Historia Francji
	Monografie:	Systemy ustrojowe:
	Historia Galii Francja wczesnośredniowieczna Francja średniowieczna Francja wczesnonowożytna Francja w XVIII wieku Francja w XIX wieku Francja w XX wieku	Państwo frankijskie Imperium Karolińskie Państwo zachodniofrankijskie Królestwo Francji I Republika Francuska Dyrektoriat Konsulat I Cesarstwo Francuskie Restauracja Burbonów Monarchia lipcowa II Republika Francuska II Cesarstwo Francuskie III Republika Francuska Francja Vichy IV Republika Francuska V Republika Francuska
	Dynastie:
	Merowingowie Karolingowie Kapetyngowie Walezjusze Burbonowie Bonapartowie

Francja wczesnośredniowieczna - okres w historii Francji trwający od pokonania rzymskiego wodza Syagriusa przez Chlodwiga I w bitwie pod Soissons ( 486 ), co równało się z ostatecznym zrzuceniem jakiekolwiek rzymskiej zależności przez Franków, do ostatecznego rozpadu imperium frankijskiego (traktat w Meerssen - 870 , śmierć Karola Grubego - 888 ).

Dzieje polityczne

Panowanie Chlodwiga I ( 481 - 511 )

Galia w roku 481

Po śmierci Childeryka ( 481 ) panowanie objął jego syn Chlodwig I . W momencie wstąpienia na tron był on jednym z wielu władców plemiennych wśród Franków Salickich, jego władza ogniskowała się wokół Tournai . W ciągu kilku najbliższych lat udało mu się pokonać innych wodzów, co uczyniło go jedynym królem swego ludu. W roku 486 , w bitwie pod Soissons , pokonał rzymskiego wodza Syagriusa , który po upadku cesarstwa rzymskiego, ustanowił dominium w północnej Galii ( Dominio di Siagrio ), po tym zwycięstwie rozciągnął swą władze nad jego państwem i ustanowił stolice w Soissons. W 492 roku poślubił siostrzenicę króla Burgundów Chrodechildę (inaczej Klotyldę), która starała się przekonać męża do konwersji na chrześcijaństwo, starania te jednak spełzły na niczym^[1].

Dalsze lata jego panowania to ciąg sukcesów wojskowych: odparcie najazdu Alemanów ( 496 ), ingerencja w wewnętrzne spory wśród Burgundów ( 500 ), podbój Akwitanii ( 506 ), zdobyczom tym towarzyszyło ciągłe rozciąganie władzy Chlodwiga nad innymi państwami frankijskimi w kierunku Renu.

Szczególne znaczenie dla przyszłości i charakteru państwa frankijskiego miało przyjęcie przez Chlodwiga chrztu w czasie kampanii przeciw Alemanom. Legenda głosi, że król przysiągł przed decydującą bitwą, że w razie zwycięstwa dokona konwersji^[2]. Chlodwig w odróżnieniu od innych władców barbarzyńskich, w większości arian , przyjął chrzest w obrządku katolickim. Miało to duże znaczenie dla spoistości państwa frankijskiego, gdyż większość z mieszkańców Gali należała do Kościoła katolickiego.

Podział Galii w roku 511

Rządy synów Chlodwiga ( 511 - 561 )

Po śmierci Chlodwiga stworzone przez niego państwo uległo podziałowi miedzy jego czterech synów:

• Teodoryk - tereny Franków Rypaurskich, a także zachodnia Akwitania, stolica w Metz ^[3] lub w Reims ^[4].
• Chlotar - tereny położone nad dolną i środkową Loarą, wokół Poitiers , Bourges i Orleanu , ze stolica w tym ostatnim mieście.
• Childebert - tereny Franków Salickich (na zach. od Sommy), Normandia i Bretania, stolica w Paryżu .
• Chlodomer - tereny Franków Salickich (na wsch. od Sommy), zachodnia Akwitania, stolica w Soissons .

