3 listopada jest 307. (w latach przestępnych 308.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 58 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Bogumił , Cezary , Chwalisław , German , Ginewra , Hubert , Huberta , Marcin , Piotr , Sylwia , Szymon , Teofil , Walenty , Walentyn , Wenefryda i Witalis .
• Hubertus – święto myśliwych, leśników i jeźdźców
• Dominika , Mikronezja , Panama – Święto Niepodległości
• Japonia – Dzień Kultury (Bunka-no Hi)
• Malediwy – Dzień Zwycięstwa
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim ^[1][2], obchodzą:
  • św. Hubert (biskup)
  • św. Marcin de Porres (zakonnik)
  • św. Sylwia ( matka św. Grzegorza Wielkiego )
  • św.Wenefryda z Walii (zm. VII wiek ; dziewica i męczennica )

Wydarzenia w Polsce

• 1656 – Polska i Rosja zawarły antyszwedzki rozejm w Niemieży .
• 1716 – konfederaci tarnogrodzcy i dwór sasko-polski podpisali traktat warszawski .
• 1771 – konfederaci barscy próbowali porwać króla Stanisława Augusta Poniatowskiego .
• 1848 – w Krakowie ukazał się pierwszy numer dziennika informacyjno-politycznego Czas .
• 1894 – w Poznaniu powstała niemiecka organizacja nacjonalistyczna Hakata .
• 1918 :
  • Polska zadeklarowała niezależność od Rosji .
  • powstał Polski Komitet Narodowy we Lwowie .
• 1922 – powstało Towarzystwo z Ograniczoną Poręką "Stocznia w Gdyni" .
• 1943 – w hitlerowskim obozie koncentracyjnym na Majdanku rozstrzelano 18 400 Żydów w ramach akcji Erntefest (Dożynki).
• 1959 – premiera filmu Awantura o Basię .
• 1963 – w Kołobrzegu odsłonięto pomnik Zaślubin Polski z Morzem .
• 1969 – we wsi Rzepin koło Starachowic zamordowano 5-osobową rodzinę sołtysa Mieczysława Lipy.
• 1976 – w katastrofie kolejowej w Juliance koło Częstochowy zginęło 25 osób.
• 1984 – odbył się pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki .
• 2005 :
  • podczas sesji naukowej w katedrze we Fromborku poinformowano o odkryciu grobu Mikołaja Kopernika .
  • polski serial po raz pierwszy osiągnął liczbę 1000 odcinków. Tysięczny odcinek serialu Klan wyemitowano w TVP 1.
• 2009 – Radio PiN rozpoczęło nadawanie w Poznaniu i okolicach.

