Na mapach: 37°33'N 126°59'E / 37.55, 126.983

Miasto specjalne Seul
Nazwa koreańska: • Transkrypcja poprawiona : Seoul Teukbyeolsi • Transkrypcja McCune-Reischauer : Sŏul T'ŭkpyŏlshi • Transkrypcja polska : Seul • Hangyl : 서울 특별시 • Hancha : 서울 特別市 (nie ma zapisu hancha dla słowa "Seul" (서울))
Państwo	Korea Południowa
Powierzchnia	614 km²
Położenie	37° 33' N 126° 59' E
Ludność (2003) •  liczba ludności	10 276 968 metropolia : 23 000 000
Podział administracyjny	25 dzielnic ("Gu")
Miasto specjalne Seul
Mapa Miasto specjalne Seul

Seul ( kor. 서울, Seoul, Sŏul; ) – od 1392 roku^[1] stolica Korei . Od końca II wojny światowej po podziale Półwyspu Koreańskiego na dwa państwa Seul został stolicą Republiki Koreańskiej ( Korei Południowej ), a Pjongjang stał się stolicą Koreańskiej Republiki Ludowej ( Korei Północnej ). Podczas wojny koreańskiej przez krótki czas Seul był zajęty przez komunistycznych okupantów, a stolicę Korei Południowej przeniesiono do innego miasta.

Seul na mapie Korei Południowej

Seul znajduje się w centralno-zachodniej części Półwyspu Koreańskiego. Miasto położone jest niedaleko na południe od strefy zdemilitaryzowanej (DMZ) i leży nad rzeką Han . Seul jest politycznym, społecznym oraz ekonomicznym centrum Korei Południowej.

Seul z gęstością zaludnienia powyżej 15 tys/km² jest jednym z najbardziej zatłoczonych miast na świecie. Jednocześnie posiada największą na świecie ilość szybkich łącz internetowych oraz punktów dostępowych Wi-Fi . W Seulu jest też zarejestrowane ponad 1 mln pojazdów mechanicznych.

Bliskość Seulu do DMZ stanowi przedmiot wzmożonej uwagi strategów. Według ekspertów CIA armia komunistycznej północy w razie konfliktu jest w stanie w ciągu kilku godzin zniszczyć miasto przy pomocy rakiet ziemia-ziemia. Szacowane straty ludzkie po takim ataku są liczone w setkach tysięcy. Wojska południowokoreańskie i amerykańskie są gotowe do odpowiedzi na taki atak, choć oprócz drobnych incydentów sytuacja wydaje się być opanowana. Rozejm trwa ponieważ Korea Południowa i USA przekazują reżimowi pomoc ekonomiczną podtrzymujące zrujnowaną północnokoreańską gospodarkę. Działania armii komunistycznej są swoistym szantażem mającym na celu podtrzymanie istnienia jej władzy. Konflikt ten przypomina trochę zimną wojnę .

Historia

Gyeongbokgung (kor. 경복궁), jeden z pięciu największych pałaców dynastii Joseon w Seulu

Pierwsze zapiski historyczne dotyczące Seulu pochodzą z roku 18 p.n.e. . W tym roku władcy księstwa Baekje zbudowali na terenie dzisiejszego Seulu zespół obronny Wiryeseong. Kamienne mury miały wysokość ok. 6 metrów. Rozwój miasta spowodował zniszczenie fortyfikacji z wyjątkiem wzgórz na północnych przedmieściach Seulu. Jednak czas zachował szereg bram miejskich. Między innymi zachowała się Honginjimu (inaczej Dongdaemun). Brama południowa - Sungnyemun (inaczej Namdaemun) spłonęła 11 lutego 2008 roku, prawdopodobnie w wyniku podpalenia. Kiedy w Korei nastał okres Trzech Królestw ich spory były rozstrzygane właśnie w Wiryeseong. W wieku XIV miasto poddano przebudowie z godnie z projektami urbanistycznymi ówczesnych władców. W stolicy powstał kompleks pałacowy dynastii Joseon. Największy z nich czyli Gyeongbukgung poddano na przełomie wieków XX i XXI pracom renowacyjnym.

Podczas walki o władzę na terenie Półwyspu Koreańskiego, ten kto objął panowanie nad rejonem Seulu mógł rządzić całym krajem. Wynikało to z przecinania się w stolicy kilku ważnych szlaków handlowych. W XI wieku władca z dynastii Goryeo zbudował w rejonie Seulu kompleks pałacowy nazywany Południową Stolicą.

