Jezioro Nidzkie - jezioro
rynnowe
na
Równinie Mazurskiej
, w
województwie warmińsko-mazurskim
w
Puszczy Piskiej
, powierzchnia 1831 ha, głębokość do 23,7 m. Na północy łączy się poprzez jeziora
Guziankę Wielką
i
Guziankę Małą
z jeziorem
Bełdany
. Znajduje się tu
rezerwat przyrody o łącznej powierzchni 2935 ha
, zaś jezioro sąsiaduje z
Mazurskim Parkiem Krajobrazowym
.
Turystyka
Jezioro jest atrakcyjne turystycznie. Uważane jest za jedno z najpiękniejszych jezior w Polsce.Znajduje się na końcu tak zwanego Szlaku Puszczańskiego. Jezioro jest jednym z najmniej zmienionych przez działalność człowieka akwenów w
Krainie Wielkich Jezior Mazurskich
. Istnieje kilka przyczyn takiego stanu. Po pierwsze nad jeziorem jest przede wszystkim bardzo mało osad ludzkich. Po drugie jezioro jest końcem szlaku i nie prowadzi nigdzie dalej. Przyczyną trzecią jest prawna ochrona jeziora, a jednym z jej efektów jest zakaz używania
silników spalinowych
na większości powierzchni jeziora. Dzięki temu akwen jest rzadko odwiedzany przez turystów szukających atrakcji, co czyni z niego idealne miejsce wypoczynku dla osób szukających
ciszy
i kontaktu z jak najmniej zmienioną
przyrodą
.
Opis jeziora
Żeglarz albo kajakarz na jezioro może dostać się płynąc Szlakiem Puszczańskim od
Jeziora Mikołajskiego
przez
Bełdany
, a następnie
Śluzą Guzianka
oraz jeziorami
Guzianka Mała
i
Guzianka Wielka
. Ostatnim krokiem jest przepłynięcie przez krótki
kanał
pod
mostami
drogowym i kolejowym w miejscowości
Ruciane-Nida
. Zaraz za kanałem jezioro jest dosyć wąskie, jednak po kilkuset metrach szerokość wzrasta umożliwiając łatwą żeglugę. Po prawej stronie znajduje się
port
w Nidzie należący do
PTTK
. Obok portu wypływa z Nidzkiego rzeka
Nidka
. W tej części jeziora znajduje się grupa niewielkich
wysp
. Na wysokości ostatniej z nich nad wodą przechodzi napowietrzna linia
wysokiego napięcia
. Mniej więcej od tego miejsca obowiązuje strefa ciszy, w której nie wolno używać silników spalinowych. Jezioro lekko skręca w lewo, a po prawej stronie znajdują się ostatnie zabudowania Nidy i port Pod Dębem. Niedaleko za portem jezioro wypłyca się, szczególnie w okolicy znajdującej się tu pojedynczej wyspy. Od tego momentu jezioro na długości partu kilometrów delikatnie skręca w lewo. Prawy brzeg jest wysoki, zalesiony i pozbawiony zatok. Lewy brzeg ma bardziej urozmaiconą linię brzegową, na którą składa się kilka niewielkich zatoczek. Mniej więcej w połowie tego odcinka jeziora na prawym brzegu znajduje się Leśniczówka Pranie, z którą związany był
Konstanty Ildefons Gałczyński
i w której znajduje się jego muzeum. Dalej na tym samym brzegu znajduje się port w miejscowości
Krzyże
. Odcinek ten kończy się przewężeniem oraz płycizną na prawym brzegu, po czym rozpoczyna się najszerszy odcinek jeziora. Z obu stron otwierają się większe zatoki. Większa, prawa zatoka zwana Zamordeje Wielkie kończy się portem w miejscowości
Karwica
, natomiast lewa, mniejsza zatoczka zwie się Zamordeje Małe i nie ma nad nią żadnych miejscowości. W dalszej części jezioro znowu się zwęża, aby po kilkuset metrach stać się wąskim i krętym przejściem prowadzącym do południowo-wschodniej części akwenu. Za przewężeniem jezioro staje się znowu szersze. Od tego momentu mamy do czynienia z niskimi, zarośniętymi
trzciną
brzegami. Odcinek ten kończy się kolejnym przewężeniem, dużo węższym od poprzedniego, po którym zaczyna się ostatnia część jeziora, która jest mało zdatna do
żeglugi
. Przyczyną tego jest
sukcesja ekologiczna
, która spowodowała, że jezioro jest płytkie i wypełnione
mułem
. Muł znajdujący się niewiele poniżej linii wodnej spowalnia płynącą jednostkę i uniemożliwia dojście do brzegu, a zwłaszcza utrudnia halsowanie w wypadku niekorzystnych wiatrów. Końcowy odcinek jeziora jest nieco głębszy; położona jest nad nim wieś
Jaśkowo
. Opodal Jaśkowa znajduje się ujście Wiartelnicy, wąskiej, zarośniętej rzeczki, która prowadzi na
Jezioro Wiartel
i do miejscowości
Wiartel
. Przeprawa jest (z trudem) dostępna dla kajaków lub lekkich żaglówek. Jezioro jest najbardziej na południe wysuniętym zbiornikiem systemu Wielkich jezior mazurskich, jest silnie wydłużoną rynną (długość maksymalna - 23000m, szerokość maksymalna - 3800 m). Powierzchnia zwierciadła wody wynosi 1818,0 ha. Wysypy zajmują 13,0 ha. Głębokość średnia dochodzi do 6,2 m, natomiast głębokość maksymalna do 23,7 m. Dno posiada liczne zagłębienia, linia brzegowa rozwinięta o długości 68400 m.
Jezioro ma kształt silnie wydłużonej, wygiętej rynny o długości maksymalnej 23 km i dość zróżnicowanym dnie z wypłyceniami i zagłębieniami. Brzegi jeziora, przeważnie wysokie w 80% porośnięte są zwartymi kompleksami leśnymi Puszczy Piskiej. Przy północnym brzegu jeziora występują zabudowania Rucianego-Nidy, nad jeziorem są pola biwakowe i ośrodki wypoczynkowe. Jezioro jest rezerwatem przyrody.