Wydarzenia na świecie

Sonda Mariner 10

•   361 – Flawiusz Julian został cesarzem rzymskim .
• 1493 – Krzysztof Kolumb odkrył Dominikę .
• 1527 – Ferdynand I został koronowany na króla Węgier .
• 1706 – ponad tysiąc osób zginęło w zniszczonym przez trzęsienie ziemi włoskim mieście Sulmona .
• 1760 – wojna siedmioletnia : zwycięstwo wojsk pruskich nad austriackimi w bitwie pod Torgau .
• 1783 – wojna o niepodległość USA : po sukcesie Amerykanów rozwiązano Armię Kontynentalną .
• 1839 – sułtan Abdülmecid I wydał edykt Hatt-i Sharif zapoczątkowujący okres reform w Turcji .
• 1848 – pod Georgetown w Gujanie Brytyjskiej otwarto pierwszą linię kolejową w Ameryce Południowej .
• 1867 – oddziały Giuseppe Garibaldiego pokonane przez Francuzów pod Mantaną .
• 1880 – po raz pierwszy wykonano publicznie hymn Japonii .
• 1884 – powstała Nowa Gwinea Niemiecka .
• 1893 – w hiszpańskim porcie Santander eksplodował statek SS Cabo Machichaco z ładunkiem dynamitu. Zginęło 590 osób, 525 zostało rannych.
• 1903 :
  • Panama ogłosiła niezależność od Kolumbii .
  • założono argentyński klub piłkarski Newell's Old Boys Rosario .
• 1906 – w Tybindze niemiecki psychiatra i neuropatolog Alois Alzheimer , podczas posiedzenia Towarzystwa Neuropsychiatrii Południowo-Zachodnich Niemiec, przedstawił przypadek nieznanej do tej pory choroby kory mózgowej , nazywanej od 1967 roku chorobą Alzheimera .
• 1911 – założono firmę motoryzacyjną Chevrolet Motor .
• 1913 – w USA wprowadzono podatek dochodowy .
• 1914 :
  • I wojna światowa : dwa okręty brytyjskie i jeden francuski, w celu przełamania blokady cieśniny Dardanele , dokonały bombardowania tureckiego fortu Sedd el Bahr .
  • niemieckie okręty przeprowadziły atak na angielskie portowe miasto Great Yarmouth .
• 1918 :
  • Austro-Węgry podpisały rozejm z państwami Ententy .
  • niemieccy marynarze rozpoczęli tzw. powstanie kilońskie.
• 1941 – w Niemczech zwiększono opodatkowanie wyrobów tytoniowych o 85-95% ceny detalicznej.
• 1943 – II wojna światowa w Afryce : zakończyła się II bitwa pod El Alamein .
• 1945 – w Leningradzie odbyła się premiera IX Symfonii Dymitra Szostakowicza .
• 1946 – cesarz Hirohito zatwierdził nową Konstytucję Japonii .
• 1954 – premiera filmu Godzilla - król potworów .
• 1955 – Iran przystąpił do antykomunistycznego Paktu Bagdadzkiego .
• 1957 – ZSRR wystrzelił sztucznego satelitę Sputnik 2 z psem Łajką na pokładzie.
• 1960 – Félix Houphouët-Boigny został pierwszym prezydentem Wybrzeża Kości Słoniowej .
• 1961 – U Thant został sekretarzem generalnym ONZ .
• 1964 – na prezydenta USA wybrano Lyndona Johnsona .
• 1970 :
  • reprezentantka RFN Heide Rosendahl ustanowiła w czasie Uniwersjady w Turynie rekord świata w skoku w dal (6,84 m).
  • Salvador Allende został zaprzysiężony na prezydenta Chile .
• 1973 – NASA : w kierunku Merkurego i Wenus wystrzelono sondę Mariner 10 .
• 1975 – stacja ABC News rozpoczęła emisję programu Good Morning America .
• 1976 – premiera filmu Carrie .
• 1978 – Dominika uzyskała niepodległość (od Wielkiej Brytanii ).
• 1979 – w masakrze w Greensboro w Północnej Karolinie pięciu członków partii komunistycznej zostało zabitych przez zwolenników skrajnej prawicy .
• 1980 – ukazał się album Super Trouper grupy ABBA .
• 1982 – Afganistan : kilkuset żołnierzy radzieckich i afgańskich zginęło w tunelu Salang , w wyniku pożaru wywołanego wybuchem cysterny.
• 1986 :
  • Mikronezja uzyskała niepodległość (od USA ).
  • wybuchła afera Iran-Contras , w którą zamieszany był prezydent Ronald Reagan .
• 1992 – Bill Clinton wybrany na prezydenta USA.
• 2000 – w lesie koło Taraszczy , 70 kilometrów od Kijowa , znaleziono pozbawione głowy ciało dziennikarza Georgija Gongadze .
• 2002 – premiera filmu Harry Potter i Komnata Tajemnic .
• 2007 – prezydent Pervez Musharraf ogłosił wprowadzenie stanu wyjątkowego w Pakistanie , jednocześnie zawieszając konstytucję.

