República de El Salvador Republika Salwadoru
Flaga Salwadoru Godło Salwadoru Flaga Salwadoru Godło Salwadoru
Dewiza : ( hiszp. ) Dios, Unión, Libertad (Bóg, Jedność, Wolność)
Hymn : Saludemos la Patria orgilosos
Położenie Salwadoru
Język urzędowy	hiszpański
Stolica	San Salvador
Ustrój polityczny	republika
Głowa państwa	prezydent Mauricio Funes
Szef rządu	prezydent Mauricio Funes
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	148. na świecie 21 040 km² 1,5%
Liczba ludności  (2006)  • całkowita   •  gęstość zaludnienia	99. na świecie 6 820 000▲ 324 osób/km²
Jednostka monetarna	dolar amerykański ¹ (USD)
Niepodległość	od Hiszpanii 15 września 1821
Strefa czasowa	UTC -6
Kod ISO 3166	SV
Domena internetowa	.sv
Kod samochodowy	ES
Kod telefoniczny	+503
Mapa Salwadoru
¹do 1 I 2001 colón (SVC)

Salwador (El Salvador, Republika Salwadoru; República de El Salvador) – państwo w Ameryce Środkowej , leżące nad Oceanem Spokojnym . Graniczy ono z Gwatemalą (203 km) i Hondurasem (342 km).

Geografia

Salwador to najmniejszy pod względem powierzchni kraj międzymorza środkowoamerykańskiego, ale za to gęsto zaludniony. Na 1 km² przypada ponad 300 mieszkańców. Największe miasta Salwadoru to stolica San Salvador oraz Soyapanga, Santa Ana , Mejicanos i San Miguel .

Salwador to górzysty kraj. Na północy przebiega pasmo Sierra Madre, którego szczyty sięgają 2169 m n.p.m. Na południu nieco wyższe pasmo Cadeña Costero (2386 m n.p.m.). Między nimi znajduje się tektoniczne obniżenie rzeki Lempa . W Salwadorze znajduje się aż 61 wulkanów, zarówno wygasłych, jak i czynnych. Najwyższe z nich to Santa Ana (2386 m n.p.m.), San Vicente (2173 m) i San Miguel (2132 m). Do najbardziej aktywnych wulkanów świata należy salwadorski wulkan Izalco (1965 m), który w latach 40. i 50. przez kilkanaście lat nieustannie wyrzucał lawę i popioły wulkaniczne .

W Salwadorze panuje klimat podzwrotnikowy z temperaturami wynoszącymi 23-25 °C na wybrzeżu i opadami sięgającymi 1800-2400 mm. Występują dwie pory roku: sucha od listopada do kwietnia i deszczowa od maja do października.

Najdłuższą rzeką kraju jest Lempa (260 km). Pozostałe są o wiele krótsze. Znajduje się tutaj kilka niewielkich jezior: Ilopango (72 km²), Guija (45 km²) oraz jezioro kraterowe Coatepeque (24 km²).

Historia

Terytorium dzisiejszego Salwadoru od początku n.e. objęte było wpływami cywilizacji Majów , później Tolteków . W 1524 r. na ziemie Salwadoru dotarli pierwsi konkwistadorzy . Do 1539 oddziały hiszpańskie pod dowództwem P. de Alvarado rozbiły istniejące tu królestwo Cuzcatlan, włączając je do wicekrólestwa Nowej Hiszpanii , bezpośrednią władzę oddając gubernatorowi Gwatemali .

Na początku XIX wieku ujawniły się dążenia niepodległościowe, którym sprzyjała trwająca w Europie kampania hiszpańska Napoleona I . W 1810 r. centralną część wicekrólestwa Nowej Hiszpanii objęło powstanie zbrojne dowodzone przez M. Hidalga y Costillę i J.M. Morelosa y Pavona. Powstanie zostało stłumione, ale całkowicie nie wygasło.

Wicekrólestwo Nowej Hiszpanii rozpadło się w 1821 roku, a Salwador został włączony do utworzonego przez generała A. de Iturbide cesarstwa Meksyku . Po rozpadzie cesarstwa ( 1823 ) kraj przystąpił do Federacji Ameryki Środkowej . Od 1841 samodzielna republika.

