|
Warszawa
|
| ulica | |
| Piwna |
|
Stare Miasto
|
| Długość: | 250m |
 | Piwna widziana w kierunku kościoła św. Marcina |
Piwna widziana w kierunku kościoła św. Marcina |
|
| |
Ulica Piwna w Warszawie – najdłuższa ulica
Starego Miasta
w
Warszawie
, biegnąca od
Placu Zamkowego
do
ul. Wąski Dunaj
.
Historia
Ulica Piwna została wytyczona na przełomie XIII/XIV wieku; wtedy nazywano ją już Pywna, o czym świadczy wzmianka z roku 1493. Jednak nazwa ta dotyczyła jedynie odcinka między ul. Wąski Dunaj a
ul. Piekarską
, pozostały fragment – do Placu Zamkowego nazywano platea S. Martini, Mnichów lub Św. Marcina, Marcinkańską. Wspólna nazwa – Piwna – ustaliła się dla całej ulicy dopiero w roku 1743.
Najdawniejszym obiektem murowanym przy ulicy jest
kościół św. Marcina
, wybudowany pierwotnie jako drewniany w latach 1353–54. W XV wieku zastąpił go
gotycki
kościół murowany o
absydzie
od strony ulicy Piwnej. Przy kościele funkcjonował klasztor i cmentarz; w roku 1442 księżna Anna ufundowała obok kościoła przytułek.
Sam kościół został zupełnie przebudowany w XVII wieku; jego bryłę obrócono o 180 stopni, projektując główne wejście od strony ul. Piwnej.
Po raz kolejny kościół przebudowano przed rokiem 1752, otrzymał wtedy nową
fasadę
i wystrój wnętrz.
Zachodnia
pierzeja
ulicy wcześnie otrzymała murowaną zabudowę, w roku 1705 nie odnotowano już przy niej ani jednego domu z drewna; było to spowodowane częstymi pożarami, które pustoszyły tę stronę ulicy w latach
1478
,
1580
i
1669
.
Zabudowa za każdym razem odbudowywana była ze zmianami, toteż jej ostateczny wygląd ukształtował się dopiero w XVII wieku.
Wschodnią pierzeję stworzyły wznoszone w XV–XVII wieku tylne zabudowania kamienic przy
ul. Świętojańskiej
i bloku zabudowy
Rynku Starego Miasta
.
Od końca XVII wieku na miejscu oficyn powstawały zazwyczaj trzypiętrowe kamienice, tworzące dwufrontową zabudowę posesji położonych przy
ul. Świętojańskiej
.
Dla utrzymania komunikacji pieszej ul. Piwnej z równoległą ul. Świętojańską wytyczono dwie wąskie uliczki bez nazw.
Pierwsza z nich, położona pomiędzy domami 10 i 12 została zabudowana już przed rokiem 1656 i odtworzona po roku 1945; drugą, istniejącą jeszcze w roku 1743 odtworzono tylko od strony ul. Piwnej. W roku 1831 rozebrano kamienicę narożną u zbiegu z
ul. Zapiecek
, celem jej poszerzenia.
W roku 1869 w dawnym klasztorze
augustianów
urządzono przytułek dla ociemniałych, od roku 1907 na jego miejscu działała bursa i szwalnia Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności.
W roku 1949
prymas
Stefan Wyszyński
przekazał kościół i klasztor Zgromadzeniu Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża, które odbudowały zespół w latach 1950–59. Pozostałą zabudowę ulicy zniszczoną w roku 1944 odbudowano dość swobodnie z wprowadzeniem licznych zmian w latach 1952–54.
Jan Grudziński
, pracując nad projektem rekonstrukcji kościóła św. Marcina, odtworzył jego
szczyt
na podstawie ryciny Johanna Matthiasa Steudlina z roku 1730. Artysta plastyk uwiecznił na nim własną, fantastyczną kreację, odbiegającą od ówczesnego wyglądu kościoła.
Bibliografia
- Praca Zbiorowa: Katalog Zabytków Sztuki tom XI część 1: Stare Miasto. Instytut Sztuki PAN, 1993, s. 344. .
- Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy.
Wydawnictwo Naukowe PWN
, 1963, s. 166.
Linki zewnętrzne