Urodzili się

• 1500 – Benvenuto Cellini , florencki rzeźbiarz, pisarz (zm. 1571 )
• 1558 – Thomas Kyd , angielski dramaturg (zm. 1594 )
• 1560 – Annibale Carracci , włoski malarz (zm. 1609 )
• 1604 – Osman II , sułtan Turcji (zm. 1622 )
• 1618 – Aurangzeb , władca Imperium Mogołów w Indiach (zm. 1707 )
• 1688 – Sawai Jai Singh II , władca królestwa Amber w Indiach, astronom (zm. 1743 )
• 1768 – Jerzy Czarny , serbski polityk, przywódca serbskiego powstania narodowego, założyciel dynastii Karađorđevićów (ur. 1817 )
• 1801 :
  • Karl Baedeker, niemiecki wydawca przewodników turystycznych (zm. 1859 )
  • Vincenzo Bellini , włoski kompozytor (zm. 1835 )
• 1845 – Zygmunt Gloger , polski archeolog, etnograf (zm. 1910 )
• 1852 – Mutsuhito , cesarz Japonii (zm. 1912 )
• 1863 – Blanche Bingley , brytyjska tenisistka, sześciokrotna mistrzyni Wimbledonu (zm. 1946 )
• 1867 :
  • Hubert Linde , polski polityk, minister (zm. 1926 )
  • Stanisław Szeptycki , hrabia , polski dowódca wojskowy , generał, polityk, minister spraw wojskowych (zm. 1950 )
• 1877 :
  • Carlos Ibáñez del Campo , chilijski polityk, prezydent Chile (zm. 1960 )
  • Karol Hubert Rostworowski , polski pisarz (zm. 1938 )
• 1882 – Jakub Kołas , białoruski pisarz (zm. 1956 )
• 1888 – Wanda Jarszewska , polska aktorka (zm. 1964 )
• 1893 – Edward Adelbert Doisy , amerykański biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1986 )
• 1900 – Adolf Dassler , niemiecki przedsiębiorca, założyciel Adidasa (zm. 1978 )
• 1901 :
  • André Malraux , francuski pisarz (zm. 1976 )
  • Leopold III Koburg , król Belgów (zm. 1983 )
  • Stanisław Tołpa , polski botanik (zm. 1996 )
• 1907 – Stanisław Pawlak , polski ślusarz, polityk, działacz partyjny (zm. 2001 )
• 1908 – Giovanni Leone , włoski prawnik, polityk, premier i prezydent (zm. 2001 )
• 1912 – Alfredo Stroessner , paragwajski generał, polityk, prezydent (zm. 2006 )
• 1913 – Marika Rökk , węgierska aktorka (zm. 2004 )
• 1914 :
  • Juliusz Bardach , polski prawnik, historyk prawa (zm. 2010 )
  • Gyula Trebitsch , węgierski producent filmowy (zm. 2005 )
• 1915 – Henryk Jabłoński, polski kompozytor (zm. 1989 )
• 1916 – Harry Lampert , amerykański rysownik, twórca komiksów (zm. 2004 )
• 1918 – Dean Riesner, amerykański scenarzysta filmowy (zm. 2002 )
• 1919 – Květa Legátová , czeska pisarka
• 1920 – Maciej Aleksy Dawidowski , polski żołnierz AK , instruktor harcerski, podharcmistrz, podporucznik (zm. 1943 )
• 1921 – Charles Bronson , amerykański aktor (zm. 2003 )
• 1923 – Jerzy Tyczyński , polski żołnierz AK, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944 )
• 1924 – Slobodan Novak, chorwacki pisarz
• 1925 :
  • Stanisław Gawlik , polski aktor (zm. 1990 )
  • Robert Quarry , amerykański aktor (zm. 2009 )
  • Dorothy Hayden Truscott , amerykańska brydżystka (zm. 2006 )
• 1926 :
  • Valdas Adamkus , litewski polityk, prezydent
  • Andrzej Micewski , polski działacz katolicki, publicysta, historyk (zm. 2004 )
• 1927 – Zbigniew Cybulski , polski aktor (zm. 1967 )
• 1928 – Osamu Tezuka , japoński mangaka (zm. 1989 )
• 1931 – Monica Vitti , włoska aktorka
• 1933 :
  • John Barry , amerykański kompozytor, twórca muzyki filmowej
  • Jeremy Brett , brytyjski aktor (zm. 1995 )
  • Michael Dukakis , amerykański polityk
  • Amartya Sen , indyjski ekonomista, laureat Nagrody Nobla
• 1936 :
  • Roy Emerson , australijski tenisista
  • Franciszek Wielądek , polski ekonomista, polityk, minister transportu i gospodarki morskiej
• 1938 – Jean Rollin , francuski reżyser filmowy
