Tekodonty (Thecodontia) –
parafiletyczna
grupa wczesnych
archozaurów
(gadów naczelnych) o budowie pokrojowo przypominającej
krokodyle
, ale z bardziej prostymi nogami niż inne
gady
. Poza najprymitywniejszymi formami większość posiadała uzębienie tekodontyczne – zęby osadzone w zębodołach
szczęki
i
żuchwy
.
Czaszka
diapsydalna
, zęby zwykle ostre i zakrzywione ku tyłowi.
Tradycyjnie tekodonty były wyróżniane jako rząd obejmujący najprymitywniejsze archozaury, w tym zarówno wymarłe bezpotomnie linie ewolucyjne (m.in.
aetozaury
i
fitozaury
), jak i przodków bardziej zaawansowanych ewolucyjnie archozaurów:
dinozaurów
,
pterozaurów
i
krokodyli
. Jednak tak pojmowane tekodonty, nie obejmujące wywodzących się od nich zaawansowanych archozaurów, są grupą parafiletyczną, więc zgodnie z zasadami
kladystyki
nie powinno się ich wyróżniać. W nowszych opracowaniach generalnie nie używa się tej nazwy.
Najstarsze tekodonty były prymitywnymi drapieżnikami poruszającymi się na czterech nogach a formy bardziej zaawansowane ewolucyjnie przeszły na dwunożny chód. Kończyny przednie i tylne 5-palcowe zakończone pazurami. Tylne dłuższe od przednich. Spośród 6 podrzędów przedstawiciele tylko jednego byli roślinożercami.
Występowały od późnego
permu
do późnego
triasu
, na wszystkich
kontynentach
.
W Polsce tropy tekodontów znaleziono w okolicach
Dołów Biskupich
koło
Ostrowca Świętokrzyskiego
.
Linki zewnętrzne