Saṃsara (
dew.
,
pali
,
sans.
: संसार wymowa: sansara,
chiń.
:
trad.
輪迴,
upr.
轮回 lún huí, jap.: 輪廻 rinne) — w
hinduizmie
,
dżinizmie
i
buddyzmie
termin dosłownie oznacza nieustanne wędrowanie, czyli kołowrót narodzin i śmierci, cykl
reinkarnacji
, któremu od niezmierzonego okresu podlegają wszystkie żywe istoty włącznie z istotami boskimi (
dewy
). Po każdym kolejnym wcieleniu następne jest wybierane w zależności od nagromadzonej
karmy
. W
buddyzmie
wyzwolenie z saṃsāry następuje dzięki kroczeniu szlachetną
ośmioraką ścieżką
, która prowadzi do
nirwany
.
Cykl przemian
W
buddyzmie
samsara oznacza również cykl przemian, któremu podlegają wszelkie byty i zjawiska włącznie z naszymi myślami, uczuciami i ciałami. Jest to powtarzany w nieskończoność proces tworzenia i upadku.
Samsara dosłownie oznacza "wędrówkę". Wielu ludzi uważa słowo samsara za buddyjską nazwę miejsca, w którym obecnie żyjemy — miejsca, które opuszczamy, wchodząc w
nirwanę
. Ale we wczesnych buddyjskich tekstach samsara to nie odpowiedź na pytanie "Gdzie jesteśmy?", samsara odpowiada pytaniu "Co robimy?". Zamiast miejsca jest proces: tendencja do ciągłego tworzenia światów i zamieszkiwania ich. Gdy jeden świat upada, znika, ty tworzysz inny i idziesz do niego. W tym samym czasie spotykasz innych ludzi, którzy tak jak ty stworzyli swoje własne światy.[1]
Nyanatiloka Mahathera wyjaśnia: "Dokładniej mówiąc sam.sāra jest nieprzerwanym łańcuchem połączeń pięciu khandha, które to w niewyobrażalnych okresach, z chwili na chwilę ciągle zmieniają się i bez przerwy następują jedna po drugiej. Okres jednego życia jest w tej samsarze jedynie drobną i ulotną cząstką. Dlatego też by zrozumieć pierwszą Szlachetna Prawdę mówiącą o powszechności cierpienia należy zwrócić swój wzrok ku samsarze, czyli temu przerażającemu łańcuchowi odrodzeń a nie jedynie ku pojedynczemu okresowi trwania jednego życia, które oczywiście czasem może być mniej bolesne."
Cierpienie
Według nauk buddyzmu samsarę w przeciwieństwie do nirwany cechuje występowanie
cierpienia
. Wyodrębnia się tu trzy rodzaje cierpienia:
- cierpienie, tak jak potocznie się je rozumie — jako np. ból fizyczny bądź psychiczny,
- cierpienie pochodzące od zmian, tzn. cokolwiek się czyni, w miarę trwania przeradza się w przesyt tak, że niemożliwe jest utrzymanie szczęścia,
- wszechwystępujące cierpienie uwarunkowanej egzystencji tzn. uwarunkowanej pod wpływem splamień i czynów
karmicznych
, gdyż wszystkie czujące istoty w Samsarze uwarunkowane są poprzez swoje ciało, uczucia, percepcje, mentalne predyspozycje, świadomość (
pięć skupisk
) tak, że cokolwiek by czyniły, nie prowadzi to do całkowitego spełnienia, a jedynie jest w swej istocie nadal cierpieniem, patrz
Cztery szlachetne prawdy
.
Każda z istot czujących tworzy swoją własną samsarę - jest to doświadczanie rzeczywistości poprzez nawykowe skłonności, subiektywne percepcje, emocje i uczucia. W efekcie tworzy się względne postrzegania świata, które nie pokrywa się z rzeczywistością taka jaką jest, co jest źródłem cierpienia. Samsara jest więc niewiedzą, a wyzwolenie od samsary jest usunięciem tej niewiedzy.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑ Samsara - Thanissaro Bhikku