Akt
AktAfrodyta knidyjska, kopia rzymska Akt, łac. actus – przedstawienie nagiego ciała ludzkiego w
sztuce
, zazwyczaj wykonane w oparciu o studium z żywego modela. Akt jest jednym z najważniejszych tematów
malarskich
i fotograficznych w dziejach sztuki, oraz podstawowym tematem
rzeźby
. Akt może pojawić się jako samodzielny temat, bądź jako część większej kompozycji. Jest uważany za podstawę artystycznego wykształcenia. Historia aktu Prehistoria i starożytnośćPierwsze znane rzeźby, pochodzące z czasów prehistorycznych, przedstawiały nagie kobiety, symbolizujące najprawdopodobniej Płodność (np.
Wenus z Willendorfu
). Później pojawiały się również symboliczne figurki męskie z wyrazistym członkiem. Tych przedstawień jednak nie traktuje się tradycyjnie jako aktów. Antyczny akt w rzeźbie jest poświęcony poszukiwaniu idealnej formy ludzkiego ciała.
Poliklet
rzeźbi posąg Doryforosa, wyznaczając nim kanon postaci ludzkiej. Pierwsze greckie akty – kurosi – przedstawiały mężczyzn, zwycięzców igrzysk. Za pierwszy akt kobiecy w sztuce greckiej uważana jest, znana tylko z rzymskiej kopii – Afrodyta Knidyjska
Praksytelesa
. Rzeźba rzymska rozwijała się w ścisłej zależności od greckiej, dopiero schyłek antyku i chrześcijaństwo wprowadzą daleko idące zmiany. Starożytne malarstwo, zachowane jedynie w nielicznych przykładach, pozostaje dla nas niedostępne, choć pewne wyobrażenie mogą dawać zachowane freski z
Kazanłyku
, gdzie nie występuje akt, można go natomiast zauważyć w
malarstwie pompejańskim
. ŚredniowieczeW średniowieczu sztuka jest w większym stopniu zainteresowana znakiem, niż obrazem rzeczywistości, stąd akt w swoim świeckim znaczeniu raczej nie występuje, nagość pojawia się jednak w przedstawieniach Adama i Ewy, lub grzeszników, o których zepsuciu miała naocznie zaświadczać. RenesansAkt powraca w XV wieku, w
Niderlandach
, w
Ołtarzu Gandawskim
van Eycków i we Włoszech, gdzie podejmują ten temat m.in.
Luca Signorelli
i
Antonio Pollaiuolo
. Wówczas akty kobiece maluje się na podstawie ciała męskiego, dopiero początek
XVI wieku
przyniesie tu zmianę, we Włoszech tego czasu przedstawienie Wenus często gości na płótnach, od tej pory, już nieprzerwanie akt będzie fundamentem artystycznego wykształcenia. W tym czasie sztuka staje się coraz bardziej świecka.W
1401
akt, nawiązujący do antyku, pojawia się w scenie ofiarowania Izaaka, którą
Lorenzo Ghiberti
wygrywa konkurs na drzwi do florenckiego babtysterium. W
1430
Donatello
rzeźbi swojego Dawida, również inspirowanego antykiem. Pod koniec wieku
Sandro Botticelli
maluje Narodziny Wenus i Primaverę, są to już śmiałe obrazy, choć wciąż jest to
Wenus pudica
, czyli "Wenus skromna".
Rafael Santi
ok. 1504 roku maluje
Trzy Gracje
, wszystkie już otwarcie nagie, jedna jest tylko osłonięta przezroczystą przepaską na biodrach. Podobnie jawny charakter ma przedstawienie Adama i Ewy
Albrechta Dürera
namalowane w 1507 roku, na którym listki figowe są w porównaniu do tradycji w tym względzie dość małe. Kolejną barierę przełamał
Giorgione
w 1508 roku, malując słynną
Śpiącą Wenus
. Dłoń bogini położona na łonie jest już od pięciuset lat niezmiennie oskarżana o dość nieprzyzwoite ułożenie palców. Później pozycję Wenus powtórzy
Tycjan
w swojej
Wenus z Urbino
(1538) i nawiąże do niej jeszcze później
Olimpią
Édouard Manet
. Bardzo zmysłowe i dekadenckie w swej wymowie jest
Zwycięstwo Czasu nad Miłością
Agnolo Bronzino
. Barok i rokokoW malarstwie dworskim postępuje tendencja do zwiększania zmysłowości w aktach, najpełniej wyrazi to malarstwo rokoka, np.
