertów, by we wrześniu przedstawić Zgromadzeniu pisemny raport z rekomendowanymi kandydatami. Rekomendacje dyskutuje się na dwóch kolejnych zebraniach Zgromadzenia, które w październiku wybiera ostatecznych laureatów drogą głosowania większościowego . W tym samym miesiącu ogłasza się nazwiska laureatów. Nazwiska nominowanych, jak i nominujących, a także opinie i przebieg wyborów pozostają utajnione (klauzula tajności dotyczy zarówno kontaktów publicznych, jak i prywatnych) przez następne 50 lat[4].

Nagroda

Każdy laureat otrzymuje medal, dyplom i nagrodę pieniężną, której wysokość jest różna w różnych latach[5]. W 1901 roku, von Behring otrzymał 150 782 koron szwedzkich (SEK), co odpowiadało wartości 7 799 542 SEK w grudniu 2008 roku[6]. W 2009 przyznano nagrodę w wysokości 10 000 000 SEK, która została podzielona pomiędzy trójkę naukowców: Haralda zur Hausena , Françoise'a Barré-Sinoussiego i Luca Montagniera [7]. Nagroda jest uroczyście wręczana 10 grudnia w Sztokholmie , w rocznicę śmierci Nobla[8].

Jeden z laureatów, Niemiec Gerhard Domagk w 1939 roku, nie dostał pozwolenia od swojego rządu na odebranie nagrody. Medal i dyplom, ale nie nagrodę pieniężną, otrzymał w późniejszych latach[9].

Laureaci

Do 2009 roku, 195 osobom przyznano 100 Nagród Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Nagrody nie przyznano w dziewięciu latach: 1915–1918, 1921, 1925, 1940–1942. Do 2009 roku nagrodę dostało dziesięć kobiet: Gerty Cori (1947), Rosalyn Yalow (1977), Barbara McClintock (1983), Rita Levi-Montalcini (1986), Gertrude B. Elion (1988), Christiane Nüsslein-Volhard (1995), Linda B. Buck (2004), Françoise Barré-Sinoussi (2008), Elizabeth Blackburn (2009) i Carol W. Greider (2009). Najmłodszym laureatem nagrody był w nagrodzony w wieku 32 lat Frederick Banting (w roku 1923), a najstarszym, mającym 87 lat Peyton Rous (w roku 1966). W 1947 roku nagrodę wspólnie otrzymało małżeństwo Gerty i Carl Cori [10].

