Knud Ejler Loegstrup (ur. 2 września 1905 , zm. 20 listopada 1981 ) – duński teolog , filozof i publicysta , pastor Duńskiego Kościoła Narodowego ( luterańskiego ).

Życie i dokonania

Urodził się 2 września 1905 roku w Kopenhadze. Maturę zdał w prestiżowej Metropolitanskolen w 1923 r., a w 1930 r. skończył studia teologiczne na stołecznym uniwersytecie.

Po egzaminie dyplomowym podróżował przez dłuższy czas po Niemczech (1930-35), słuchając m.in. wykładów Heideggera we Freiburgu (1933-34). Studiował również u Hansa Lippsa w Getyndze, u Henri Bergsona w Paryżu oraz u Friedricha Gogartena.

We Freiburgu poznał swą przyszłą żonę, towarzyszkę życia, tłumaczkę i współmyślicielkę Rosalię Marię Pauly (z Wrocławia), również studentkę Heideggera. Poślubił ją w 1935.

W 1931 zgłosił swoją pracę konkursową o etyce Maxa Schellera , otrzymując w nagrodę złoty medal za swą rozprawę (1932) - za pieniądze z jego sprzedaży sfinansował dalsze studia.

W latach 1936-43 był pastorem w Sandager-Holevad w diecezji fiońskiej, jednocześnie pracując nad swoim doktoratem . Od lat 30. zaangażował się w świeżą (od 1926) inicjatywę skupionych wokół pisma Tidehverv (nazwa dosłownie przetłumaczona z podobnego niemieckiego pisma Zeitwende) teologów dialektycznych i egzystencjalnych zrywając z nim jednak później (w 1965).

Po kilku próbach (1933, 1938) otrzymał tytuł doktora teologii (1943), obroniwszy rozprawę o neokantowskiej teorii poznania .

W czasach wojny (1940-45) działał Løgstrup w ruch oporu i m.in. pomagał wraz ze swą żoną ratować żydowskich uciekinierów z Danii. Pisywał również w podziemnym piśmie Folk og frihed("Lud i wolność") musząc od 1944 zejść do podziemia.

Na nowo założonym fakultecie teologii na Uniwersytecie w Aarhus mianowano Loegstrupa profesorem etyki i filozofii religii (1943) - którą to katedrę zatrzymał do emerytury ( 1975 ).

Zmarł 20 listopada 1981 r.

Nagrody i wyróżnienia

Uczczono go doktoratami honorowymi ( doctor honoris causa ) na dwóch uniwersytetach: Uniwersytecie w Lund w ( 1965 ) i Uniwersytecie w Marburgu w ( 1977 ).

Poglądy

Zachowując absolutną wartość wolności sumienia, Loegstrup uważa, że bliźni jest nam "wydany" i nie ma obiektywnej granicy dobroci i troszczenia się o bliźniego, bo indywidualne sumienie jest tu jedyną instancją rozstrzygającą, a etyczne "roszczenie" czy "wymóg", dotyczące troski o bliźniego, są niewypowiedziane, nieograniczone i niesprawdzalne.

Klasyfikowanie takich czy innych norm i zachowań jako mniej czy bardziej "chrześcijańskie" uważa on za bezzasadne i zachęca do szczerych i autentycznych zachowań.

Temat szczerości (autentyczności) staje się główną myślą w rozważaniach o "suwerennych przejawach życia", którymi są: przede wszystkim ufność, ale również otwartość w mowie, litość i miłość. Kryterium autentyczności spełnia się tu w fakcie, że takie przejawy życia "zaskakują nas samych" i zdradzają nas w sytuacjach wymagających przewrotności. Podaje tu przykład z własnego życia: że żona człowieka, ukrywającego się w czasie niemieckiej okupacji wojennej musi zmuszać się do hamowania potrzeby "wypowiedzenia się", zaufania i zawierzenia przesłuchującym ją bliźnim - Niemcom.

Tak pojęte "intuicyjne" suwerenne przejawy życia zarazem znoszą potrzebę norm, zasad i odczuć w etyce, jak i stanowią podstawę do metafizycznego ugruntowania "teologii stworzenia", odnosząc nas do pierwotnej, stworzonej rzeczywistości. Pozytywny pogląd na życie stawia Loegstrupa (również w jego własnym przekonaniu) pośród kontynuatorów inspiracji Grundtviga w naszych czasach.

Dokonania

Podsumowanie dokonań

Uważa się go za jednego z czerech wielkich "teologów z Aarhus".

Zajmował się głównie etyką; był autorem licznych książek na tematy filozoficzne (metafizyka, polemiki filozoficzne) i uczestnikiem debat o etycznych aspektach zmieniającego się społeczeństwa.

Oprócz dzieł polemicznych przeciw (neo-)kantystom i Kirkegaardowi, główne dzieła to "Roszczenie etyczne" (Den etiske fordring) i cztery tomy "Metafizyki"(Metafysik I - IV); (tom II wydany pośmiertnie).[3]

Pisma

• 1956 - Roszczenie etyczne (Den etiske fordring)
• 1961 - Sztuka i etyka (Kunst og Etik)
• 1965 - Estetyka Kanta (Kants Æstetik)
• 1968 - Rozrachunek z Kirkegaardem (Opgør med Kierkegaard)
• 1972 - Norma i spontaniczność (Norm og spontanitet)
• 1972 - Solidarność i miłość (Solidaritet og Kærlighed)
• 1973 - Teologia wielkich słów (De store ord teologi) - wspólnie z Ole Jensenem i Peterem Widmannem
• 1976 - Zakres i ważkość.Rozważania filozoficzno-językowe. Metafizyka I (Vidde og Prægnans. Sprogfilosofiske betragtninger, Metafysik I)
• 1977 - Przynależność i otoczenie.Rozważania o historii i naturze. Metafizyka III (Ophav og Omgivelse. Betragtninger over historie og natur. Metafysik III)
• 1978 - Stworzenie i unicestwienie.Rozważania filozoficzno-religijne. Metafizyka IV (Skabelse og tilintetgørelse. Religionsfilosofiske betragtninger, Metafysik IV)
• 1982 - System i symbol. Eseje (System og symbol. Essays)
• 1983 - Sztuka i poznanie. Rozważania o filozofii sztuki. Metafizyka II (Kunst og erkendelse. Kunstfilosofiske betragtninger , Metafysik II)
• 1988 - Wyzwania - 5 przemówień radiowych z 1978 (Udfordringer.5 radiotaler fra 1978)
• 1995 - Kazania z Sandager-Holevad (Prædikener fra Sandager-Holevad)

Tłumaczenia

• Knud Løgstrup. Metaphysics. Marquette University, Milwaukee, 1995. translated and with an introduction by Russell L. Dees. .
• Knud Løgstrup. The Ethical Demand. University of Notre Dame Press, Notre Dame, 1997. Introduction by Hans Fink and Alasdair MacIntyre. .[2]
• K.E. Løgstrup, Die etische Forderung. H. Laupp'sche Buchhandlung, Tübingen, 1959.
• Løgstrup: Weite und Prägnanz, Metaphysik I. Übersetzt von Rosemarie Løgstrup. J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen 1991. VII+210 stron.