Peter Simon von Pallas (ur.
22 września
1741
w
Berlinie
, zm.
8 września
1811
w Berlinie) –
zoolog
i
botanik
niemiecki, działający głównie w
Rosji
.
Ojciec jego był lekarzem w Berlinie. Studiował w
Halle
i
Getyndze
medycynę i nauki biologiczne. Następnie udał się do
Lejdy
, gdzie powierzono mu uporządkowanie gabinetu
historii naturalnej
władcy
Holandii
. W rezultacie tej pracy opisał kilkanaście nowych gatunków kręgowców. Później pracował nad zbiorami zoologicznymi w
Anglii
. Badania te przyniosły mu europejską sławę. Planowana wyprawa badawcza do
Afryki
południowej i
Indii Zachodnich
nie doszła jednak do skutku, gdy ojciec wezwał go do powrotu do Berlina.
Jako wybitnego uczonego
Katarzyna II Wielka
zaprosiła go w
1767
do Rosji; został członkiem-korespondentem
Rosyjskiej Akademii Nauk
w
Petersburgu
, a w
1768
– profesorem
Uniwersytetu Petersburskiego
. W latach
1768
-
1774
przedsięwziął, z polecenia Rosyjskiej Akademii Nauk trudną i niebezpieczną wyprawę do obszarów
Uralu
, stepów orenburskich i kirgiskich oraz
Syberii
:
Ałtaj
, okolice Kiachty, aż po Zabajkale i górny bieg
Amuru
. Droga powrotna wiodła przez
Krasnojarsk
,
Tomsk
,
Tarę
,
Uralsk
i stepy nadwołżańskie.
W roku
1777
został członkiem komisji, mającej dokonać pomiarów obszaru Rosji. W tym też czasie jego zainteresowania naukowe przesunęły się w kierunku botaniki. W
1785
został członiem zwyczajnym
Rosyjskiej Akademii Nauk
w Petersburgu, zaś w
1787
został mianowany historiografem Kolegium Admiralicji.
W latach
1793
-
1794
badał tereny południowej
Ukrainy
i
Krymu
. Otrzymał rozległe dobra na południowym
Krymie
i od
1796
przebywał w
Symferopolu
; jednak wszedł w konflikt z miejscowymi
Tatarami
, opuścił Rosję i osiadł w Berlinie, którego
uniwersytetowi
ofiarował część swych zbiorów.
Był jednym z najwybitniejszych podróżników-naturalistów XVIII wieku. Prowadził badania geograficzne, geologiczne, paleontologiczne, zoologiczne i etnologiczne. Zebrał wielkie i o ogromnym znaczeniu naukowym kolekcje botaniczne, geologiczne i zoologiczne, które stały się podwaliną zbiorów biologicznych Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu.
Na jego cześć nazwano szereg gatunków zwierząt, a także grupę meteorytów –
pallasyty
.
Napisał:
- Elenchus Zoophytorum, Haag 1766;
- Spicilegia zoologica, Berlin 1767-1780;
- Reise durch verschiedene Provinzen des Russischen Reichs in den Jahren 1768-1774, 3 t., Petersburg 1771-1776;
- Sammlung historischen Nachrichten über die mongolischen Völkerschaften, 2 t., Petersburg 1776-1801;
- Novae species quadrupedum e glirium ordine, 1778;
- Bemerkungen auf einer Reise in die südlische Statthalterschaften des Russichen Reichs in den Jahren 1793-1794, 2 t., 1797-1801;
- Icones insectarum praecipue Russia Sibiriaque peculiarum, 2 cz. Erlangen 1781-1783 Flora rossica, 2 t., 1784-1788 (dzieło nie ukończone);
- Linguarum totius orbis vocabularia comparativa, 2 t., Petersburg 1787-1789;
- Species Astragalorum, 13 zesz., Leipzig 1800-1804;
- Tableau physique et topogaphique de la Tauride, Petersburg 1795;
- Fauna asiato-rossica, t. 1, 1811;
- Współpracował również z czasopismami naukowymi.
