Stater Amyntasa III

Amyntas III ( gr. Αμύντας) – król Macedonii z rodu Argeadów . Na jego panowanie przypada czas osłabienia Macedonii nękanej przez wiele lat wojnami. W ciągu swojego panowania kilkukrotnie musiał uchodzić z opanowanego przez najeźdźcę państwa. Szukał oparcia w Sparcie a pod koniec panowania w Atenach .

Amyntas przejął tron po śmierci swojego kuzyna Pauzaniasza , a w tym samym roku poślubił Eurydykę, księżniczkę z Linkestis, kończąc tym samym długi konflikt z tym państwem. Amyntas wydał córkę którą miał z Eurydyką za swojego kuzyna Ptolemeusza z Aloros . Chciał w ten sposób umocnić swoją pozycję gdyż Ptolemeusz był głową bocznej linii dynastii, a więc ewentualnym konkurentem do tronu. Jednak już w roku 392 Amyntas utracił tron na rzecz innego przedstawiciela dynastii, Argajosa . Ten oparł swoją władzę na Bardylisie , królu Ilirów . Uchodząc z królestwa Amyntas oddał przygraniczny pas ziemi mieszkańcom greckiego miasta Olint by ziemie te nie zostały niszczone przez hordy Ilirów. W 391 Amyntas odzyskał władzę przy pomocy oddziałów Tesalskich prowadzonych przez zaprzyjaźniony z Argeadami ród Aleuadów. Po powrocie Olintyjczycy zwrócili oddane im pod opiekę ziemie a oba państwa zawarły obronne przymierze na okres pięćdziesięciu lat. W 383 Bardylis najechał ponownie na Macedonię i pokonał Amyntasa w bitwie. Amyntas postąpił tak jak wcześniej i licząc, że Olintyjczycy obronią jego ziemie, oddał im w opiekę część przygranicznych krain. Pomimo początkowych sukcesów Ilirów Amyntasowi udało się po kilku miesiącach pokonać Bardylisa przy pomocy jazdy hetajrów i najemnej piechoty. Gdy zwrócił się do Olintyjczyków o zwrot powierzonych im ziem, ci odmówili. Mieszkańcy Olintu i związek polis któremu przewodzili (Związek Chalkidycki) nie chcieli zrezygnować z ziem z których czerpali zyski. W tym czasie ich związek urósł w siłę mogąc wystawić armię złożoną z 800 jeźdźców i 8 tys. hoplitów a także większej jeszcze liczby lekkiej piechoty. Chalkidyjczycy zaatakowali Macedonię i zajęli wiele miast w tym Pellę . Amyntas wezwał na pomoc Spartan, którzy wykorzystując bazę na terytorium Macedonii walczyli z Chalkidyjczykami aż do roku 379 , gdy padł Olint, a związek któremu przewodził rozwiązano. Kiedy Ateńczycy i Tebańczycy uderzyli na Spartę Amyntas sprzedał im w roku 377 drewno na budowę floty. W zamian w 374 uzyskał przymierze z Ateńczykami przeciw odbudowującym swój związek Chalkidyjczykom. W 371 zwołano międzygrecką konferencję pokojową na którą zaproszono również Amyntasa. Na konferencji przedstawiciel Macedonii poparł projekt pokoju powszechnego a także przekazania, Amfipolis Atenom. Amyntas żywo interesował się wydarzeniami w Perrabaji przez którą prowadziła droga z Grecji do Macedonii, dlatego też starał się utrzymywać tam swoje wpływy i kilkukrotnie występował na tych terenach w roli rozjemcy. Lata siedemdziesiąte IV w. przyniosły wzrost zagrożenia na południowej granicy państwa. W tym czasie Jazon z Feraj zjednoczył Tesalię która pod jego przewodnictwem stała się potęgą dwukrotnie bogatszą od Macedonii. Według przekazów (najpewniej przesadzonych ale oddających w pewnym stopniu zagrożenie) Związek Tesalski był w stanie wystawić armię składającą się z 8 tys. jazdy, 20 tys. ciężkiej piechoty i większych jeszcze sił lekkozbrojnych. Najpewniej Amyntas był zmuszony do sojuszu z Jazonem, jednak jego śmierć w 370 położyła kres zjednoczonej Tesalii.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

• Monety bite przez Amyntasa III
• Tablica z tekstem traktatu o przymierzu między Atanami a Macedonią z 374 p.n.e.
• Teksty dwóch traktatów zawartych między Amyntasem III a Związkiem Chalkidyckim - Tekst - Tłumaczenie (Angielskie)

Zobacz też

• Argeadzi
• wojna koryncka
• bitwa pod Leuktrami

Poprzednik Pauzaniasz I

Król Macedonii 393 p.n.e.

Następca Argajos II

Poprzednik Argajos II

Król Macedonii 392 p.n.e. - 370 p.n.e.

Następca Aleksander II