Fryderyk Wilhelm I (ur.
14 sierpnia
1688
w
Berlinie
, zm.
31 maja
1740
w
Poczdamie
), od
1713
roku król w Prusach, twórca militarnej potęgi
Prus
.
Fryderyk Wilhelm był jedynym synem
Fryderyka I Hohenzollerna
i
Zofii Charlotty Hanowerskiej
.
Ożenił się z
Zofia Dorotą Hanowerską
i był ojcem 14 dzieci w tym m.in.:
Fryderyk Wilhelm I Hohenzollern
Podporządkował państwo potrzebom armii, zorganizował system powszechnej służby wojskowej (oparty na zasadzie kantonalnej, czym zapewnił armii stały dopływ wyszkolonych rekrutów, choć werbunek zagraniczny nadal stanowił istotny procent wojska), wprowadził zwyczaj noszenia munduru na co dzień, co przetrwało w armii pruskiej i innych armiach do późnych lat XIX wieku, był twórcą żelaznej dyscypliny wojskowej oraz musztry, dzięki której ludzi zamieniono niemal w automaty, wprowadził koszarowe zwyczaje na dworze i w administracji. Prowadził politykę unikania konfliktów międzynarodowych (właściwie jedyną wojną, jaką prowadził, była wojna ze
Szwecją
, będąca epizodem
wojny północnej
, w wyniku której przyłączył Pomorze Szczecińskie). Nazywany był "królem-kapralem", ponieważ doprowadził Prusy do potęgi militarnej (za jego panowania armia pruska liczyła 83 tys. ludzi). Był człowiekiem oschłym, ale też prawdomównym lojalnym wobec zasad. Na oczach swojego syna, przyszłego króla
Fryderyka II
, stracił jego przyjaciela, który pomagał młodemu Fryderykowi uciec z kraju. Był też ostatnim władcą pruskim, który wyznawał lojalność wobec cesarza i
Rzeszy Niemieckiej
. W polityce zagranicznej nie odniósł większych sukcesów, ale też nie odniósł większych porażek. Mimo marsowych min i nieustannego treningu swoich ulubionych żołnierzy był przeciwnikiem wojen niesprawiedliwych i opowiadał się za pokojem (głównie ze strachu przed sąsiadami Prus).
Za jego panowania w
1732
roku podpisany został
traktat Loewenwolda
(po przystąpieniu doń Prus zwany traktatem trzech czarnych orłów), mający na celu utrzymanie beznadziejnej sytuacji wewnętrznej i gospodarczej Polski. Był przeciwnikiem wprowadzenia przez pozostałych sygnatariuszy traktatu na tron Rzeczypospolitej
Augusta III
.
Nazywany był też "ojcem pruskiego stanu urzędniczego" lub nawet "ojcem pruskiej biurokracji". Dewizy jego rządów brzmiały obedieren nicht raisonnieren (słuchać, a nie rezonować) oraz "Plus machen" (powiększać). Ta ostatnia odnosiła się także do tego, że król był reformatorem finansów państwa. Za jego rządów monarchia pruska dysponowała ustabilizowanym budżetem i sporą nadwyżką finansową, stezauryzowaną w postaci beczek ze złotem, ukrytych w podziemiach zamku berlińskiego. W ówczesnych czasach prawie każde państwo miało długi, więc sytuacja finansowa Prus była niebywałym osiągnięciem. Był gorliwym protestantem, niezwykle pracowitym, człowiekiem o raczej niskich horyzontach intelektualnych, choć pełnym sprzeczności (był miłośnikiem
Haendla
, a w wolnych chwilach malował). Mimo iż był tyranem dla rodziny i dla poddanych, zorganizował nowoczesny i dobrze funkcjonujący aparat państwowy. Do jego ulubionych zajęć - prócz pełnienia obowiązków króla - należało palenie fajki i kolekcjonowanie wysokich i postawnych żołnierzy w swojej gwardii przybocznej.
Genealogia