Chronologiczna lista laureatów
RokLaureatKraj rezydencji/narodowośćUzasadnienie[uwaga 1]
1901
Emil Adolf von Behring
Cesarstwo Niemieckie
  Cesarstwo Niemieckie
"za pracę nad terapią surowicą , w szczególności jej stosowania w leczeniu błonicy , która otworzyła nową drogę w dziedzinie nauk medycznych, dając do rąk lekarza zwycięską broń przeciwko chorobie i śmierci"[11]
1902
Ronald Ross   Wielka Brytania "za pracę nad malarią , którymi pokazał jak dostaje się ona do organizmu i tym samym stworzył podstawy dla badań tej choroby i metod jej zwalczania"[12]
1903
Niels Ryberg Finsen   Dania "[za] wkład w leczenie chorób, szczególnie gruźlicy skórnej , skoncentrowanymi promieniami świetlnymi, czym otworzył nową drogę dla nauk medycznych"[13]
1904
Iwan Pawłow [14]  Imperium Rosyjskie "w uznaniu jego pracy nad fizjologią układu trawiennego , przez co zmieniła i powiększyła się wiedza na temat życiowych aspektów tego tematu"[15]
1905
Robert Koch
Cesarstwo Niemieckie
  Cesarstwo Niemieckie
"za badania i odkrycia dotyczące gruźlicy "[16]
1906
Camillo Golgi   Włochy "w uznaniu za pracę nad strukturą układu nerwowego "[17]
Santiago Ramón y Cajal   Hiszpania
1907
Charles Louis Alphonse Laveran   Francja "w uznaniu prac nad rolą pierwotniaków w powodowaniu chorób"[18]
1908
Ilja Miecznikow [19]  Imperium Rosyjskie "w uznaniu pracy nad odpornością "[20]
Paul Ehrlich
Cesarstwo Niemieckie
  Cesarstwo Niemieckie
1909
Emil Theodor Kocher   Szwajcaria "za jego pracę nad fizjologią, patologią i chirurgią tarczycy "[21]
1910
Albrecht Kossel
Cesarstwo Niemieckie
  Cesarstwo Niemieckie
"w uznaniu wkładu w naszą wiedzę na temat chemii komórki poczynionego w jego pracy nad białkami , włączając w to substancje nukleinowe "[22]
1911
Allvar Gullstrand   Szwecja "za pracę nad dioptryką oka "[23]
1912
Alexis Carrel   Francja "[za] pracę nad techniką szwu naczyń i transplantacją naczyń krwionośnych i organów "[24]
1913
Charles Richet   Francja "[za] pracę nad anafilaksją "[25]
1914
Robert Bárány   Austro-Węgry "za pracę nad fizjologią i patologią układu przedsionkowego"[26]
1915Nie przyznano
1916
1917
1918
1919
Jules Bordet   Belgia "za odkrycia związane z odpornością "[27]
1920
Schack August Steenberg Krogh   Dania "za odkrycie mięśniowego mechanizmu regulacyjnego kapilar "[28]
1921Nie przyznano
1922
Archibald Vivian Hill   Wielka Brytania "za odkrycia związane z wytwarzaniem ciepła w mięśniach "[29]
Otto Fritz Meyerhof
Rzesza Niemiecka
  Rzesza Niemiecka
"za odkrycie ścisłego związku pomiędzy zużyciem tlenu , a metabolizmem kwasu mlekowego w mięśniu"[29]
1923
Frederick Grant Banting   Kanada "za odkrycie insuliny "[30]
John James Richard Macleod   Kanada
1924
Willem Einthoven   Holandia "za odkrycie zasady elektrokardiogramu "[31]
1925Nie przyznano
1926
Johannes Andreas Grib Fibiger   Dania "za odkrycie Spiroptera carcinoma"[32]
1927
Julius Wagner-Jauregg   Austria "za odkrycie terapeutycznego znaczenia inokulacji malarii w leczeniu porażenia postępującego "[33]
1928
Charles Jules Henri Nicolle   Francja "za pracę nad tyfusem "[34]
1929
Christiaan Eijkman   Holandia "za odkrycie witaminy hamującej zapalenie nerwów"[35]
Sir Frederick Gowland Hopkins   Wielka Brytania "za odkrycie witamin stymulujących wzrost"[35]
1930
Karl Landsteiner   Austria "za odkrycie ludzkich grup krwi "[36]
1931 Otto Heinrich Warburg
Rzesza Niemiecka
  Rzesza Niemiecka
"za odkrycie natury i zasady działania enzymu oddechowego "[37]
1932Sir Charles Scott Sherrington   Wielka Brytania "za odkrycia dotyczące funkcji neuronów "[38]
