Folke Bernadotte

Folke Bernadotte, hrabia Wisborg (ur. 2 stycznia 1895 – zm. 17 września 1948 ), bratanek króla Szwecji Gustawa V , od 1943 r. wiceprezes Szwedzkiego Czerwonego Krzyża, dwukrotnie organizował wymianę chorych i kalekich jeńców wojennych.

W lutym 1945 r. uczestniczył w rokowaniach na temat zwolnienia z obozu Sachsenhausen duńskich i norweskich więźniów politycznych.

Przewodniczył akcji Białe Autobusy, zorganizowanej w marcu 1945 roku. Szacuje się, że uratowano dzięki niej od zagłady 27 tysięcy Żydów.

24 kwietnia Himmler ponownie zaproponował mu pośrednictwo w negocjacjach na temat kapitulacji wojsk niemieckich na froncie zachodnim. Ceną, jaką za swój udział wyznaczył Bernadotte, było zwolnienie 20-30 tys. więźniów z obozu koncentracyjnych, w tym 5 tysięcy Polek z obozu Ravensbrück . Himmler zaakceptował to żądanie, gdyż zależało mu na poprawieniu opinii, jaką miał u aliantów , jednak do rokowań nie doszło.

Od 1946 r. Bernadotte przewodniczył Szwedzkiemu Czerwonemu Krzyżowi.

W 1948 r. uczestniczył jako mediator w rokowaniach w Palestynie między Izraelem a Palestyńczykami . W swoim pierwszym raporcie z tej misji 16 września 1948 roku, pisał by ONZ "jak najszybciej zapewniła arabskim uchodźcom prawo do powrotu do ich domów na terenie zajętym przez Żydów." Zginął następnego dnia w zamachu terrorystycznym zorganizowanym przez Stern Gang (pod przywództwem przyszłego premiera Izraela Icchaka Szamira ).

Do zamordowania Folke Bernadotte doszło w godzinach popołudniowych (kilka minut po 17.00). O okolicznościach zabójstwa można było się dowiedzieć od bezpośredniego świadka zdarzenia, szwedzkiego generała Aage Landstroma – szefa korpusu obserwatorów ONZ. Bernadotte odbył podróż do Jerozolimy aby sprawdzić warunki w nowym budynku, do którego w najbliższym czasie mieli się przenieść wysłannicy ONZ-tu, oraz spotkać się z izraelskim komendantem Jerozolimy drem Bernardem Josephem. Landstrom pisał: „w dzielnicy Qatamon zostaliśmy zatrzymani przez samochody terenowe żydowskiej armii, droga została zablokowana, zostaliśmy otoczeni przez ludzi w mundurach izraelskiej armii. Równocześnie zobaczyłem człowieka wybiegającego z dżipa. Nie przejąłem się tym za bardzo, gdyż myślałem że jest to kolejny punkt kontrolny. Jednakże on przełożył pistolet Tommy przez otwarte okno po mojej stronie samochodu i strzelał bezpośrednio w hrabiego Bernadotte i pułkownika Serota. […] Po przeanalizowaniu całego zajścia, jestem przekonany, że było to umyślne i dokładnie zaplanowane morderstwo. Miejsce gdzie samochody zostały zatrzymane zostało szczegółowo wybrane, a ludzie którzy zbliżyli się do samochodów doskonale wiedzieli nie tylko w którym samochodzie był Bernadotte, ale znali dokładna pozycje którą w nim zajmował”^[1].

Zobacz też

• I wojna izraelsko-arabska 1948-1949

Przypisy

Linki zewnętrzne

• A. Krawczyk, Kulisy zamachu terrorystycznego na mediatora ONZ dla Palestyny Folke Bernadotte w 1948 roku , "histmag.org", 23 listopada 2008.