Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną. Sztuka prehistoryczna
Sztuka prehistorycznaSztuka prehistoryczna – trudno jest oddzielić poszczególne zagadnienia związane ze
sztuką
tych najstarszych dziejów ludzkości. Jedynym "zapisem" mówiącym nam o dokonaniach
człowieka
są znaleziska archeologiczne pochodzące z tamtych czasów. Jest to jednak wiedza dość wyrywkowa, nadal dokonywane są odkrycia, które mogą obraz uzupełnić, ale także nieco zmienić. Wystarczy wspomnieć, że słynne znaleziska w jaskiniach w Salève i Chaffaund we
Francji
, Thayngen w
Szwajcarii
,
Altamira
w
Hiszpanii
zostały odkryte dopiero w
XIX
w. Jaskinię Lascaux we Francji odkryto w 1940 roku. Jest to czas "odkrycia" sztuki związanej z pradziejami. Najstarsze malowidła związane są z przedstawieniami zoomorficznymi. Nieznane są przyczyny powstania tych malowideł. Są teorie wiążące je z obrzędami magicznymi, rytuałami błagalnymi lub destrukcyjnymi. Prawdopodobna jest ich funkcja estetyczna – "ozdobna" oraz dydaktyczna (nauka dla młodych łowców). Oprócz wyobrażeń zwierząt odnalezione zostały figurki przedstawiające postać kobiety. Badaczy zastanawia różnica sposobu w artystycznym pokazaniu sylwetki zwierząt i człowieka. O ile zwierzęta rysowane są w sposób naturalistyczny to postacie kobiet mają wygląd mocno przerysowany. Wyolbrzymienie ich cech płciowych może być związane z kultem płodności oraz preferencjami seksualnymi (prokreacyjnymi) – starsze, tłuste kobiety zapewniały płodność i większe szanse przeżycia potomstwa. Wraz z nastaniem osiadłego trybu życia, poznaniem nowych materiałów (
ceramiki
,
miedzi
,
brązu
a później
żelaza
), zmieniają się motywy zdobnicze spotykane w zachowanych zabytkach kultury. Pojawiają się abstrakcyjne układy linii, plam. Z tego typu dekoracjami związane są motywy falistej wstęgi opasującej naczynia, koncentryczne koła, linie łamane, ząbkowania występujące na przemian z powierzchniami gładkimi. Okres narodzin architektury wiąże się z przekształceniem gospodarki zbieracko-rybacko-łowieckiej w gospodarkę związaną z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, przyjmowany jest wraz z pojawieniem się budowli związanych z pochówkiem (one, jako najstarsze przetrwały do naszych czasów). Najdawniejsze, znane obecnie znaleziska to głowa człowieka znaleziona w jaskini Grimaldi chroniona dwoma pionowymi kamieniami i spoczywającymi na nich głazami. Kolejne to
kurhany
pochodzące nawet sprzed siedmiu tysięcy lat,
tolos
z ok.
3270 p.n.e.
wyspy Carn i z ok. 3215 p.n.e. w wyspy Borno. W trzecim tysiącleciu pojawiają się na terenach Europy Zachodniej
dolmeny
i
menhiry
, których wiele znalezisk pochodzi z
drugiego tysiąclecia p.n.e.
Ciekawym odkryciem jest także miejsce pochówku w jaskini Menga w Altequera w
Hiszpanii
– strop jaskini podparty jest potężnymi filarami. Komorę grobową długości 25 m, szerokości 6,5 m i wysokości 3,3 m tworzy 8 płyt kamiennych. Najbardziej znanym zabytkiem okresu
budowli megalitycznych
jest
Stonehenge
w Anglii. Sztuka pradziejowa na terenach PolskiNajstarsze ślady działalności człowieka pochodzą z okresu
paleolitu
. Są to narzędzia wykonane z krzemienia znalezione w Grocie Nietoperzowej w Jerzmanowicach, wyroby kościane zdobione geometrycznym wzorem z Jaskini Maszyckiej koło
Krakowa
. W północnej Polsce znaleziono wyroby z kości renifera, figurki bursztynowe. W połowie piątego tysiąclecia ziemie znalazły się pod oddziaływaniem kultury ceramiki wstęgowej, a tysiąc lat później wykształciła się
kultura pucharów lejkowatych
. Te znaleziska uważane są za rodzime dla kultur Niżu Europejskiego. W kopalni w
Krzemionkach Opatowskich
wydobywany jest w tym czasie
pasiasty krzemień
. Z niego wytwarzane są przedmioty ozdobne. W okresie młodszego
neolitu
(
2600
-
1800 p.n.e.
) kultury ceramiczne zmieniają się znacznie szybciej. Z tego okresu pochodzą znaleziska amfor kulistych, ceramiki sznurowej (za najpiękniejsze uważane są znaleziska odkryte w miejscowości Złota k. Sandomierza). Ceramice towarzyszą znaleziska ozdób wykonanych z bursztynu. W
epoce brązu
wykształciła się
kultura łużycka
, uważana przez badaczy za kulturę prasłowiańską. Z tego okresu pochodzą ozdoby i narzędzia z brązu, wyroby ceramiczne w postaci naczyń zdobionych ornamentem figuralnym przedstawiającym sceny kultowe, figurki zwierząt, ptaków, ludzi. Pod koniec epoki brązu powstały na ziemiach polskich duże osady obronne. Koncentracja osadnictwa tego typu miała miejsce w okresie halsztackim (
700
-
400 p.n.e.