• 1939 – Terence McNally, amerykański dramaturg
• 1942 :
  • Gerard Bernacki , polski duchowny katolicki, biskup katowicki
  • Martin Cruz Smith , amerykański pisarz
• 1944 – Ratu Ovini Bokini , fidżijski polityk (zm. 2009 )
• 1945 :
  • Gerd Müller , niemiecki piłkarz
  • Nick Simper , brytyjski basista zespołu Deep Purple
• 1946 :
  • Andrzej Skrzydlewski , polski zapaśnik (zm. 2006 )
  • J. D. Souther, amerykański wokalista, kompozytor
• 1947 – Jacek Koprowicz , polski reżyser filmowy
• 1948 :
  • Helmuth Koinigg , austracki kierowca wyścigowy F1 (zm. 1974 )
  • Lulu , szkocka piosenkarka, aktorka
• 1949 :
  • Larry Holmes , amerykański bokser
  • Edward Pietrzyk , polski generał, polityk, dyplomata, dowódca Wojsk Lądowych
• 1950 – Jacek Bławut , polski operator i reżyser filmowy
• 1952 – Roseanne Barr , amerykańska aktorka
• 1953 :
  • Kate Capshaw , amerykańska aktorka
  • Janusz Waluś , polski skoczek narciarski
• 1954 – Adam Ant , angielski wokalista
• 1955 – Alina Skiba-Zduń, polska malarka, scenograf, reżyserka filmowa
• 1957 – Dolph Lundgren , szwedzki aktor
• 1959 :
  • Tadeusz Bronakowski , polski duchowny katolicki, biskup łomżyński
  • Hal Hartley , amerykański reżyser filmowy
• 1960 :
  • Matthew Ashman , brytyjski gitarzysta (zm. 1995 )
  • Karch Kiraly , amerykański siatkarz
  • William Monahan, amerykański pisarz, scenarzysta filmowy
  • Paul Ruto , kenijski lekkoatleta, biegacz
• 1962 – Phil Katz , amerykański informatyk
• 1963 :
  • Davis Guggenheim , amerykański reżyser, producent filmowy
  • Ian Wright , angielski piłkarz
  • Adam Zejer , polski piłkarz
• 1964 :
  • Bogusław Cygan , polski piłkarz, trener piłkarski
  • Brenda Fassie , południowoafrykańska piosenkarka (zm. 2004 )
• 1967 :
  • Birk Anders , niemiecki biathlonista
  • Piotr Boczkariew , rosyjski lekkoatleta, skoczek o tyczce
  • Andrzej Michalczuk , ukraiński piłkarz
  • Steven John Wilson , brytyjski muzyk zespołu Porcupine Tree
  • John Tomac , amerykański kolarz górski i szosowy
• 1968 – Peter Holmstrom, amerykański gitarzysta zespołu The Dandy Warhols
• 1969 – Robert Miles , włoski twórca muzyki elektronicznej
• 1970 – Andrzej Juskowiak , polski piłkarz
• 1971 :
  • Unai Emery , hiszpański piłkarz, trener piłkarski
  • Andrew Kratzmann , australijski tenisista
  • Dwight Yorke , trynidadzki piłkarz
• 1973 – Ippolito Sanfratello , włoski łyżwiarz szybki
• 1974 :
  • Benedict Akwuegbu , nigeryjski piłkarz
  • Ewa Gorzelak , polska aktorka
  • Grzegorz Gwiazdowski , polski kolarz szosowy
  • Agnieszka Szydłowska , polska dziennikarka
• 1975 :
  • Marta Dominguez , hiszpańska lekkoatleka, biegaczka
• 1976 :
  • Guillermo Franco , meksykański piłkarz
  • Mick Thomson , amerykański kompozytor i muzyk, gitarzysta grupy Slipknot
• 1979 :
  • Pablo Aimar , argentyński piłkarz
  • Emilian Dolha , rumuński piłkarz, bramkarz
  • Tim McIlrath , amerykański gitarzysta i wokalista grupy Rise Against .
• 1980 – Hans Nørgaard Andersen , duński żużlowiec
• 1981 – Rodrigo Millar , chilijski piłkarz
• 1982 :
  • Raquel del Rosario Macías , hiszpańska piosenkarka
  • Jewgienij Pluszczenko , rosyjski łyżwiarz figurowy
  • John Shuster , amerykański curler
• 1983 – Piotr Sobociński (junior) , polski operator filmowy
• 1984 – Saúl Craviotto , hiszpański kajakarz
• 1985 – Guido Landert , szwajcarski skoczek narciarski
• 1987 – Ałła Kudriawcewa , rosyjska tenisistka
• 1988 – Angus McLaren , australijski aktor
• 1989 – Paula DeAnda , amerykańska piosenkarka

