Bolesław Piasecki |
|
Urodzony |
18 lutego
1915
Łódź
|
Zmarł |
1 stycznia
1979
Warszawa
|
Odznaczenia |
 | Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari |  | Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski |  | Order Sztandaru Pracy I klasy |
|
|
Bolesław Piasecki, ps. Leon Całka, Sablewski (ur.
18 lutego
1915
w
Łodzi
, zm.
1 stycznia
1979
w
Warszawie
) – polski polityk
narodowy
,
prawnik
i publicysta, oficer Wojska Polskiego, twórca
Stowarzyszenia PAX
, członek
Rady Państwa w PRL
, poseł na Sejm PRL
IV
,
V
,
VI
i
VII
kadencji.
Przed II wojną światową
Urodzony w rodzinie urzędniczej (ojciec Ludomir był
agronomem
), w 1927 zaczął uczęszczać do
Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie
[1]. W maju 1931 zdał maturę. Ukończył studia prawnicze na
Uniwersytecie Warszawskim
w 1935. Na studiach był kierownikiem Oddziału Akademickiego
Obozu Wielkiej Polski
oraz działał w Sekcji Młodych Stronnictwa Narodowego. Był jednym z założycieli
Obozu Narodowo-Radykalnego
a następnie po rozłamie, przywódcą
Ruchu Narodowo-Radykalnego Falanga
, głosząc poglądy antykomunistyczne i antysemickie. W nocy z 15 na 16 czerwca 1934 został
internowany
w
obozie w Berezie Kartuskiej
. Po zwolnieniu (we wrześniu 1934) kierował zdelegalizowanym RNR-Falanga. We wrześniu 1939 brał udział w
Wojnie Obronnej
jako dowódca plutonu w
Warszawskiej Brygadzie Pancerno-Motorowej
.
Lata wojny i okupacji
W okresie od 1939 do kwietnia 1940 więziony przez
Gestapo
. Zwolniony po interwencji wpływowych włoskich rodzin, które znały go przed wojną. Uczestnik ruchu oporu, założyciel (1940) i przywódca tajnej organizacji
Konfederacja Narodu
(KN). Był także dowódcą
Uderzeniowych Batalionów Kadrowych
, które od maja 1943 stoczyły 32 potyczki z Niemcami, a po ich scaleniu w 1943 z
AK
w stopniu porucznika, był dowódcą 3. batalionu
77. Pułku Piechoty AK
walczącego na Nowogródczyźnie. Uniknął internowania w czasie
akcji "Burza"
– po powrocie do Polski centralnej kontynuował działalność konspiracyjną tym razem przeciwko
PKWN
. Od 12 listopada 1944 więziony przez władze sowieckie. Nie krył swojej funkcji w Konfederacji Narodu. Przesłuchiwany kilkakrotnie przez gen.
NKWD
Iwana Sierowa
. W liście do Sierowa zadeklarował wsparcie dla reform społecznych wprowadzanych przez komunistyczne władze – reformy rolnej i nacjonalizacji przemysłu oraz zadeklarował chęć wyprowadzania ludzi z podziemia zbrojnego. Opisał także swoją drogę życiową – działalność antysanacyjną, obóz w Berezie, aresztowanie przez Gestapo, konspirację i antyhitlerowską partyzantkę. Latem 1945 zwolniony z więzienia.
Czasy PRL
Po wojnie współtworzył i kierował tzw. społecznie postępowym ruchem katolików świeckich, popierającym władze komunistyczne, skupionych wokół tygodnika
"Dziś i Jutro"
. W 1947 – w porozumieniu z
Władysławem Gomułką
– stworzył
Stowarzyszenie PAX
i przewodniczył jego zarządowi do końca życia. Sceptycznie odnosił się do
odwilży politycznej
w 1956. W 1956 przez kilka miesięcy był członkiem Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu
Frontu Narodowego
. Był posłem na
Sejm
PRL od 1965 (jednocześnie przewodniczącym Koła Poselskiego PAX). W latach 1971–1979 był członkiem
Rady Państwa
. W
marcu 1968
– wraz z całym PAX-em – popierał antyinteligencką i antysemicką nagonkę zorganizowaną przez partyjną frakcję
Mieczysława Moczara
.