Z państwami frankijskimi od południowego-zachodu sąsiadowało silne państwa Burgundów, którego władcy cieszyli się dużymi wpływami na dworze bizantyńskim. Byli oni spokrewnieni (przez Chrodechildę) z Merowingami, a od 515 roku tak, jak i oni wyznawali katolicyzm^[5]. Dobrze zapowiadające się panowanie nowego władcy Zygmunta zostało zachwiane przez oskarżenia rzucone przez jego żonę w kierunku Sigeryka, jego syna z pierwszego małżeństwa. Podburzony tym król udusił własnego syna^[6]. Chlodomer skorzystał z kłopotów wewnętrznych Burgundów i najechał ich państwo ( 523 ), po krótkiej kampanii pojmał i zamordował Zygmunta i jego rodzinę^[7]. W roku następnym powrócił do Burgundii, gdzie władzę objął brat zmarłego Godomar, któremu udało się odeprzeć najazd króla Soissons ( 524 ), w walkach tych zginął Chlodomer, jego królestwo zostało podzielone między Childeberta i Chlotara, którzy zabili dwóch synów zmarłego, a trzeciego uczynili księdzem^[8]. Dzieło rozpoczęte przez Chlodomera dokończyli jego bracia, Chlotar i Chilbert, którzy podbili Burgundię dziesięć lat później^[9].

Burgundia została podzielona między trzech braci i Teodeberta syna Teodoryka, który nie brał udział w wyprawie na Burgundów, gdyż ożeniony był z córką Zygmunta^[10]. Tak, więc Teodebert otrzymał północną część królestwa, Childebert środkową z Lyonem i Vienne , a Chlotar południową.

W czasie walk młodszych braci o Burgundię, Teodoryk działał aktywnie na zachodnio-północnej granicy ich wspólnego dziedzictwa. Jego pierwszym wrogiem byli Duńczycy, którzy tamtejsze terytorium uczynili terenem swoich ekspedycji. W walce tej wspierali go Sasi i Fryzowie, którym w pewnym momencie narzucił zwierzchnictwo^[11]. Teodoryk ingerował także w sprawy państwa Turyngów, rządzili nim dwaj bracia Hermanfrid i Berthar, ten pierwszy zaproponował Teodorykowi połowę królestwa w zamian za usunięcie brata, nie dotrzymał jednak obietnicy. Wobec tego, Teodoryk postanowił użyć siły, wraz z bratem Chlotarem najechał Turyngów ( 531 ), zabił króla i anektował jego królestwo, a jego siostrzenicę, Radegund, pojmał Chlotar^[12], możliwe, że później została ona jego żoną^[13]. W czasie walk w Burgundii (najprawdopodobniej tych z roku 524 , choć trudno mieć tu pewność^[14] Teuderyk wyprawił się na Owernię , która stała się zarzewiem buntu (cześć możnowładców chciała poddać się władzy Childeberta^[8]).

Dość osobliwie wyglądały kontakty Merowingów z Wizygotami, panującymi w Hiszpanii, a na terenie Gali władającymi terenami południowymi. Mimo podejmowanych prób zbliżenia, czego wyrazem było małżeństwo siostry Merowingów z wizygockim królem Amalrykiem , w późniejszym okresie Frankowie napadali na ziemie Gotów. Największa i ostatnią była wyprawa podjęta przez Childeberta i Chlotara w 541 roku, zakończyła się ona jednak klęską.^[15].

Ostatnim wielką zdobyczą synów Chlodwiga było zajęcie Prowansji, czynu, który nie udał się ojcu na drodze wojennej, synowie dokonali za pomocą dyplomacji. W zamian za pomoc w walce z Bizancjum Ostrogoci zrzekli się władzy nad Prowansja i terenami alemańskimi nad Górnym Renem . Jednak Frankowie nie poprzestali na tym, pod wodza Teodeberta udali się Italii ( 539 ) i walcząc zarówno z Bizantyńczykami, jak i z Ostrogotami, złupili kraj.^[16]

Przypisy

Bibliografia

Źródła

Grzegorz z Tours, Historie. Historia Franków, tłum. K. Liman i T. Richter, oprac. D. A. Sikorski, Tyniec 2002, ISBN: 83-7354-037-7 .

Opracowania

Historia Europy, red. A. Mączak , Wrocław 2006, ISBN 83-04-04851-5.
Wood I., The Meovingian Kingdoms, Londyn 1994, ISBN 0-582-21878-0-CSD.