Edgar Douglas Adrian   Wielka Brytania
1933
Thomas Hunt Morgan   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące roli chromosomu w dziedziczeniu "[39]
1934 George Hoyt Whipple   Stany Zjednoczone "za odkrycia związane z leczeniem wątroby w przypadkach anemii "[40]
George Richards Minot   Stany Zjednoczone
William Parry Murphy   Stany Zjednoczone
1935 Hans Spemann
III Rzesza Niemiecka
  III Rzesza Niemiecka
"za odkrycie efektu organizatora podczas rozwoju zarodkowego "[41]
1936Sir Henry Hallett Dale   Wielka Brytania "za odkrycie dotyczące chemicznego przekazywania impulsów nerwowych "[42]
Otto Loewi   Austria
1937
Albert Szent-Györgyi [43]   Węgry "za odkrycia dotyczące biologicznych procesów spalania , ze szczególnym uwzględnieniem witaminy C i przemian fumaranu "[44]
1938 Corneille Jean François Heymans   Belgia "za odkrycie funkcji pełnionej przez zatokę szyjną i kłębek szyjny w regulacji oddychania"[45]
1939
Gerhard Domagk
III Rzesza Niemiecka
  III Rzesza Niemiecka
"za odkrycie antybakteryjnych właściwości prontosilu "[46]
1940Nie przyznano
1941
1942
1943 Carl Peter Henrik Dam   Dania "za odkrycie witaminy K "[47]
Edward Adelbert Doisy   Stany Zjednoczone "za odkrycie chemicznej natury witaminy K"[47]
1944 Joseph Erlanger   Stany Zjednoczone "za odkrycia związane z wysoce zróżnicowanymi funkcjami pojedynczych włókien nerwowych "[48]
Herbert Spencer Gasser   Stany Zjednoczone
1945Sir Alexander Fleming   Wielka Brytania "za odkrycie penicyliny i jej leczniczego działania w różnych chorobach zakaźnych "[49]
Ernst Boris Chain   Wielka Brytania
Howard Walter Florey   Australia
1946 Hermann Joseph Muller   Stany Zjednoczone "za odkrycie indukcji mutacji za pomocą napromieniowywania promieniami X "[50]
1947
Carl Ferdinand Cori   Stany Zjednoczone "za odkrycie przebiegu katalitycznej przemiany glikogenu "[51]
Gerty Theresa Cori [52]   Stany Zjednoczone
Bernardo Alberto Houssay   Argentyna "za odkrycie roli odgrywanej przez hormon przedniego płata przysadki w metabolizmie węglowodanów"[51]
1948 Paul Hermann Müller   Szwajcaria "za odkrycie wysokiej skuteczności DDT , jako kontaktowego środka trującego przeciwko wielu stawonogom "[53]
1949
Walter Rudolf Hess   Szwajcaria "za odkrycie funkcjonalnej organizacji śródmózgowia , jako ośrodka koordynującego aktywność organów wewnętrznych"[54]
Antonio Caetano De Abreu Freire Egas Moniz   Portugalia "za odkrycie terapeutycznej wartości lobotomii w pewnych psychozach "[54]
1950 Philip Showalter Hench   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące hormonów kory nadnerczy , ich struktury i działania biologicznego"[55]
Edward Calvin Kendall   Stany Zjednoczone
Tadeusz Reichstein   Szwajcaria
1951 Max Theiler   Związek Południowej Afryki "za odkrycia związane z żółtą gorączką i jej zwalczaniem"[56]
1952
Selman Abraham Waksman   Stany Zjednoczone "za odkrycie streptomycyny , pierwszego antybiotyku skutecznego w zwalczaniu gruźlicy "[57]
1953 Hans Adolf Krebs   Wielka Brytania "za odkrycie cyklu kwasu cytrynowego "[58]
Fritz Albert Lipmann   Stany Zjednoczone "za odkrycie koenzymu A i jego pośredniczącej roli w metabolizmie"[58]
1954
John Franklin Enders   Stany Zjednoczone "za odkrycie zdolności wirusa polio do wzrostu w kulturach różnych typów tkanek"[59]
Frederick Chapman Robbins   Stany Zjednoczone
Thomas Huckle Weller   Stany Zjednoczone
1955 Axel Hugo Theodor Theorell   Szwecja "za odkrycia dotyczące natury i działania enzymów oksydacyjnych"[60]
