Paul Scarron - pierwszy mąż markizy
Franciszka d'Aubigné, Markiza de Maintenon
fr.
Françoise d'Aubigné, marquise de Maintenon (
27 listopada
1635
-
15 kwietnia
1719
, w
Saint-Cyr-l'Ecole
),
kochanka
, a później druga "sekretna" żona króla
Francji
-
Ludwika XIV
.
Urodziła się w twierdzy w
Niort
. Jej ojciec, Konstanty d'Aubigné, był synem
Agryppy d'Aubigné
(sławnego generała i przyjaciela króla
Henryka IV
) i został uwięziony jako
hugenot
. Jej matka, żarliwa katoliczka, ochrzciła dziewczynę według zasad katolicyzmu.
W
1651
poślubiła Paula Scarrona, znanego pisarza komediowego i właściciela pensji dla młodych wdów. Tam Franciszka poznała wiele wpływowych osób. Była bardzo piękna i inteligentna, to głównie dzięki swej mądrości stała się popularną osobą. Po jego śmierci, w
1660
, poprowadziła jego pensję a nawet sama królowa
Anna Austriaczka
przeznaczyła dla pensji 2000
liwrów
rocznie. W
1666
, po śmierci Anny Austriaczki, król
Ludwik XIV
odmówił dalszego wspierania pensji. Franciszka postanowiła opuścić
Paryż
i udać się do
Lizbony
jako dama dworu królowej
Portugalii
. Przed wyjazdem spotkała jednak
madame de Montespan
- królewską
faworytę
. Ta przekonała ją by nie wyjeżdżała do Portugalii, tylko dalej prowadziła pensję swojego zmarłego męża. Markiza Montespan szczerze polubiła Franciszkę i kiedy w
1669
w sekrecie urodziła swoje (i króla) pierwsze dziecko, to Franciszka miała je potajemnie wychować.
W
1674
król Ludwik postanowił sprowadzić swoje dzieci na dwór królewski i oficjalnie je uznać. Franciszka towarzyszyła im jako ich opiekunka i nauczycielka. Miała już wtedy sporą fortunę i kupiła dobra
Maintenon
. Król z początku uprzedzony w stosunku do Franciszki, miał teraz wiele okazji do spotkań z nią i zakochał się w niej. Była przeciwieństwem kochanek władcy, była skromna i bardzo bogobojna. Królowi szczególnie podobał się stosunek Franciszki do jego dzieci, którymi się opiekowała. Ludwik XIV pisał, że " ta kobieta potrafi kochać". Miłość do dzieci nie była czymś naturalnym na dworze dlatego to tak dziwiło króla. Długo nie chciała zgodzić się na romans z Ludwikiem. W
1678
król z własnej inicjatywy nadał Franciszce tytuł Markizy Maintenon. Wkrótce tytuł ów zaczęto na dworze ironicznie przeinaczać na "Madame Le Maintenant", co brzmi w języku francuskim identycznie, a w wolnym przekładzie oznacza "Pani Na Teraz". W
1680
zazdrosna i odrzucona markiza Montespan opuściła dwór królewski. Tymczasem wszyscy polubili nową kochankę króla, nawet królowa
Maria Teresa Hiszpańska
otwarcie deklarowała, że nigdy nie była tak dobrze traktowana jak obecnie dzięki Franciszce. Ostatecznie królowa Maria Teresa zmarła w ramionach kochanki swojego męża, w
1683
.
W zimie
1685
/
1686
Franciszka poślubiła sekretnie króla Francji. Ślubu udzielił Harlay, arcybiskup Paryża; obecni byli jedynie spowiednik królewski -
Père la Chaise
i markiz de Montchevreuil. Małeństwo to tak naprawdę zaszkodziło Franciszce. Nie mogła się z nim afiszować, ponieważ to zaszkodziłoby splendorowi królestwa. Uznano zatem, że jest fałszywa, że tylko udaje, że jest religijna. Ta jednak za namową stronnictwa pobożnego pozostała w tej "krępującej sytuacji". Stronnictwo wmówiło jej, że musi pozostać żoną monarchy aby ten ponownie nie zszedł na drogę grzechu i nie znalazł sobie nowej kochanki. Ponieważ para młoda pochodziła z zupełnie innych warstw społecznych, Franciszka nie mogła zostać koronowana na królową Francji (był to
związek morganatyczny
). Franciszka i Ludwik XIV nie mieli dzieci.
Po śmierci Ludwika XIV musiała natychmiast opuścić
Wersal
ponieważ nie była lubiana przez nowego regenta. Zmarła w szkole dla dziewcząt, która sama założyła.
Zobacz też