Brama miejska w Seulu pod koniec XIX wieku

W latach 57 p.n.e. – 935 (okres królestwa Silla) miasto nosiło nazwę Seul. W 1394 , za panowania dynastii Joseon zmieniono nazwę miasta z Hanyang (漢陽) na Hanseong (漢城). Podczas okresu okupacji Korei przez Japonię nazywało się Kyŏngsŏng (w języku japońskim 京城—Keijō). Do nazwy Seul powrócono w 1945 . Nazwa ta wywodzi się od archaicznych słów seobeol lub seorabeol, co znaczyło stolica i pierwotnie odnosiło się do Kyŏngju – dawnej stolicy królestwa Silla. Zmiany w języku doprowadziły przez wieki do ugruntowania nazwy Seul. Znakiem hancha oznaczającym stolicę jest 京 (경, gyeong). Czasami ta nazwa pojawia się na rozkładach jazdy czy oznaczeniach dróg jako symbol Seulu (京釜, 경부, Gyeongbu).

Seul został prawie doszczętnie zniszczony podczas wojny koreańskiej . Po wojnie został jednak szybko odbudowany przy pomocy państw zachodnich gł. USA . W 1995 zawaliło się centrum handlowe Sampoong, mieszczące się w dzielnicy Seocho-gu. Pod względem liczby ofiar - 502 zabitych i 973 rannych - jest to największa katastrofa budowlana w historii. W 1988 w Seulu odbyła się olimpiada letnia , a w 2002 część mistrzostw świata w piłce nożnej (reszta miała miejsce w Japonii ).

Przeniesienie stolicy

11 sierpnia 2004 roku parlament Korei Południowej uchwalił przeniesienie stolicy do miasta Kongju . Ustawa została zakwestionowana przez Trybunał Konstytucyjny w Seulu w październiku 2004, nie jako sprzeczna z Konstytucją Republiki Korei (jej tekst nie odnosi się do kwestii siedziby stolicy państwa) lecz jako sprzeczna ze zwyczajową normą konstytucyjną. Wedle zamierzeń Seul przestałby być stolicą kraju w 2007 a do 2012 wszystkie urzędy państwowe mają zostać przeniesione do nowego ośrodka władzy. Pretekstem do zmiany miała być chęć rozwoju innych rejonów kraju poza Seulem, bliskie sąsiedztwo linii demarkacyjnej z KRLD oraz przeludnienie miasta. Orzeczenie trybunału ustaliło wykładnię według której zmiana siedziby stolicy państwa wymaga podjęcia uchwały zmieniającej konstytucję większością 2/3 członków Zgromadzenia Narodowego oraz poddania jej pod referendum ogólnokrajowe^[2].

Ukształtowanie miasta

Wieża Seul ( ang : Seoul Tower)

Tradycyjnym centrum Seulu jest teren starego miasta dynastii Joseon. To właśnie tam znajduje się większość pałaców, urzędów państwowych, siedzib korporacji, hoteli oraz tradycyjny rynków miejskich. Całość znajduje się w dolinie Cheonggyecheon (청계천). Przepływa przez nią strumień, który dziś na sporej części swojego biegu płynie podziemnym kanałem i wpada do Rzeki Han. Północna część centrum to Góra Bukhan, a południowa to Namsan ( ang. : South Mountain). Na południe od centrum leżą dzielnice mieszkalne Yongsan-gu oraz Mapo-gu oraz Rzeka Han.

Na drugim brzegu rzeki znajduje się nowe serce miasta czyli Gangnam-gu. Największym centrum biznesowym w tej dzielnicy jest Centrum Handlu Światowego w Korei (ang.: The World Trade Center of Korea). W tym gmachu odbywają się największe konferencje i wystawy. Największy dom handlowy to Coex Mall, który jest bardzo popularny wśród seulskiej młodzieży. Yeouido to spora wyspa na rzece Han. Znajdują się na niej gmach niższej izby parlamentu (ang.: National Assembly), studia stacji telewizyjnych, biurowce oraz największy na świecie kościół 'Yoido Full Gospel Church'. W leżącej na południowym brzegu rzeki Han dzielnicy Songpa-gu znajduje się Stadion Olimpijski (ang.: Olympic Stadium), Park Olimpijski (ang.: Olympic Park), Park Rozrywki Lotte (ang.: Lotte World). Na południe od dzielnicy Gangnam-gu znajdują się dzielnice Góra Namhan (ang.: Namhan Mountain) oraz Góra Gwanak (ang.: Gwanak Mountain).

Jednym z najpopularniejszych w Seulu jest deptak Jongno (droga dzwonów). Jong znaczy dzwon a -no to końcówka oznaczająca zwykle nazwę ulicy. Na deptaku Jongno znajduje się dzwon, który kiedyś obwieszczał otwieranie oraz zamykanie bram miejskich. Dziś zgodnie z ceremonią bije on o godzinie 0:00. Inne najważniejsze ulice to Euljiro (을지로), Sejongno (세종로), Chungmuro (충무로), Yulgongno (율곡로) oraz Toegyero (퇴계로).

