kolory w grze w karty:
1 – trefl
2 – karo
3 – kier
4 – pik
Karty do gry – papierowe lub plastikowe przybory do
gier karcianych
. Data ich wynalezienia nie jest znana. Prawdopodobnie znano je w
Chinach
już przed
X wiekiem
. W Polsce zyskały dużą popularność z początkiem XVI w.[]
Wykonuje się je z kilku warstw papieru, od trzydziestu lat powlekanego cienką warstwą plastiku – karty z samego plastiku się nie przyjęły. Wykonuje się także karty o mniejszych wymiarach, wygodne przy stawianiu pasjansów, oraz większe, lepiej widoczne na scenie w czasie pokazów.
Skład talii
Zestaw 52 kart do gry plus 2
jokery
Zestaw 56 kart do gry plus 22
taroki
Standardowy zestaw kart do gry (talia) zawiera 52 (56) prostokątne karty o wymiarach 63 × 89 milimetrów (karty do
pokera
), 57 × 89 milimetrów (karty do
brydża
) lub 60 × 113 milimetrów (karty do
tarota
) w 4
kolorach
:
W talii znajdują się także dwa
jokery
– czerwony i czarny, albo dwadzieścia dwa
taroki
, w tym jeden
joker
.
Każdy z kolorów posiada 9 (10) kart numerowanych (1) 2 – 10, w tym
As
(Ace) który jest, zależnie od gry, kartą najwyższą oznaczoną literą A, albo najniższą oznaczoną cyfrą 1, oraz 3 (4)
figury
:
co daje 13 (14) kart jednego koloru. Cechy przyrostowe podane w nawiasach, bądź wymienione jako alternatywne odnoszą się do
tarota
.
Czasami Króla oznacza się literą R (
franc.
Roi), Damę literą D (
franc.
i
niem.
Dame oraz w
języku polskim
Dama), Jeźdźca literą C (franc. Chevalier), Waleta literą V (franc. Valet), B (niem. Bube), lub, m.in. w taliach przeznaczonych na rynek polski – W, Asa cyfrą 1. W taliach rosyjskich Asa oznacza się literą Т, Króla К, Waleta В a Damę Д.
W taliach typu niemieckiego Damę nazywa się
Wyżnikiem
(Ober), a Waleta
Niżnikiem
(Unter). Resztę kart oznacza się normalnie. Różnicą są też kolory kart –
żołędzie
,
dzwonki
,
serca
i
wina
, którymi popularnie nazywa się trefle, kara, kiery i piki. Żołądź to żołądź
, dzwonek to dzwonek do uprzęży ("janczary")
, serce to serce
(z jednej strony czerwone z drugiej purpurowe), a wino to zielony liść
.
W taliach typu szwajcarskiego podobnie jak typu niemieckiego Dama to Wyżnik a Walet Niżnik. Kolory są inne niż typu zwykłego i niemieckiego, są to żołędzie
(trefle), dzwonki
(kara), kwiaty
(kiery) i tarcze
(piki).
W taliach tarotowych kolorami są trefle ♣, kara ♦, kiery ♥, i piki ♠. W taliach tarokowych typu hiszpańskiego i włoskiego kolorami są kije (trefle), dukaty
(kara), puchary
(kiery) i miecze
(piki).
Zarówno w taliach tarotowych jak i tarokowych w przeciwieństwie do talii zwykłej kolor liczy 14 kart (król, dama, jeździec, walet i tak dalej).
Zależnie od gry używa się części talii, np. 24 karty (mała talia kartowana od 9 do Asa) w
tysiącu
, 32 karty w
pikiecie
, jednej talii, np.
brydż
, lub dwóch pełnych talii, np.
kanasta
. Używa się także całkowicie odmiennych zestawów kart, np. 25 kart do gry w
Piotrusia
, 32 karty do gry w
skata
lub 78 kart w
tarocie
.
Inne zastosowania
Poza grami kart do gry używa się także do innych celów, na przykład takich jak
wróżenie
(częściej używa się kart
tarota wróżbiarskiego
) czy
triki iluzjonistyczne
.
Są też wywodzące się z
RPG
i
planszowych gier strategicznych
gry karciane, w których używa się specjalnych kart oznaczających różne elementy świata gry. Do bardziej popularnych gier tego typu należą
Magic: The Gathering
i
Doomtrooper
.
Karty w kulturze
Popularność kart do gry przyczyniła się również do tego, że odwoływało się do nich w swoich dziełach wielu twórców i to nie tylko kompozytorów rosyjskiej opery jak
Piotr Czajkowski
(
Dama Pikowa
),
Sergiusz Prokofiew
(
Miłość do trzech pomarańczy
) czy
Dymitr Szostakowicz
(Gracze). Ważną rolę w operze pełnią one także u
Bizeta
(
Carmen
) oraz
Verdiego
(
La Traviata
). Jednym z najbardziej znanych odwołań w literaturze jest
Alicja w Krainie Czarów
Charlesa Lutwidge'a Dodgsona
.
Ciekawostki
Symbole kart można zapisać w
LaTeXe
:
\spadesuit albo
\heartsuit
\diamondsuit
\clubsuit
Linki zewnętrzne