) epoki żelaza. Z tego okresu pochodzi najlepiej zachowana w Europie osada w
Biskupinie
. U schyłku okresu halsztackiego, wykształciła się kultura zwana wschodniopomorską. Wyróżniała się obrzędami grzebalnymi, w których stosowano urny twarzowe i domkowe, podobne do znalezionych w
Etrurii
. Upadek kultury łużyckiej nastąpił na przełomie
V
i
IV w. p.n.e.
Do Polski napłynęła ludność związana z kulturą tracką i celtycką. Z Celtami wiązane są znaleziska monumentalnych rzeźb kamiennych w rejonie góry Ślęża na Śląsku. Z
szlakiem bursztynowym
związany jest okres wpływów rzymskich. Rodzima sztuka trwała w zdobnictwie ceramiki. Odrębność kulturowa zaczęła się kształtować w
VI
-
X
w. Z tego okresu pochodzą grody obronne, rzeźby z drewna i kamienia o przeznaczeniu kultowym. Chronologia sztuki pradziejowej
Paleolit
|
---|
Przybliżone daty | Kultura |
Artefakty
|
---|
35000–30000 p.n.e. |
szatelperońska
| pojawiły się pierwsze ozdoby, rytmiczne nacięcia na kości i kamieniu | 30000–25000 p.n.e. |
oryniackie
(perigordzka) | pierwsze ryty na płytkach kamiennych i rysunki sylwetek zwierzęcych i kobiecych organów płciowych; (znalezione we
Francji
: Balcayre, La Ferrassie, Isturits;
Niemczech
: Vogelherd, Hohlenstein). | 26000–18000 p.n.e. |
graweckie
| ryty i
rysunki na ścianach jaskiń
sylwetek zwierząt, postaci ludzkich, najstarsze figurki kobiet, zwane figurkami Wenus, (pochodzą z jaskiń Pair-non-Pair, Gargas, La Greze, Labatut, Laussel, Isturits, Laugerie-Haute we Francji; Willendorf w
Austrii
; Dolni Vectonice, Předmosti (
Czechy
). | 18000–15000 p.n.e. |
solutrejska
| ryty i rysunki na kościach, figurki kobiece, reliefy znalezione w Bourdeilles Roc de Sers we Francji, El Castillo w
Hiszpanii
; oraz najstarsze budowle mieszkalne wykonane przez człowieka na Ukrainie. | 15000–
8000 p.n.e.
|
magdaleńska
(dzielona na trzy okresy: wczesno- środkowo i późnomagdaleński) | rzeźbione i zdobione ornamentem figuralnym przedmioty (laski, miotacze i inne), malarstwo i reliefy na ścianach jaskiń, znalezione w
Lascaux
, Pech Merle, La Madeleine, Font-de-Gaume, Le Combarelles, Bernifal, Le Portel, Le Trois, Teyjat, Limeuil we Francji,
Altamira
, El Castillo w Hiszpanii |
10000
–
8000 p.n.e.
|
świderska
| groty, harpuny z rogu renifera, kości, zdobione motywami geometrycznymi (znalezione na Pojezierzu Mazurskim) |
Mezolit
|
---|
Przybliżone daty | Kultura |
Artefakty
|
---|
ok.
8000 p.n.e.
|
kultura azylska
| kamienie pokryte schematycznym ornamentem (Mas d'Azil we Francji), sztuka naskalna w Hiszpanii, północnej Afryce, Na Saharze i Afryce południowej. | ok.
8000 p.n.e.
|
kultura maglemorska
| zoomorficzna plastyka bursztynowa, rzeźbione kościane berła (Pomorze,
Dania
) |
Neolit
|
---|
Przybliżone daty | Kultura |
Artefakty
|
---|
w zależności od położenia geograficznego od
9000
–
4500 p.n.e.
| początek rozwoju kultur charakterystycznych dla starożytności w różnych rejonach świata | rysunki naskalne w północnej Skandynawii, w rejonie jeziora Onega i nad Morzem Białym; malowana i zdobiona ornamentami ceramika, figurki kobiet i zwierząt, przedmioty z kości, bursztynu, miedzi, kamieni półszlachetnych. |
3000
–
2000 p.n.e.
| Kultury charakterystyczne dla poszczególnych regionów świata | architektura pierwszych osiedli, grobowców, budowli megalitycznych. W
Polsce
kultura pucharów lejkowatych
,
kopalnia w Krzemionkach Opatowskich
,
ceramika sznurowa
(zdobiona odciskami sznurka) w Złotej k. Sandomierza. |
Literatura- Sztuka świata , t.1, praca zbiorowa, Wydawnictwo Arkady, 1989.
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Sztuka prehistoryczna":
Linz
...
Sztuka
buffa
opera semiseria
teatr podziemny
teatr absurdu
teatr polityczny: agit-prop
teatr ludowy
teatr tańca
Sztuki plastyczne
malarstwo
rysunek
kaligrafia
grafika
fotografika
architektura
rzeźba
ceramika
instalacja
scenografia
wzornictwo przemysłowe
Periodyzacja sztuki
Sztuka prehistoryczna
(pradziejowa)sztuka starożytnasztuka średniowiecznasztuka nowożytna
sztuka nowoczesna
sztuka współczesna
Przypisy↑ Założenie, że sztuka posiada ...
Antanas Smetona
...
Ewangeliści
...
Chronologia powstawania dzieł Williama Szekspira
...
David Garrick
...
Sztych
...
Aleksandr Suworow
...
Jarząb pospolity
...
Ajschylos
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Sztuka prehistoryczna":
206 Kultura, nauka i sztuka okresu międzywojennego (plansza 3)
...
012. Islam (plansza 12)
...
010c. Rzym (plansza 3)
...
|