Janko z Czarnkowa (
łac.
Jancone de Czarnekow)
herbu
Nałęcz
(ur. ok.
1320
w
Czarnkowie
, zm.
1387
w
Gnieźnie
), polski kronikarz,
podkanclerzy koronny
,
archidiakon
gnieźnieński
.
Syn Bogumiła,
starosty
czarnkowskiego
, komendanta straży broniącej ludność przed ciągłymi najazdami
margrabiów
brandenburskich
. Studiował prawo, określano go jako iuris peritus. Rozpoczął karierę u boku biskupa szweryńskiego,
Andrzeja z Wiślicy
, w którego imieniu posłował do
Awinionu
. Osiągał kolejno godności kościelne począwszy od kanonii w Bützowie, później włocławskiej, poznańskiej, krakowskiej a wreszcie archidiakonat gnieźnieński.
Do Polski przybył w
1360
r, wiążąc się z kancelarią królewską, gdzie od
1366
do
1371
r piastował stanowisko
podkanclerzego
. Dał się poznać jako człowiek energiczny i biegły dyplomata. Wkrótce stał się posiadaczem dobrze uposażonych
prebend
we wszystkich
kapitułach
katedralnych
, a także dorabiając się sporego majątku, nabył gród Lubasz koło Czarnkowa.
Dobrze zapowiadającą się karierę zatrzymała śmierć
Kazimierza Wielkiego
. Janko popierał sukcesję
Kaźka Słupskiego
, przeciwko
Ludwikowi Węgierskiemu
. Był zajadłym wrogiem
Andegawenów
, wplątał się w spisek przeciw nim skierowany. Oskarżony o próbę wykradzenia z grobu Kazimierza Wielkiego
insygniów
funeralnych, został w roku
1371
skazany na
banicję
.
W roku
1375
powrócił do Polski na odzyskany archidiakonat gnieźnieński. W latach
1377
-
1386
pisał
kronikę
obejmującą okres
1370
-
1384
, czasy, których był bezpośrednim świadkiem.
Zobacz też