Jean-Honoré Fragonard
. Galeria | | | Tympanon głównego portalu
katedry w Strasburgu
, ok.
1220
– wśród postaci znajdują się nadzy Adam i Ewa – przykład obecności aktu w średniowieczu. | | | | | | | |
Bibliografia- Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki, Słownik terminów plastycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa,
1999
, wydanie piąte, ,
- Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa
,
2005
, ,
-
Karol Estreicher
, Historia sztuki w zarysie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Kraków,
1984
, .
- Michael Levey, Od Giotta do Cézanne'a, Zarys historii malarstwa zachodnioeuropejskiego, Wydawnictwo Arkady, Warszawa,
1972
,
- Mikołaj Kozakiewicz (przedsłowie), Akt : album fotograficzny, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984, wydanie 1,
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Akt":
Ukaz
Ukaz (
ros.
указ) – w dawnej
Rosji
:
dekret
,
edykt
lub Akt prawny wyższego rzędu wydawany przez
cara
. Zobacz też
Ukaz emski
...
Stanisław Narutowicz
Stanisław NarutowiczStanisław NarutowiczUrodzony
2 września
1862
Brewiki
Zmarł
31 grudnia
1932
Kowno
Akt niepodległości Litwy
, podpis Stanisława Narutowicza, w prawej kolumnie, trzeci od dołuStanisław ...
Antanas Smetona
w Vairas ("Wiosło"), nowym dwutygodniku. W czasie wojny pomagał poszkodowanym i nadal Aktywnie udzielał się w towarzystwach naukowych. W lecie
1916
był jednym z ...
Klasztor w Pożajściu
potęgi rodu, a zarazem rodowej nekropolii (którą jednak kościół się nie stał). Akt fundacji podpisano w 1664, a prace budowlane rozpoczęły się w 1667. ...
Wittenberga
wolności chrześcijanina, w których to ostro przeciwstawiał się papieskiej supremacji, krytykując wszelkie prAktyki kościoła nie znajdujące potwierdzenia w Biblii. Wreszcie,
10 grudnia
1520
w ...
Akcja (prawo)
Akcja –
papier wartościowy
łączący w sobie prawa o charAkterze
majątkowym
i niemajątkowym, wynikające z uczestnictwa akcjonariusza w
spółce akcyjnej
. Także ...
1986
premiera serialu
Tulipan
.
26 lutego
–
Wojciech Żukrowski
został prezesem
ZLP
.
13 marca
– reAktywowano
Bractwo Kurkowe Grodu Bytomskiego
w
Bytomiu
.
16 marca
– podwyżka cen chleba, ...
Wojciech Bogusławski
kwietnia
1757
w
Glinnie
, zm.
23 lipca
1829
w
Warszawie
) –
polski
Aktor
,
śpiewak
operowy
,
reżyser
,
pisarz
,
dramatopisarz
,
tłumacz
; propagator ideologii
oświecenia
, mason; dyrektor ...
Benvolio
...
Musical
Upiór w operze
).Musicale mają różny czas trwania. Waha się on od krótkich, jednoAktowych przedstawień, do wielu Aktów i kilku godzin trwania (lub nawet kilku-spektaklowych ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Akt":
144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 13)
w 1916 r. wydali odezwę do narodu polskiego, od dnia wydania nazwaną Aktem 5 listopada. Akt proklamował utworzenie samodzielnego Królestwa Polskiego jako monarchii dziedzicznej. ...
11 LISTOPADA (plansza 1)
wychowawczych.
Oto scenariusz przedstawienia.
Historia odzyskania niepodległości przez naród Polski 11 listopada, w trzech Aktach.
(Czas trwania 50 min)
Występują:
Narrator – Maja Osewska
Książę Stanisław August Poniatowski – ...
131 Powstanie kościuszkowskie i III rozbiór Polski (plansza 5)
na wierność narodowi jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej. Po zaprzysiężeniu odczytano Akt powstania obywateli, mieszkańców województwa krakowskiego, który ogłaszał powstanie do całkowitego wyzwolenia ...
|