1956 André Frédéric Cournand   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące cewnikowania serca i patologicznych zmian w układzie krążenia"[61]
Werner Forssmann
Republika Federalna Niemiec
  RFN
Dickinson W. Richards   Stany Zjednoczone
1957 Daniel Bovet   Włochy "za odkrycia dotyczące syntetycznych związków, które inhibują działanie pewnych substancji w organizmie i szczególnie do ich działania na system krwionośny i mięśnie szkieletowe"[62]
1958 George Wells Beadle   Stany Zjednoczone "za odkrycie, że geny działają poprzez regulowanie określonych wydarzeń chemicznych"[63]
Edward Lawrie Tatum   Stany Zjednoczone
Joshua Lederberg   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące rekombinacji genetycznej i organizacji materiału genetycznego bakterii "[63]
1959
Arthur Kornberg   Stany Zjednoczone "za odkrycie mechanizmów biologicznej syntezy kwasów rybonukleinowych i kwasów deoksyrybonukleinowych "[64]
Severo Ochoa   Stany Zjednoczone
  Hiszpania
1960
Sir Frank Macfarlane Burnet   Australia "za odkrycie nabytej tolerancji immunologicznej "[65]
Peter Brian Medawar   Wielka Brytania
1961 Georg von Békésy   Stany Zjednoczone "za odkrycie fizycznego mechanizmu stymulacji wewnątrz ślimaka "[66]
1962
Francis Harry Compton Crick   Wielka Brytania "za odkrycie dotyczące struktury molekularnej kwasów nukleinowych i jej znaczenia w przekazywaniu informacji w substancjach ożywionych"[67]
James Dewey Watson   Stany Zjednoczone
Maurice Hugh Frederick Wilkins   Wielka Brytania
  Nowa Zelandia
1963Sir John Carew Eccles   Australia "za odkrycia dotyczące mechanizmów jonowych zaangażowanych w pobudzanie i inhibicję peryferyjnych i centralnych części błony komórkowej nerwów "[68]
Alan Lloyd Hodgkin   Wielka Brytania
Andrew Fielding Huxley   Wielka Brytania
1964 Konrad Bloch   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące mechanizmu i regulacji metabolizmu cholesterolu i kwasów tłuszczowych "[69]
Feodor Lynen
Republika Federalna Niemiec
  RFN
1965 François Jacob   Francja "za odkrycia dotyczące genetycznej kontroli enzymów i syntezy wirusów"[70]
André Lwoff   Francja
Jacques Monod   Francja
1966 Peyton Rous   Stany Zjednoczone "za odkrycie wirusów indukujących powstawanie guzów "[71]
Charles Brenton Huggins   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące leczenia hormonalnego raka prostaty "[71]
1967 Ragnar Granit   Szwecja
  Finlandia
"za odkrycia dotyczące podstawowych fizjologicznych i chemicznych procesów widzenia w oku "[72]
Haldan Keffer Hartline   Stany Zjednoczone
George Wald   Stany Zjednoczone
1968 Robert W. Holley   Stany Zjednoczone "za interpretację kodu genetycznego i jego funkcji w syntezie białka "[73]
Har Gobind Khorana   Stany Zjednoczone
Marshall W. Nirenberg   Stany Zjednoczone
1969
Max Delbrück   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące mechanizmów replikacji i struktury genetycznej wirusów "[74]
Alfred D. Hershey   Stany Zjednoczone
Salvador E. Luria   Stany Zjednoczone
1970
Julius Axelrod   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące humoralnych transmiterów w zakończeniach nerwowych i mechanizmu ich przechowywania, uwalniania i inaktywacji"[75]
Ulf von Euler   Szwecja
Sir Bernard Katz   Wielka Brytania
1971 Earl W. Sutherland, Jr.   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące mechanizmu działania hormonów "[76]
1972 Gerald M. Edelman   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące chemicznej struktury przeciwciał "[77]
