Wietnam (oficjalnie: Socjalistyczna Republika Wietnamu,
wiet.
: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) − państwo w
Azji Południowo-Wschodniej
. Graniczy z
Chinami
,
Laosem
i
Kambodżą
. Z liczbą ludności ponad 86 mln[1], jest 13. co do wielkości populacji państwem świata.
Ustrój polityczny
Republika socjalistyczna. Konstytucja z
15 kwietnia
1992
roku.
Zgromadzenie Narodowe składa się z 498 posłów (458 członków
Komunistycznej Partii Wietnamu
, 40 posłów niezależnych). Powołuje rząd i prezydenta.
Podział administracyjny
Wietnam podzielony jest na 58
prowincji
(
wiet.
tỉnh), które dzielą się na
dystrykty
(huyện), miasta prowincjonalne (thành phố trực thuộc tỉnh) oraz
miasta
(thị xã). Obok prowincji w Wietnamie istnieje 5 kontrolowanych centralnie
miast wydzielonych
(thành phố trực thuộc trung ương) o statusie równym prowincji.
Prowincje oraz miasta wydzielone pogrupowane są na 8 regionów:
Geografia
Powierzchnia Wietnamu wynosi około 331 688 km² (nie uwzględniając wysp Hoang Sa i Truong Sa). Długość granic kraju to 4639 km. Najwyższą górą jest
Fan Si Pan
3143 m
n.p.m.
, najdłuższa rzeka to
Mekong
.
Klimat
Ze względu na znacznie rozciągnięty w kierunku południkowym kształt terytorium i specyficzne ukształtowanie terenu w Wietnamie wyróżnia się kilka stref klimatycznych. Wg klasyfikacji
Köppena
klimat
Tonkinu
zalicza się do
wilgotnych podzwrotnikowych
. W Wietnamie środkowym na północ od
przełęczy Hải Vân
i na południu kraju (półwysep
Cà Mau
,
delta Mekongu
) występuje
klimat zwrotnikowy
wilgotny, w odmianie
monsunowej
. Klimat Wietnamu Środkowego, na południe od przełęczy Hải Vân, zalicza się do klimatu zwrotnikowego z
porą suchą
i
deszczową
(typ
sawanna
).
Długość granic
- całkowita: 4639 km
- z Kambodżą 1228 km
- z Chinami 1281 km
- z Laosem 2130 km
Największe miasta
Rzeki
Masywy górskie
Historia
Historia Wietnamu jest przedstawiona w osobnych hasłach:
Gospodarka
- ogółem (
2005
) - 53 mld USD
- na mieszkańca - 636 USD
Rolnictwo
Uprawa ryżu, herbaty, ananasów,
kawy
i tytoniu. 3 lutego 1994 roku USA zniosły embargo handlowe co wpłynęło pozytywnie na wzrost produkcji i eksportu wietnamskiego na rynkach światowych.
Rybołówstwo (w 2005 r. 1,9 mln ton ryb, mięczaków i skorupiaków, z tego 1,8 mln ton złowionych na Pacyfiku). (dane oficjalne FishStat+
[1]
)
Dynamicznie rozwija się
akwakultura
(głównie sumów, w tym
pangi
oraz
krewetek
). Eksport krewetek przyniósł wietnamskiej gospodarce narodowej w 2007 roku 1,5 mld dolarów przychodów, eksport pangi kolejne 979 mln dolarów.
Przemysł
Wytwarzanie żelaza i stali, maszynowy, chemiczny i cementowy.
Ludność
Wietnam jest krajem wielonarodowościowym w wyniku wielowiekowych migracji plemiennych, trwających jeszcze w
XX wieku
. Rdzenni
Wietnamczycy
(Kinh) stanowią 85% mieszkańców kraju, są ludnością zamieszkałą głównie na nizinach, o długoletniej tradycji rolniczej, osiadłą w deltach
Rzeki Czerwonej
i
Mekongu
, na nizinach nadmorskich oraz w miastach i przywiązaną do miejsca pochodzenia swoich rodów. Ponad 10% mieszkańców to grupy plemienne, zwłaszcza żyjące w górach, należące do 53 narodowości, ukształtowanych w procesach różnorodnych migracji (głównie ekonomicznych i obyczajowych), o dużej rozpiętości poziomu cywilizacyjnego. Najliczniejsze z nich to: Tay (ok. 1,5 mln osób), Thaj (1,3 mln), Muong (1,1 mln) – mieszkają głównie w północnej części kraju;
Chińczycy
(0,9 mln) – przeważnie w miastach oraz na pograniczu
chińskim
;
Khmerowie
(1,1 mln) – w
delcie Mekongu
i wzdłuż granicy z
Kambodżą
; oraz Nung (0,9 mln), Hmong (0,7 mln), Dao (0,6 mln). Pod względem językowym[2] narodowości Wietnamu reprezentują rodziny:
austroazjatycką
(
Kinh
,
Khmerowie
,
Muong
i inne),
chińsko-tybetańską
(
Hoa
),
austronezyjską
(
Czamowie
,
Gia Rai
i inne).
Język wietnamski
należy do rodziny
języków austroazjatyckich
.
Religia
Grupy wyznaniowe kraju:
Sztuki walki
Galeria
| | Wietnamskie łodzie rybackie | |
| Artystka wietnamska grająca na đàn tranh | | |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3
GUS Hanoi,stan na 2008
- ↑ Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Wersja internetowa:
http://www.ethnologue.com/
.
Linki zewnętrzne