22 stycznia 1957 został uprowadzony jego 15-letni syn Bohdan, uczeń
Liceum Św. Augustyna
i tego dnia zamordowany. Dopiero 8 grudnia 1958 odnaleziono jego zwłoki. Motywem porwania i zabójstwa była zemsta na Bolesławie Piaseckim za jego przeszłościową działalność polityczną. Odpowiedzialni za tę zbrodnię nigdy nie zostali odnalezieni i ukarani mimo starań ojca. Sprawców nie udało się do dziś ustalić; najbardziej prawdopodobna wersja wydarzeń to uprowadzenie młodego Piaseckiego przez osoby pochodzenia żydowskiego, milicji nie udało się przesłuchać podejrzanych bowiem zaraz po uprowadzeniu wyemigrowały bez przeszkód do
Izraela
, podejrzewano także osoby zamieszane w próbę wyłudzenia okupu zatrudnione wcześniej w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Według jednej z hipotez, zabójstwa dokonała grupa funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Mogło też chodzić o rozgrywki frakcyjne w aparacie bezpieczeństwa, a zabójstwo mogło nie być planowane[2].
Po ciężkiej chorobie Bolesław Piasecki zmarł 1 stycznia 1979. W dniu 4 stycznia 1979 trumna z jego zwłokami została wystawiona w Pałacu Prymasowskim w Warszawie. Uroczystości pogrzebowe odbyły się tego samego dnia na Cmentarzu na Powązkach w Warszawie. W pogrzebie uczestniczył m.in. członek Biura Politycznego KC PZPR, zastępca przewodniczącego Rady Państwa PRL
Władysław Kruczek
, wicemarszałek Sejmu
Halina Skibniewska
, członkowie Rady Państwa PRL prof.
Jan Szczepański
i
Stanisław Wroński
, sekretarz Rady Państwa
Ludomir Stasiak
, wiceprzewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu
FJN
Wit Drapich
, delegacje Czechosłowackiej Partii Ludowej oraz Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej z
NRD
.
Był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy z
Haliną Kopeć
, żołnierzem AK (zginęła w
powstaniu warszawskim
, 14 sierpnia), z którą miał dwoje dzieci. Po raz drugi ożenił się w 1948 z Barbarą Kolendo, łączniczką KN, z którą miał pięcioro dzieci: Zdzisława, Ładysława, Bożenę, Marzennę i Halinę[3].
Osobę Bolesława Piaseckiego na patrona swojego pisma wybrał Tygodnik Ojczyzna redagowany przez byłego działacza PAX-u Bogusława Jeznacha.
Książka Bolesława Piaseckiego – "Zagadnienia Istotne" została wpisana do Indeksu przez Magisterium Kościoła w 1955 wraz z PAX-owskim tygodnikiem "
Dziś i Jutro
". Piasecki nigdy oficjalnie nie wycofał głoszonych tam poglądów, ale z chwilą wciągnięcia wyżej wymienionych tytułów na indeks, wycofał ze sprzedaży "Zagadnienia Istotne", a po roku (w tym czasie miał się odwoływać od decyzji wciągnięcia na indeks) zrezygnował z redagowania "Dziś i Jutro" (gazetę zlikwidowano).
Odznaczenia
Przypisy
- ↑ W: Smolna 30. Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego Warszawa: PIW, 1989, w spisie absolwentów rocznika 1931 na s. 353, pozycja 34. (jako Bolesław Bogdan Piasecki) oraz fotografia nr 47. po s. 224.
- ↑ Piotr Zychowicz:
Mordercy Bohdana uchodzą
- ↑
Antoni Dudek
, Grzegorz Pytel, Bolesław Piasecki: próba biografii politycznej, "Aneks", Londyn 1990, s. 222