Rodney R. Porter   Wielka Brytania
1973 Karl von Frisch
Republika Federalna Niemiec
  RFN
"za ich odkrycia dotyczące organizacji i wywoływania jednostkowych i społecznych wzorców zachowań"[78]
Nikolaas Tinbergen (left), Konrad Lorenz (right)
Konrad Lorenz   Austria
Nikolaas Tinbergen   Wielka Brytania
1974 Albert Claude   Belgia "za odkrycia dotyczące strukturalnej i funkcjonalnej organizacji komórki "[79]
Christian de Duve   Belgia
George E. Palade   Stany Zjednoczone
1975
David Baltimore   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące interakcji pomiędzy wirusami indukującymi powstawanie guzów a genetycznym materiałem komórki"[80]
Renato Dulbecco   Stany Zjednoczone
Howard Martin Temin   Stany Zjednoczone
1976 Baruch S. Blumberg   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące nowych mechanizmów tworzenia i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych "[81]
D. Carleton Gajdusek   Stany Zjednoczone
1977 Roger Guillemin   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące produkcji hormonów peptydowych w mózgu "[82]
Andrew V. Schally   Stany Zjednoczone
Rosalyn Yalow   Stany Zjednoczone "za rozwinięcie radioimmunologicznej metody oznaczania hormonów peptydowych "[82]
1978
Werner Arber   Szwajcaria "za odkrycie enzymów restrykcyjnych i ich zastosowania w genetyce molekularnej "[83]
Daniel Nathans   Stany Zjednoczone
Hamilton O. Smith   Stany Zjednoczone
1979 Allan M. Cormack   Stany Zjednoczone "za rozwój tomografii komputerowej "[84]
Godfrey N. Hounsfield   Wielka Brytania
1980 Baruj Benacerraf   Stany Zjednoczone "za ich odkrycia dotyczące determinowanych genetycznie struktur na powierzchni komórek , które regulują odpowiedzi immunologiczne"[85]
Jean Dausset   Francja
George D. Snell   Stany Zjednoczone
1981 Roger W. Sperry   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące funkcjonalnej specjalizacji półkul mózgowych "[86]
David H. Hubel   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące przekazywania informacji w układzie wzrokowym"[86]
Torsten N. Wiesel   Szwecja
1982 Sune K. Bergström   Szwecja "za odkrycie dotyczące prostanglandyn i spokrewnionych z nimi związków aktywnych biologicznie"[87]
Bengt I. Samuelsson   Szwecja
John R. Vane   Wielka Brytania
1983 Barbara McClintock   Stany Zjednoczone "za odkrycie ruchomych elementów genetycznych "[88]
1984 Niels K. Jerne   Dania "za teorie dotyczące specyficzności w rozwoju i kontroli układu immunologicznego i odkrycia zasad produkcji przeciwciał monoklonalnych "[89]
Georges J.F. Köhler
Republika Federalna Niemiec
  RFN
César Milstein   Wielka Brytania
  Argentyna
1985
Michael S. Brown   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące regulacji metabolizmu cholesterolu"[90]
Joseph L. Goldstein   Stany Zjednoczone
1986
Stanley Cohen   Stany Zjednoczone "za odkrycia czynników wzrostu "[91]
Rita Levi-Montalcini   Włochy
  Stany Zjednoczone
1987 Susumu Tonegawa   Japonia "za odkrycie genetycznego podłoża generacji różnorodności przeciwciał "[92]
1988Sir James W. Black   Wielka Brytania "za odkrycie ważnych zasad leczenia farmakologicznego "[93]
Gertrude B. Elion   Stany Zjednoczone
George H. Hitchings   Stany Zjednoczone
1989 J. Michael Bishop   Stany Zjednoczone "za odkrycie komórkowego pochodzenia retrowirusowych onkogenów "[94]
Harold E. Varmus   Stany Zjednoczone
1990 Joseph E. Murray   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące transplantacji narządów i komórek w leczeniu ludzkich chorób"[95]