Zmarli

•   361 – Konstancjusz II , cesarz rzymski (ur. 317 )
•   644 – Umar ibn al-Chattab , kalif (ur. ok. 591 )
• 1231 – Władysław III Laskonogi , książę wielkopolski i krakowski (ur. 1161 / 67 )
• 1254 – Jan III Watatzes , cesarz nicejski (ur. 1192 )
• 1584 – Karol Boromeusz , święty , włoski kardynał , arcybiskup Mediolanu (ur. 1538 )
• 1599 – Andrzej Batory , polski duchowny katolicki, kardynał, biskup warmiński , książę Siedmiogrodu (ur. 1563 )
• 1652 – Jusepe de Ribera , hiszpański malarz, grafik (ur. 1591 )
• 1766 – Thomas Abbt , niemiecki filozof (ur. 1738 )
• 1848 – Alessandro Poerio , włoski pisarz (ur. 1802 )
• 1858 – Harriet Taylor Mill , filozofka i feministka (ur. 1807 )
• 1860 – Piotr Néron , francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1818 )
• 1871 – Filip Eberhard, polski hipolog, lekarz weterynarii (ur. 1797 )
• 1891 – Ludwik Lucjan Bonaparte , francuski lingwista (ur. 1813 )
• 1914 – Georg Trakl , austriacki poeta (ur. 1887 )
• 1918 – Aleksandr Lapunow , rosyjski matematyk (ur. 1857 )
• 1921 – Andrzej Niemojewski , polski pisarz (ur. 1864 )
• 1929 – Jan Niecisław Baudouin de Courtenay , polski językoznawca pochodzenia francuskiego (ur. 1845 )
• 1938 – Włada Bytomska , polska działaczka komunistyczna (ur. 1904 )
• 1940 – Lewis Hine , amerykański fotoreporter (ur. 1874 )
• 1942 – Carl Sternheim , niemiecki pisarz (ur. 1878 )
• 1943 – Kelman Szapiro , cadyk, rabin Piaseczna , ostatni rabin getta warszawskiego (ur. 1889 )
• 1944 – Tomasz Nocznicki , polski polityk, minister rolnictwa i dóbr koronnych (ur. 1862 )
• 1954 – Henri Matisse , francuski malarz, grafik (ur. 1869 )
• 1958 – Pierre-Henri Cami , francuski pisarz, satyryk (ur. 1884 )
• 1970 :
  • Władysław Jan Grabski , polski pisarz (ur. 1901 )
  • Piotr II , król Jugosławii (ur. 1923 )
• 1971 – Janina Porazińska , polska pisarka (ur. 1888 )
• 1972 – Kazimierz Konarski, polski archiwista, pisarz, historyk Warszawy (ur. 1886 )
• 1973 – Marc Allégret , francuski reżyser filmowy (ur. 1900 )
• 1981 – Jean Eustache, francuski reżyser filmowy (ur. 1938 )
• 1991 – Roman Wilhelmi , polski aktor (ur. 1936 )
• 1996 – Jean-Bédel Bokassa , cesarz Republiki Środkowoafrykańskiej (ur. 1921 )
• 2001 – Ernst Gombrich , brytyjski historyk, krytyk sztuki (ur. 1909 )
• 2003 – Rasuł Gamzatow , dagestański poeta (ur. 1923 )
• 2004
  • Tadeusz Wybult , polski scenograf filmowy (ur. 1921 )
  • Sergejs Žoltoks , łotewski hokeista (ur. 1972 )
• 2005 – Rudolph Carl Gorman , amerykański malarz, rzeźbiarz (ur. 1931 )
• 2007 – Wojciech Mazurkiewicz , polski dziennikarz, poeta (ur. 1956 )
• 2009 – Francisco Ayala , hiszpański pisarz (ur. 1906 )
• 2010
  • Jerry Bock , amerykański kompozytor, autor musicali , laureat Nagrody Pulitzera (ur. 1928 )
  • Wiktor Czernomyrdin , rosyjski polityk, premier Rosji (ur. 1938 )

Przypisy