W 2. poł. XIX wieku i 1. poł. XX wieku dominującą rolę w życiu ekonomicznym i politycznym kraju odgrywała oligarchia ziemska (właściciele plantacji kawy). Znaczne uzależnienie od USA ; 1931 – 1944 dyktatura M. Hernándeza Martíneza; od końca lat 40. stabilizacja polityczna, wzrost wpływów armii w państwie i zwiększenie roli państwa w gospodarce; od lat 70. działalność lewicowej partyzantki, wojna domowa; po jej zakończeniu 1992 kontynuacja rządów prawicy – Nacjonalistyczny Sojusz Republ. (ARENA); po wyborach w 1997 FMLN stał się drugą co do liczby mandatów (po ARENIE) partią w parlamencie; 2000 – pierwszą; od 2002 ponowne rządy ARENY.

Ustrój polityczny

Zgodnie z konstytucją z 1983 (znowelizowana w 1992 ) Salwador jest demokratyczną republiką , w której głową państwa i szefem administracji jest prezydent wybierany, wraz z wiceprezydentem, w powszechnych wyborach na 5-letnią kadencję. Prezydent mianuje radę ministrów i jest naczelnym dowódcą sił zbrojnych.

Władza ustawodawcza należy do jednoizbowego parlamentu , nazywanego Zgromadzeniem Ustawodawczym (Asamblea Legislativa). Zasiada w nim 84 członków wybieranych w powszechnych wyborach na 3-letnią kadencję.

Podział administracyjny

Kraj podzielony jest na 14 departamentów (departamento(s)): Ahuachapán , Cabañas , Chalatenango , Cuscatlán , La Libertad , La Paz , La Unión , Morazán , San Miguel , San Salvador , Santa Ana , San Vicente , Sonsonate , Usulután .

Społeczeństwo

Mieszkańcy Salwadoru są stosunkowo młodzi - 35,8% ma poniżej 14 lat, a powyżej 65 lat jedynie 5,2%. Przyrost naturalny wynosi tu, aż 1.679%. 90% mieszkańców to metysi, 9% biali i 1% inni.

Religia (2000)

• Katolicyzm : 66,92%
• Protestantyzm : 25,4%
  • Zielonoświątkowcy : 16,86%
  • Kościół Księcia Pokoju: 3,2%
  • Adwentyzm : 2,7%
  • Baptyzm : 1,5%
  • Luteranizm : 1,1%
• Mormoni : 1,32%
• Świadkowie Jehowy : 1,3%
• Bahaizm : 0,6%^[1]

Gospodarka

Podstawowe informacje o ekonomii i odsyłacz do artykuły o ekonomii kraju

Media

Większość tytułów dzienników i czasopism ukazuje się w San Salvador . Dzienniki: "El Diario de Hoy", założony w 1936 , nakład 115 tys. egzemplarzy; "La Prensa Gráfica", założony w 1915 , nakład ok. 100 tys. egzemplarzy; "El Mundo", założony w 1967 , nakład 60 tys. egzemplarzy; "La Noticia", założony w 1986 , nakład ok. 30 tys. egzemplarzy; "Co Latino", założony w 1890 , nakład 15 tys. egzemplarzy; "Diario de Occidente", wydawany w Santa Ana , założony w 1910 , nakład 6 tys. egzemplarzy; "Diario Oficial", założony w 1875 , nakład 2 tys. egzemplarzy. Czasopisma wydawane w Salwadorze to: katolicki tygodnik "Orientación", założony w 1952 , nakład 8 tys. egzemplarzy, a także m.in. kwartalnik "Cultura". Radiofonia: YSSS Radio Nacional de El Salvador nadaje program o charakterze edukacyjnym. Program emituje także ponad 60 stacji komercyjnych. Program telewizyjny nadaje m.in.: Canal 8 i Canal 10, stacja rządowa, założona w roku 1964 . Stacje komercyjne: m.in. Canal 2, Canal 4, Canal 6, Canal 25.

Zobacz też

• Oscar Romero

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media

• Gazety
  • Diario Colatino
  • Asociación de Periodistas de El Salvador
  • La Prensa Grafica
  • El Mundo
  • El Diario de Hoy
  • El Faro
  • Facultad Latinoamericana de Ciencias Sociales
• Stacje Telewizyjne
  • Canal 12
  • TCS
  • Canal 21

Organizacje charytatywne

• ASAPROSAR – Poprawa Standardu Życia i Zdrowia w Ubogich Rejonach Kraju

Publicystyka

• El Salvador – kraj zapomniany (pol.)