E. Donnall Thomas   Stany Zjednoczone
1991
Erwin Neher   Niemcy "za odkrycia dotyczące funkcji pojedynczych kanałów jonowych w komórkach"[96]
Bert Sakmann   Niemcy
1992 Edmond H. Fischer   Stany Zjednoczone
  Szwajcaria
"za odkrycia dotyczące fosforylacji białek, jako biologicznego mechanizmu regulatorowego"[97]
Edwin G. Krebs   Stany Zjednoczone
1993
Richard J. Roberts   Wielka Brytania "za odkrycie genów nieciągłych"[98]
Phillip A. Sharp   Stany Zjednoczone
1994 Alfred G. Gilman   Stany Zjednoczone "za odkrycie białek G i roli tych białek w przekazywaniu sygnału w komórkach"[99]
Martin Rodbell   Stany Zjednoczone
1995 Edward B. Lewis   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące kontroli genetycznej wczesnego rozwoju zarodkowego "[100]
Christiane Nüsslein-Volhard   Niemcy
Eric F. Wieschaus   Stany Zjednoczone
1996 Peter C. Doherty   Australia "za odkrycia dotyczące specyficzności komórkowej odporności immunologicznej "[101]
Rolf M. Zinkernagel   Szwajcaria
1997 Stanley B. Prusiner   Stany Zjednoczone "za odkrycie prionów – nowego biologicznego podłoża infekcji"[102]
1998
Robert F. Furchgott   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące tlenku azotu , jako cząsteczki sygnałowej w układzie krwionośnym "[103]
Louis J. Ignarro   Stany Zjednoczone
Ferid Murad   Stany Zjednoczone
1999
Günter Blobel   Stany Zjednoczone "za odkrycie, że białka są wyposażone w sekwencje sygnalne, które zawiadują ich transportem i lokalizacją komórkową"[104]
2000 Arvid Carlsson   Szwecja "za odkrycia dotyczące przekazywania sygnału w układzie nerwowym "[105]
Paul Greengard   Stany Zjednoczone
Eric R. Kandel   Stany Zjednoczone
2001 Leland H. Hartwell   Stany Zjednoczone "za odkrycia kluczowych regulatorów cyklu komórkowego "[106]
Tim Hunt   Wielka Brytania
Sir Paul M. Nurse   Wielka Brytania
2002 Sydney Brenner   Wielka Brytania "za odkrycia dotyczące genetycznej regulacji rozwoju organów i programowanej śmierci komórki "[107]
H. Robert Horvitz   Stany Zjednoczone
John E. Sulston   Wielka Brytania
2003
Paul Lauterbur   Stany Zjednoczone "za odkrycia dotyczące obrazowania rezonansu magnetycznego "[108]
Sir Peter Mansfield   Wielka Brytania
2004 Richard Axel   Stany Zjednoczone "za odkrycia związane z receptorami węchowymi i organizacją układu węchowego"[109]
Linda B. Buck   Stany Zjednoczone
2005 Barry J. Marshall   Australia "za odkrycie bakterii Helicobacter pylori i jej roli w zapaleniu błony śluzowej żołądka i chorobie wrzodowej "[110]
J. Robin Warren   Australia
2006
Andrew Z. Fire   Stany Zjednoczone "za odkrycie interferencji RNA – wyciszania genów przez dwuniciowe RNA"[111]
Craig C. Mello   Stany Zjednoczone
2007
Mario R. Capecchi   Stany Zjednoczone "za ich odkrycia zasad rządzących wprowadzaniem specyficznych modyfikacji genowych w myszach z użyciem embrionalnych komórek macierzystych "[112]
Sir Martin J. Evans   Wielka Brytania
Oliver Smithies   Stany Zjednoczone
2008
Harald zur Hausen   Niemcy "za odkrycie, że wirus brodawczaka ludzkiego powoduje raka szyjki macicy "[113]
Françoise Barré-Sinoussi   Francja "za odkrycie wirusa zespołu nabytego braku odporności "[113]
Luc Montagnier   Francja
2009
Elizabeth H. Blackburn   Stany Zjednoczone
  Australia [uwaga 2]
"za odkrycie jak chromosomy są chronione przez telomery i enzym telomerazę "[114]
Carol W. Greider   Stany Zjednoczone
Jack W. Szostak   Stany Zjednoczone
  Wielka Brytania
2010 Robert Geoffrey Edwards   Wielka Brytania "za opracowanie metody zapłodnienia in vitro "[115]

