Gniewosz plamisty
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	lepidozaury
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Rodzina	połozowate
Podrodzina	połozy
Rodzaj	Coronella
Gatunek	gniewosz plamisty
Nazwa systematyczna
Coronella austriaca
Laurenti, 1768
Podgatunki
C. a. austriaca (Laurenti, 1768) C. a. acutirostris Malkmus, 1995 C. a. fitzingeri ( Bonaparte , 1840)[1]

Gniewosz plamisty, miedzianka (Coronella austriaca) – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae).

Wygląd

Długość ciała do 72 cm, samica osiąga nawet 87 cm. Barwa ciała rdzawobrązowa lub brązowa, u samic barwa jest szara lub gliniastoszara. Na głowie oraz częściowo na karku widnieje plama w kształcie serca lub podkowy w kolorze ciemnobrązowym, po bokach od nozdrzy przebiega ciemnobrązowy pasek, który przechodzi następnie w przedłużający się przedni odcinek ciała. Na grzbiecie wzdłuż środkowej linii występują 2 lub 4 rzędy plam. Ułożone są na przemian wzdłuż lub wszerz, czasami u niektórych osobników połączone są ze sobą przypominając zygzak żmii zygzakowatej . Od żmii odróżnia go okrągła źrenica oka.

Występowanie

Występuje w miejscach suchych i silnie nasłonecznionych, na terenach kamienistych, w zaroślach i trawach. Jest rzadkim gatunkiem, unika lasów, spotykany na terenie prawie całej Europy (z wyłączeniem Irlandii , Półwyspu Skandynawskiego , części Anglii i Hiszpanii ). W Azji swym zasięgiem dociera do Kazachstanu .W partiach górskich spotykany do wysokości 2200 m n.p.m., najczęściej jednak do 1000 m.

Pożywienie

Odżywia się prawie wyłącznie jaszczurkami w tym także padalcami , niekiedy osobnikami tego samego gatunku. Rzadziej płazami , pisklętami i myszami . Swą zdobycz gniewosz plamisty najpierw oplata i obezwładnia swym ciałem, następnie połyka ją żywą lub martwą.

Rozmnażanie 

Jajożyworodny . Gody odbywa w kwietniu i maju. Młode o długości około 13-15 cm rodzą się pod koniec sierpnia lub we wrześniu. Samica rodzi od 4 do 19 młodych

Ochrona

Gatunek pod ochroną . Wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt z kategorią zagrożenia VU – gatunek wysokiego ryzyka, narażony na wyginięcie.

Zobacz też

• fauna Polski

Przypisy

Bibliografia

• Mały słownik zoologiczny, Włodzimierz Juszczyk, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1978