Komunikacja masowa

Lotniska

W okolicach Seulu są dwa duże porty lotnicze :

• W granicach miasta jest położony port lotniczy Seul-Gimpo ( ang. : Gimpo International Airport). Obsługuje on loty krajowe i loty czterech linii lotniczych do portu lotniczego Tokio-Haneda w Japonii .
• W 2001 , 53 km od centrum Seulu, oddano do użytku międzynarodowy port lotniczy Seul-Inczhon (ang.: Incheon International Airport) opodal pobliskiego miasta Inch'ŏn . Ten port przyjmuje większość lotów międzynarodowych do Korei Południowej i stanowi jeden z głównych portów przesiadkowych Azji .

Stacja kolei ekspresowej AREX w na lotnisku międzynarodowy w Inczhon

Od 23 marca 2007 oba porty są połączone szybką koleją miejską pierwszym odcinkiem serwisu AREX (37,6 km), w postaci obsługi ekspresowej (28 minut, kosz biletu: 7.000 wonów ) i dojazdowej (33 minut, kosz biletu: 2.800 wonów). Docelowo serwis AREX zostanie przedłużony z lotniska Gimpo do stacji Seul (dalsze 20,4 km), jednej z głównych stacji kolejowych Seulu ( 2010 ).

Komunikacja miejska

Seul posiada bardzo rozbudowany system dróg oraz komunikacji masowej. Prędkość na drogach w terenie zabudowanym jest ograniczona do 60 km/h.

Taksówki są w Seulu w miarę bezpieczne.

Autobusy

Układ linii autobusowych jest tak skomplikowany, że nie wydaje się jednego rozkładu ich jazdy. Autobusem można dojechać do prawie każdego miejsca w Seulu. Środki komunikacji są dosyć zatłoczone i często nie ma w nich miejsc siedzących. Większość linii ukształtowano tak, aby dowoziły mieszkańców do centrum z odległych dzielnic mieszkalnych. Autobusy dzienne kursują od godziny 2:00 do 23:00, jednak nawet jak ich nie ma można skorzystać z linii nocnych. Autobusem można się też dostać na lotnisko międzynarodowe w Inch'ŏn , co zajmuje około 1,5 godz. Bilet jednorazowy w komunikacji autobusowej kosztuje ok. 800 wonów (3 zł.).

Metro

Metro w Seulu – linia 5, stacja Gwangnaru

Sieć metra jest bardzo rozległa i składa się z 8 linii. Pozwala na poruszanie się po Seulu, Inch'ŏn oraz prowincji Kyŏnggi . Bardzo ułatwia życie pełne oznaczenie linii po angielsku. Koszt biletu jednorazowego waha się w granicach 800 wonów (3 zł). Metrem można się dostać na lotnisko Gimpo.

Podział administracyjny

Seul jest podzielony na 25 dzielnic (gu, 구), podzielonych na 15 267 sąsiedztw (dong), a te są z kolei na 112 734 jednostek administracyjnych nazywanych ban. Zastosowano transkrypcję poprawioną.

Dzielnice

Nowe serce miasta czyli rejon Gangnam-gu o zachodzie słońca

• Dobong-gu (도봉구; 道峰區)
• Dongdaemun-gu (동대문구; 東大門區)
• Dongjak-gu (동작구; 銅雀區)
• Eunpyeong-gu (은평구; 恩平區)
• Gangbuk-gu (강북구; 江北區)
• Gangdong-gu (강동구; 江東區)
• Gangnam-gu (강남구; 江南區)
• Gangseo-gu (강서구; 江西區)
• Geumcheon-gu (금천구; 衿川區)
• Guro-gu (구로구; 九老區)
• Gwanak-gu (관악구; 冠岳區)
• Gwangjin-gu (광진구; 廣津區)
• Jongno-gu (종로구; 鍾路區)
• Jung-gu (중구; 中區)
• Jungnang-gu (중랑구; 中浪區)
• Mapo-gu (마포구; 麻浦區)
• Nowon-gu (노원구; 蘆原區)
• Seocho-gu (서초구; 瑞草區)
• Seodaemun-gu (서대문구; 西大門區)
• Seongbuk-gu (성북구; 城北區)
• Seongdong-gu (성동구; 城東區)
• Songpa-gu (송파구; 松坡區)
• Yangcheon-gu (양천구; 陽川區)
• Yeongdeungpo-gu (영등포구; 永登浦區)
• Yongsan-gu (용산구; 龍山區)

Najważniejsze atrakcje turystyczne

COEX i World Trade Center Seul

Pięć największych pałaców dynastii Joseon:

• Changdeokgung (창덕궁; 昌德宮)
• Changgyeonggung (창경궁; 昌慶宮)
• Deoksugung (덕수궁; 德壽宮)
• Gyeongbokgung (경복궁; 景福宮)
• Gyeonghuigung (경희궁; 慶熙宮)

Inny znany pałac to Unhyeongung (운현궁; 雲峴宮).