Uwagi

  1. Uzasadnienie przyznania nagrody jest tłumaczeniem oryginalnego (nie zawsze całości) uzasadnienia z oficjalnej strony internetowej Fundacji Noblowskiej, nobelprize.org. Linki w tej kolumnie prowadzą do haseł związanych z uzasadnieniem, jednak niekoniecznie prowadzą do wszystkich szczegółów pracy laureata, które mogą być odnalezione w hasłach o tych osobach.
  2. W oficjalnych wykazach Fundacji Nobla jest uznawana za Amerykankę, ale posiada również australijskie obywatelstwo.

Przypisy

  1. Alfred Nobel–The Man Behind the Nobel Prize ( ang. ). Nobelprize.org. [dostęp 2009-10-07].
  2. The Nobel Prize Awarders ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  3. What the Nobel Laureates Receive ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-21].
  4. Process of Nomination and Selection ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-21].
  5. The Nobel Prize ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  6. The Nobel Prize Amounts ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-21].
  7. The Nobel Prize Amounts ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  8. The Nobel Prize Award Ceremonies ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  9. Nobel Laureates Facts ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  10. Facts on the Nobel Prize in Physiology or Medicine ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-21].
  11. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1901 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  12. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1902 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  13. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1903 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  14. W dokumentach Fundacji Nobla występuje jako: Ivan Petrovich Pavlov.
  15. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1904 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  16. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1905 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  17. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1906 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  18. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1907 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  19. W dokumentach Fundacji Nobla występuje jako: Ilya Ilyich Mechnikov.
  20. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1908 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  21. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1909 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  22. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1910 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  23. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1911 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  24. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1912 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  25. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1913 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  26. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1914 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  27. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1919 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  28. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1920 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  29. 29,0 29,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1922 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  30. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1923 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  31. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1924 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  32. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1926 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  33. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1927 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  34. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1928 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  35. 35,0 35,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1929 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  36. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1930 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  37. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1931 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  38. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1932 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  39. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1933 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  40. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1934 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  41. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1935 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  42. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1936 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  43. W dokumentach Fundacji Nobla występuje jako: Albert Szent-Györgyi von Nagyrapolt.
  44. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1937 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  45. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1938 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  46. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1939 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  47. 47,0 47,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1943 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  48. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1944 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  49. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  50. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1946 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  51. 51,0 51,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1947 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  52. W dokumentach Fundacji Nobla występuje jako: Gerty Theresa Cori, née Radnitz.
  53. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1948 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  54. 54,0 54,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1949 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  55. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1950 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  56. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1951 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  57. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1952 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  58. 58,0 58,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1953 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  59. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1954 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  60. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1955 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  61. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1956 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  62. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1957 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  63. 63,0 63,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1958 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  64. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1959 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  65. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1960 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  66. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1961 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  67. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1962 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  68. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1963 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  69. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1964 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  70. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1965 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  71. 71,0 71,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1966 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  72. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1967 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  73. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1968 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  74. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1969 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  75. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1970 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  76. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1971 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  77. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1972 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  78. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1973 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  79. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1974 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  80. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1975 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  81. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1976 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  82. 82,0 82,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1977 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  83. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1978 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  84. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1979 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  85. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1980 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  86. 86,0 86,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1981 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  87. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1982 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  88. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1983 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  89. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1984 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  90. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1985 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  91. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1986 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  92. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1987 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  93. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1988 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  94. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1989 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  95. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1990 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  96. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1991 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  97. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1992 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  98. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1993 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  99. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1994 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  100. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1995 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  101. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1996 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  102. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1997 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  103. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1998 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  104. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1999 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  105. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2000 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  106. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2001 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  107. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2002 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  108. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2003 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  109. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2004 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  110. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2005 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  111. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2006 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  112. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2007 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  113. 113,0 113,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2008 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  114. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07].
  115. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2010 ( ang. ). Nobel Foundation. [dostęp 2010-10-04].

Bibliografia

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny":

Wszystkich Świętych ...

Dziady (zwyczaj) ...

Rodzimy Kościół Polski ...

Dzień Zmarłych ...

Rak języka ...

Mieszko II Lambert ...

Nadciśnienie tętnicze ...

Guwernantka ...

Trzcina cukrowa ...

Adwentyzm ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny":

01 Znaki drogowe - informacyjne - część 1 (plansza 10) ...

01 Znaki drogowe - informacyjne - część 2 (plansza 18) ...

01 Znaki drogowe - informacyjne - część 2 (plansza 3) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie