Wnętrze kościoła w Łopusznej
Strop kościoła w Łopusznej
Zarębek Wyżni. Widok na Tatry
Łopuszna – wieś w
gminie Nowy Targ
,
powiecie nowotarskim
w
województwie małopolskim
przy
drodze wojewódzkiej nr 969
z
Nowego Targu
do
Krościenka
. W latach 1934-1954 i
1973
-
1976
miejscowość była siedzibą
gminy Łopuszna
.
W latach 1975-1998
Łopuszna położona była w
województwie nowosądeckim
.
Położenie geograficzne i turystyka
Miejscowość położona jest w
Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej
nad
Dunajcem
, u podnóża
Gorców
. Jej zabudowa ciągnie się wzdłuż potoku
Łopuszanka
w głąb Gorców. Niektóre jej osiedla, jak np. Zarębek Wyżni i Koszary Łopuszańskie, położone są wysoko na zboczach Gorców, odosobnione od reszty wsi. Z miejscowości doskonałe widoki na
Tatry
i to nie tylko z wysoko położonego Zarębku Wyżniego, ale również z osiedli w dolinie Łopuszanki. Atrakcyjne położenie miejscowości i baza noclegowa sprawiają, że jest ona dobrą bazą wypadową do zwiedzania Gorców. Wychodzą stąd 2 szlaki turystyczne:
-
– niebieski z Łopusznej przez
Bukowinę Waksmundzką
i polanę Świderową na Turbacz. 3.45 h, ↓ 2.35 h
-
– czarny z Łopusznej obok
Pucołowskiego Stawku
do skrzyżowania z czerwonym szlakiem na polanie
Zielenica
. Czas przejścia około 2:20, ↓ 1:45 h, różnica wzniesień 490 m.
Główną atrakcją miejscowości jest XV-wieczny
gotycki
kościół drewniany pw.
Świętej Trójcy
i św. Antoniego Opata. W Łopusznej znajduje się również dwór tzw. dwór Tetmajerów z ok. 1790 r. (przebudowany pod koniec XIX w.), który przez pewien czas należał do Leona Przerwy-Tetmajera. Dwór obecnie jest filią
Muzeum Tatrzańskiego
i znajduje się w nim etnograficzne muzeum. Planowane jest utworzenie tam Muzeum Kultury Szlacheckiej. Miejscowość znajduje się na
małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej
.
W Łopusznej funkcjonuje klub piłkarski Przełęcz Łopuszna występujący w podhalańskiej
A klasie
.
Kościół parafialny pw. Świętej Trójcy i św. Antoniego Opata
Kościół został wybudowany z drewna w ostatniej dekadzie XV wieku, na miejscu starszej świątyni. Konsekrowany był w
1504
roku. Jest budowlą późnogotycką, orientowaną, trójdzielną, jednonawową. Ściany zostały oszalowane. Składa się z zamkniętego prostokątnie
prezbiterium
,
nawy
i
wieży
dostawionej w XVII wieku o konstrukcji słupowo-ramowej. Od północy do prezbiterium przylega
zakrystia
. Nawa jest szersza, z kruchtą boczną. Od północy i zachodu przylega do niej wąska przybudówka. Całe wnętrze zdobiła niegdyś XVI-wieczna
polichromia patronowa
. Do dziś zachowała się ona jedynie we fragmentach – na deskach pochodzących z dawnych stropów, które odkryto w czasie remontu w
1932
roku, oraz na parapecie
chóru
. Obecne patronowe malowidła na stropie przedsionka pod wieżą i na
belce tęczowej
są w większości rekonstrukcją powtarzającą stare wzory. W
1935
roku wykonano polichromię o motywach ornamentalnych i figuralnych.
Gotyckie
, ostrołukowe portale w nawie i prezbiterium zostały w
1932
roku zastąpione nowymi, prostokątnymi. Prostą
belkę tęczową
wprowadzono trzy lata później na miejsce wcześniejszej,
barokowej
. Wyposażenie kościoła jest niejednorodne stylistycznie. Do najcenniejszych jego elementów należą:
-
ołtarz główny
– gotycki
tryptyk
z
1460
roku. Uznawany za jedno z najbardziej wartościowych i najlepiej zachowanych dzieł rzeźbiarskich
Małopolski
XV wieku. W polu środkowym znajduje się scena koronacji
Najświętszej Marii Panny
przez
Trójcę Świętą
. Na awersie skrzydeł bocznych przedstawiono postaci świętych – z lewej u góry św. Antoni Pustelnik, u dołu
św. Franciszek z Asyżu
, z prawej u góry św. Leonard, u dołu św. Bernard z Sieny, zaś na rewersie ukazano scenę Zwiastowania, a w trójkątach szczytowych postacie świętych dziewic
- dwa barokowe ołtarze boczne z 1. połowy XVIII wieku
- figury świętych na belce nad wejściem do nawy, zdobiły one dawny, barokowy ołtarz główny
- barokowe rzeźby grupy Pasji na belce tęczowej
- obraz Adoracji
Trójcy Świętej
z XVIII wieku
- obraz przedstawiający drogę na
Kalwarię
Nad nawą i prezbiterium dach jest
jednokalenicowy
, zbudowany w systemie więźbowo-zaskrzynieniowym, pokryty
gontem
. Nad nim znajduje się wieloboczna
sygnaturka
. Dominującym elementem bryły świątyni jest
izbicowa
wieża, zwieńczona wysokim dachem namiotowym. Przy północnej ścianie wybudowano
soboty
. Kościół otoczony jest drewnianym ogrodzeniem z bramką nawiązującą do
stylu zakopiańskiego
.
Słynni ludzie
W Łopusznej dorastał, uczęszczał do szkoły powszechnej i mszę prymicyjną odprawił ks.
Józef Tischner
. Na miejscowym cmentarzu znajduje się jego grób, a w centrum miejscowości budynek "Tischnerówka", w którym znajduje się izba pamięci ks. J. Tischnera. Tutaj urodził się także ks.
Kazimierz Bukowski
. W latach 30. XIX w. na dworze Tetmajerów gościł poeta
Seweryn Goszczyński
, który wielokrotnie zwiedzał Gorce i jako pierwszy opisał je w polskiej literaturze. W 1848 na dworze Tetmajerów gościł także
Jan Kanty Andrusikiewicz
, przywódca
powstania chochołowskiego
. W latach osiemdziesiątych w Łopusznej spędzał wakacje ukrywający się
Bogdan Borusewicz
[1].
Linki zewnętrzne
Przypisy