Świątynie i sanktuaria:

• Jongmyo (종묘; 宗廟)
• Dongmyo (동묘; 東廟) dłuższa nazwa Donggwan-wangmyo (동관왕묘; 東關王廟)
• Munmyo (문묘; 文廟)
• Jogyesa (조계사; 曹溪寺)

Mury obronne (1392–1446) z bramami.

Muzea i galerie:

• Narodowe Muzeum Folkloru (국립민속박물관; 國立民俗博物館) (ang. National Folk Museum)
• Muzeum Sztuk Pięknych (서울시립미술관; 首爾市立美術館) (ang. Seoul Museum of Art)
• Pomnik ofiar wojny (전쟁기념관; 戰爭紀念館) (ang. War Memorial).

Atrakcje poza miastem:

• Pomnik Samjeondo (ang. Samjeondo Monument),
• Namhansanseong,
• Bukhansanseong,
• Park Namsan (ang. Namsan Park).

Szkoły wyższe

Zdjęcie satelitarne Seulu

Seul jest największym ośrodkiem akademickim w Korei. Najsłynniejsze uczelnie to:

• Akademia Sztuki Chugye (ang. Chugye University for the Arts),
• Narodowa Akademia Sztuki (ang. Korean National University of Arts),
• Narodowa Szkoła Wychowania Fizycznego (ang. Korean National University of Physical Education),
• Narodowy Uniwersytet Seulski (ang. Seoul National University) – – najlepszy w Korei,
• Uniwersytet Chungang,
• Uniwersytet Yonsei,
• Uniwersytet Dankuk,
• Uniwersytet Dongduk,
• Uniwersytet Hansung,
• Uniwersytet Hanyang,
• Uniwersytet Hong-ik,
• Uniwersytet Induk,
• Uniwersytet im. króla Sejonga (ang. King Sejong University),
• Uniwersytet im. Sung Kyun Kwana (ang. Sung Kyun Kwan University),
• Uniwersytet Kang-woon,
• Uniwersytet Konkuk,
• Uniwersytet Kookmin,
• Uniwersytet Korei (ang. Korea University),
• Uniwersytet Kyunggi,
• Uniwersytet Kyunghee,
• Uniwersytet Myongji,
• Uniwersytet Sahmyook,
• Uniwersytet Sangmyung,
• Uniwersytet Seoulski (ang. Seoul University),
• Uniwersytet Sogang,
• Uniwersytet Soongsi.
• Hankuk Uniwersytet Języków Obcych (ang. Hankuk University of Foreign Studies).

Szkoły dla panien:

• Seulska wyższa szkoła żeńska (ang. Seoul Women's University),
• Wyższa szkoła żeńska Hanyang (ang. Hanyang Women's University),
• Wyższa szkoła żeńska Dongduk (ang. Dongduk Women's University),
• Wyższa szkoła żeńska Duksung (ang. Duksung Women's University),
• Wyższa szkoła żeńska Songshin (ang. Songshin Women's University),
• Wyższa szkoła żeńska Sookmyung (ang. Sookmyung Women's University).

Osobistości

• Goh Kun - polityk
• Jim Lee - amerykański rysownik i wydawca komiksów
• Nam June Paik - twórca wideo
• Linda Park - amerykańska aktorka
• Park Ji-sung - piłkarz Manchester United

Miasta partnerskie

• Tajpej , Tajwan
• Ankara , Turcja
• Honolulu , Stany Zjednoczone
• San Francisco , Stany Zjednoczone
• São Paulo , Brazylia
• Bogotá , Kolumbia
• Dżakarta , Indonezja
• Tokio , Japonia
• Moskwa , Rosja
• Sydney , Australia
• Paryż , Francja
• Warszawa , Polska
• Pekin , Chińska Republika Ludowa
• Ułan Bator , Mongolia
• Hanoi , Wietnam
• Kair , Egipt
• Rzym , Włochy
• Astana , Kazachstan

• Guam

  Guam
• Waszyngton , Stany Zjednoczone
• Buenos Aires , Argentyna

Zobacz też

• Lista najwyższych budynków w Seulu

Przypisy

Linki zewnętrzne

• informacja o przenosinach stolicy z Seulu: – http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/3554296.stm
• informacja turystyczna o Korei: – http://www.korea.net/
• urząd miejski Seulu – http://english.seoul.go.kr/
• Zdjęcie satelitarne z Google Maps