Jaskier
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	Euphyllophyta
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Rząd :	jaskrowce
Rodzina :	jaskrowate
Rodzaj :	jaskier
Gatunek :	jaskier jadowity
Nazwa systematyczna
Ranunculus sceleratus L. Sp. pl. 1:551. 1753

Kwiat

Jaskier jadowity, jaskrzyca (Ranunculus scleratus L. ) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych . W Polsce dość pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich, ale jest rzadszy od jaskra ostrego .

Morfologia

Łodyga  

Rozgałęziona, gruba, dęta, naga, o wysokośco do 100 cm, najczęściej 20-60 cm.

Liść  

Mięsiste, połyskujące; dolne dłoniasto 5-dzielne; o odcinkach odwrotnie jajowatych,głęboko wycinanych, brzegiem karbowanych; górne 3-dzielne, o odcinkach równowąskoklinowatych.

Kwiaty  

Jasnożółte, drobne, 6 – 12 mm w średnicy. Szypułki kwiatowe bruzdowane. Kielich o działkach żółtawozielonych, odstających, tak długich jak płatki, szybko odpadających. Miodnik nagi i bez zastawki. Owocki bardzo liczne, do kilkudziesięciu w jednym kwiecie.

Owoc  

Owocostan jajowaty, wydłużony, zawierający liczne nasiona (70-100). Są one gładkie i spłaszczone po bokach.

Biologia i ekologia

• Rozwój: Roślina jednoroczna . Kwitnie od maja do jesieni. Siedlisko: Brzegi wolno płynących wód i rzek, nad stawami, na mokrych łąkach, w miejscach wilgotnych, silnie zaszlamionych.
• Cechy fitochemiczne: Jest to najbardziej trujący ze wszystkich gatunków jaskrów krajowych – kilka kropel soku jaskra jadowitego powoduje lokalne zaczerwienienie skóry, wysypkę i pęcherze. Roślina zawiera do 2,5% trujących substancji, glikozydu ranunkuliny; protoanemoniny i anemoniny. Stosowany był w celu umyślnego spowodowania trudno gojących się ran i pęchęrzy. Na błony śluzowe jamy ustnej żołądka i jelit działanie soku z jaskra jadowitego jest znacznie silniejsze. Jak ustalił Schearer, największe ilości protoanemoniny znajdują się w roślinie w okresie kwitnienia. Należy do niebezpiecznych roślin trujących (Hoelscher, Kaiser, Müller, Meayer). Polli umieścił ten gatunek na czele wszystkich trujących jaskrów, stąd jego nazwa gatunkowa.

Przypisy

Bibliografia