| Kaplica Boimów |
Kaplica Boimów |
| Zbudowano | początek XVI wieku |
| Architekt | Andrzej Bemer |
Kaplica Boimów (Kaplica Ogrójcowa;
ukr.
Каплиця Боїмів) -
manierystyczna
grobowa kaplica
lwowskiej
rodziny kupieckiej Boimów, usytuowana obok
katedry łacińskiej
. Jej fundatorem był pochodzący z
Transylwanii
Jerzy (György) Boim
, kupiec i rajca miejski, sekretarz króla
Stefana Batorego
.
Kaplica została wzniesiona na początku
XVI wieku
obok Katedry Łacińskiej, na terenie cmentarza. Służyła początkowo za mauzoleum rodu Boimów i mieściła 14 grobowców. Cmentarz został zlikwidowany w
XVIII wieku
.
Budowniczym kaplicy był Andrzej Bemer, dekoracja rzeźbiarska jest dziełem dwóch mistrzów z Wrocławia: Johanna (Hanusza) Scholza (ur.
1573
we
Wrocławiu
, zm. przed
1642
w
Brzeżanach
) oraz Hansa Pfistera (ur.
5 sierpnia
1753
we Wrocławiu, zm.
1642
we
Lwowie
).
Kaplica została zbudowana na planie kwadratu i jest przekryta kasetonową
kopułą
opartą na ośmiobocznym
tamburze
.
Latarnię
kopuły wieńczy figura Chrystusa Frasobliwego. Układ przestrzenny przypomina nieco
Kaplicę Zygmuntowską
na Wawelu (arch.
Bartolommeo Berrecci
), różni się od niej bogato zdobioną fasadą frontową. Kaplica została wzniesiona jako wolnostojąca, dopiero w
XIX wieku
przybudowano do niej od strony południowej kamienicę.
Stylistycznie kaplicę zalicza się do sztuki późnego renesansu z wpływami niderlandzkiej dekoracji rzeźbiarskiej. Jakością wystroju i brakiem umiaru ustępuje dziełom czynnych w Krakowie mistrzów włoskich, stanowiąc jednak doskonały przykład sztuki mieszczańskiej.
Na wschodniej fasadzie podzielonej pięcioma
pilastrami
znajdują się portrety Jerzego Boima i jego żony Jadwigi z roku 1617 pędzla Jana Gianniego.
Na fasadzie północnej znajdują się
freski
przedstawiające Matkę Boską i Chrystusa. Na ścianie ośmiobocznego tamburu znajduje się
płaskorzeźba
przedstawiająca św. Jerzego walczącego ze smokiem. Dekoracje na tej fasadzie przypisuje się Andrzejowi Bemerowi.
Fasada zachodnia pokryta jest gęstą dekoracją rzeźbiarską, dziełem Johanna Scholza. Fasada podzielona jest sześcioma kolumienkami i dwoma
gzymsami
na trzy kondygnacje.
Najwyższa kondygnacja przedstawia sceny Męki Pańskiej: „Biczowanie”, „Niesienie krzyża”, „Ukrzyżowanie” i „Zdjęcie z krzyża”.
Dekoracja rzeźbiarska wnętrza kaplicy Boimów jest głównie dziełem Hansa Pfistera. Wnętrze kopuły podzielone jest na
kasetony
wypełnione dekoracją rzeźbiarską. Wystrój ściany ołtarzowej podzielony jest gzymsami na trzy poziomy i łączy się z kopułą. Rzeźby wykuto przeważnie w miejscowym
wapieniu
, wyżej zastosowano rzeźby ze
stiuku
. Zastosowano też czarny
marmur
i biały
alabaster
. Dolny gzyms wsparty jest na postaciach czterech proroków.
Drewniane
skrzydła drzwi w ścianie ołtarzowej zdobione są
intarsją
i
okuciami
.
Na ścianie południowej znajdują się
epitafia
dłuta Hansa Pfistera z marmuru i alabastru.
Nad drzwiami wejściowymi zawieszono portrety Jerzego Boima i jego syna Pawła.
Kaplica była do XVIII wieku pod zarządem rodziny Boimów, potem przeszła pod zarząd Katedry Łacińskiej. W roku
1945
została zamknięta i niszczała wskutek braku konserwacji. Od roku
1969
stanowi oddział Lwowskiej Galerii Obrazów.
Galeria
Linki zewnętrzne
Źródła
- Tadeusz Riedl: Chodząc po Lwowie Bernardinum, Pelplin, 2006,
- Adam Kulewski , Przemysław Włodek, Lwów. Przewodnik, REWASZ,
