Historia Francji
	Monografie:	Systemy ustrojowe:
	Historia Galii Francja wczesnośredniowieczna Francja średniowieczna Francja wczesnonowożytna Francja w XVIII wieku Francja w XIX wieku Francja w XX wieku	Państwo frankijskie Imperium Karolińskie Państwo zachodniofrankijskie Królestwo Francji I Republika Francuska Dyrektoriat Konsulat I Cesarstwo Francuskie Restauracja Burbonów Monarchia lipcowa II Republika Francuska II Cesarstwo Francuskie III Republika Francuska Francja Vichy IV Republika Francuska V Republika Francuska
	Dynastie:
	Merowingowie Karolingowie Kapetyngowie Walezjusze Burbonowie Bonapartowie

Burbonowie ( fr. Bourbon, hiszp. Borbón) – dynastia królów francuskich , hiszpańskich , Neapolu z Sycylią , panujących też w Parmie i Luksemburgu , odgałęzienie Kapetyngów , panująca we Francji w latach 1589 - 1830 , z przerwą w okresie rewolucji francuskiej i napoleońskim. Obecnie francuska linia Burbonów wygasła, a istnieje dalej młodsza linia - Burbonów-Orleańskich oraz hiszpańska linia Burbonów.

Rodzina Burbonów ma bardzo rozbudowane drzewo genealogiczne. Szczegółowo i kompletnie przedstawione jest ono w artykule: Genealogia Burbonów .

Burbonowie panujący we Francji

Pierwszy Burbonem na tronie Francji był Henryk IV , król Nawarry , syn królowej Joanny d'Albret i Antoniego Burbona , księcia Vendôme . Ród de Burbon-Vendôme wywodził się od Roberta de Clermont , z dynastii Kapetyngów , syna króla Ludwika IX Świętego i królowej Małgorzaty Prowansalskiej :

• Henryk IV ( 1589 - 1610 ), zapoczątkował dynastię, wywiódł Francję edyktem nantejskim z zapaści wojen religijnych.
• Ludwik XIII ( 1610 - 1643 ), zbudował silną władzę absolutystyczną
• Ludwik XIV ( 1643 - 1715 ). Szczyty absolutyzmu , dwór w Wersalu salonem mody i etykiety dla całej Europy , Paryż jej stolicą architektoniczną i kulturalną. Francja, dzięki jego wyniszczającym wojnom, supermocarstwem Europy Zachodniej.
• Ludwik XV ( 1715 - 1774 ), kontynuował zamiłowania swojego pradziadka Ludwika XIV do wojen, dbał o splendor dworu, zgodnie z powiedzeniem po nas choćby potop, równocześnie regres gospodarczy Francji
• Ludwik XVI ( 1774 - 1792 ), odziedziczył po dziadku wielki kryzys finansowy, który sprawił, że absolutystyczne Królestwo Francuskie utonęło w odmętach wielkiej rewolucji społecznej. Ścięty w czasie terroru Robespierre'a w styczniu 1793
• Ludwik XVIII ( 1814 - 1824 ), król z konstytucją i parlamentem
• Karol X ( 1824 - 1830 ), ostatni panujący ze starszej gałęzi dynastii Burbonów
• Ludwik Filip I ( 1830 - 1848 ), jedyny król z młodszej gałęzi orleańskiej

Burbonowie panujący w Hiszpanii

W Hiszpanii pierwszym Burbonem na tronie był Filip V , młodszy wnuk króla Francji Ludwika XIV Wielkiego i infantki Marii Teresy Hiszpańskiej (na której prawa do tronu się powołano). W 1700 na mocy testamentu Karola II Habsburga został on królem Hiszpanii . Jego potomkowie panują tam (z przerwami) do dziś - obecny król Jan Karol I również pochodzi z tej dynastii:

• Filip V ( 1700 - 1724 ) oraz ( 1724 - 1746 )
• Ludwik I ( 1724 )
• Ferdynand VI ( 1746 - 1759 )
• Karol III ( 1759 - 1788 )
• Karol IV ( 1788 - 1808 )
• Ferdynand VII ( 1813 - 1833 )
• Izabela II ( 1833 - 1868 )
• Alfons XII ( 1875 - 1885 )
• Alfons XIII ( 1886 - 1931 )
• Jan Karol I (od 1975 )

Burbonowie panujący w Królestwie Neapolu i Sycylii (od 1816: Obojga Sycylii)

Pierwszym władcą Neapolu i Sycylii z dynastii Burbonów był król Hiszpanii - Karol III Hiszpański , nie mogąc łączyć dwóch koron, zrzekł się Neapolu i Sycylii na rzecz swojego młodszego syna - Ferdynanda Burbona , co do którego wiadomo było, że nie odziedziczy korony Hiszpanii:

• Ferdynand I ( 1759 - 1825 )
• Franciszek I ( 1825 - 1830 )
• Ferdynand II ( 1830 - 1859 )
• Franciszek II ( 1859 - 1860 )

Burbonowie panujący w Parmie

Pierwszy książę Parmy z dynastii Burbonów był młodszym synem pierwszego króla Hiszpanii z dynastii Burbonów - Filipa V i jego drugiej żony - Elżbiety Farnese . Gdy ród Farnese wymarł, jego matka odziedziczyła rodzinną Parmę, którą przekazała Filipowi, nie mającemu perspektyw na zostanie królem Hiszpanii:

• Filip I ( 1748 - 1765 )
• Ferdynand I ( 1765 - 1802 )
• Ludwik I ( 1802 - 1803 )
• Karol II ( 1847 - 1854 , zm. 1883 )
• Karol III ( 1849 - 1849 )
• Robert I ( 1854 - 1859 , zm. 1907 ), dziadek wielkiego księcia Jana Luksemburskiego

Burbonowie panujący w Luksemburgu (Linia Burbon-Parma)

Jan I był synem Karoliny de Nassau , wielkiej księżnej Luksemburga, i Feliksa Burbon-Parmeńskiego (syna Roberta I, księcia Parmy). Jako ojciec przekazał swoim potomkom nazwisko Burbon-Parma, ale niektórzy wciąż używają starej nazwy dynastii - Nassau-Weilburg:

• Jan I ( 1964 - 2000 )
• Henryk I (od 2000 )

Zobacz też

• władcy Francji
• władcy Hiszpanii
• wojna o sukcesję hiszpańską
• Francuska Rodzina Królewska
• Drzewo genealogiczne Burbonów:schemat uproszczony

Bibliografia

• Aleksander Kraushar , Bourboni na wygnaniu w Mitawie i Warszawie: szkic historyczny : 1798-1805, 1899