|
Rosja
Rosja, Federacja Rosyjska - (ros. Росси́я, Rossija; Российская Федерация, Rossijskaja Fiedieracyja)– państwo rozciągające się od wschodniej Europy poprzez północną część Azji po Ocean Spokojny. Rosja jest największym państwem na świecie według powierzchni, jej terytorium jest większe od kontynentu: Europy, Australii i Antarktydy. Pod względem liczby ludności zajmuje 9. miejsce (po Chinach, Indiach, USA, Indonezji, Brazylii, Pakistanie, Bangladeszu i Nigerii).
W ZSRR Rosja (czyli Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka, w skrócie RFSRR) pełniła rolę dominującą, od 1991 roku jest samodzielnym państwem. Widać różnicę między obecną pozycją Rosji, a czasami zimnej wojny, kiedy ZSRR był jednym z dwóch światowych supermocarstw. Obecnie Rosja jest uważana za światowe mocarstwo, a przez niektórych nawet za supermocarstwo.
Pochodzenie nazwy kraju
Nazwa Rosja, którą zaczęto używać pod koniec XV wieku, pochodzi od greckiej nazwy Rusi Ῥώς (Rhos). Zatem Rosja znaczy tyle co "Ruś". O ile etymologia słowa Rosja wydaje się oczywista, o tyle pochodzenie słowa Ruś wzbudza wiele kontrowersji. W historii wywodzono ją od nazwy starożytnego plemienia Roksolanów (hipoteza Szymona Zimorowica i Gieorgija Wiernadskiego), albo od słowa "rossieja" co oznacza "po ziemi, daleko" (hipoteza Macieja Stryjkowskiego). Współcześni językoznawcy wywodzą najczęściej nazwę "Ruś" od ugrofińskiego słowa "Ruotsi", które oznacza "mieszkańcy wybrzeża", "brzeżanie". Finowie do dzisiaj nazywają tak również Szwedów, od których słowo to mogli przejąć, gdyż roslag oznacza w staronordyjskim "wybrzeże". Przez szereg stuleci używano dwóch nazw kraju równolegle. Nazwa Rosja stała się zdecydowanie bardziej popularna od Rusi dopiero w XVIII wieku.
Położenie
Rosja położona jest na dwóch kontynentach: Europie i Azji. Rozciąga się od Europy Wschodniej przez północno-środkową Azję, aż do Oceanu Spokojnego. Rosja graniczy z Norwegią (196 km), Finlandią (1 313 km), Estonią (290 km), Łotwą (292 km), Białorusią (959 km), Ukrainą (1 576 km), Gruzją (723 km), Azerbejdżanem (284 km), Kazachstanem (6 846 km), Chinami (3 645 km), Mongolią (3 441 km), Koreą Północną (17,5 km) oraz Litwą (227 km) i Polską (432 km) - z dwiema ostatnimi poprzez obwód kaliningradzki. Graniczy także z kilkoma państwami poprzez Morze Bałtyckie, Morze Czarne, Morze Kaspijskie, Morze Ochockie z Japonią oraz poprzez Morze Beringa (Cieśnina Beringa) z USA. Długość granic lądowych wynosi 20 241,5 km, morskich - 37 653 km. Rozciągłość południkowa Rosji wynosi do 4 000 km, natomiast rozciągłość równoleżnikowa - do 9 000 km.
Demografia
Statystyki demograficzne
Według Światowej Organizacji Zdrowia:
- Oczekiwana długość życia w chwili urodzenia (2006): w całej populacji 66 lat, u mężczyzn 60 lat, u kobiet 73 lata
- Oczekiwana długość życia w zdrowiu w chwili narodzenia (2006): w całej populacji 58 lat, u mężczyzn 53 lata, u kobiet 64 lata
- Śmiertelność poniżej 5 roku życia (2006): w całej populacji 13 na 1000, u chłopców 15 na 1000, u dziewczynek 11 na 1000
- Śmiertelność dorosłych (15-60 lat, 2006): w całej populacji 300 na 1000, u mężczyzn 432 na 1000, u kobiet 158 na 1000
- Oczekiwane dalsze trwanie życia w zdrowiu osób w wieku 60 lat (2002): mężczyźni: 10,1 lat, kobiety 14,2 lat
- Liczba miejsc szpitalnych (2006): 97 na 10 000 mieszkańców.
Struktura etniczna
Zgodnie ze spisem ludności przeprowadzonym w 2002 roku największą grupą etniczną Rosji są Rosjanie (ros. русские, russkije, dosłownie "ruskie", "ruscy", "Rusini") należący do Słowian wschodnich. Potocznie słowo Rosjanie (ros. россияниe, rossijanie) jest używane do określenia wszystkich obywateli Rosji bez względu na przynależność etniczną, podobnie jak często czyniono to wobec obywateli Związku Radzieckiego. Dawniej etnicznych Rosjan zwano też Wielkorusinami (ros. великорусские, wielikorusskije), gdyż zamieszkiwali nie tyle większą, co starszą część państwa, w przeciwieństwie do Małorusinów (dziś Ukraińców) oraz Białorusinów. Osobne grupy etniczne w ramach narodu rosyjskiego stanowią: Kozacy, Pomorcy i Sybiracy.
Inne hasła zawierające informacje o "Rosja":
Wszystkich Świętych
...
Biegun północny
...
Tiumeń
...
Tampere
...
Ukaz
...
Brno
...
Wiktor Sukiennicki
– polski prawnik, historyk,
sowietolog
, teoretyk prawa. ŻyciorysUkończył szkołę średnią w
Rybińsku
(Rosja), gdzie należał do harcerstwa. Był członkiem
Polskiej Organizacji Wojskowej (POW)
w ...
1484
z Nawarry
14841484
Katarzyna z Nawarry
i Jan d'Albret
1516
Norwegia
1483
Jan Oldenburg
1513
Papież
1471
Sykstus IV
14841484
Innocenty VIII
1492
ElektorPalatynatu
1476
Filip
1508
Portugalia
1481
Jan II Doskonały
1495
Niemcy
1440
Fryderyk III Habsburg
1493
Rosja
1462
Iwan III Srogi
(a. Wielki)
1505
Elektor
Saksonii
1464
Ernest
1486
Szkocja
1460
Jakub III
1488
Król Szwecji
1471
Sten Sture Starszy
1497
Turcja
1481
Bajezyd II
1512
DożaWenecji
1478
Giovanni Mocenigo
1485
KrólWęgier
1458
Maciej Korwin
1490
Premier Wysp ...
Fosforan wapnia
...
1499
Moro
1499
Lord Monako
1494
Jan II
1505
Nawarra
1484
Katarzyna z Nawarry
i Jan d'Albret
1516
Norwegia
1483
Jan Oldenburg
1513
Papież
1492
Aleksander VI
1503
ElektorPalatynatu
1476
Filip
1508
Portugalia
1495
Manuel I Szczęśliwy
1521
Niemcy
1493
Maksymilian I Habsburg
1519
Rosja
1462
Iwan III Srogi
(a. Wielki)
1505
Elektor
Saksonii
1486
Fryderyk I Mądry
1525
Szkocja
1488
Jakub IV
1513
Król Szwecji
1497
Jan II Oldenburg
1501
Turcja
1481
Bajazyd II
1512
DożaWenecji
1486
Agostin Barbarigo
1501
KrólWęgier
1490
Władysław ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Rosja":
144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 15)
...
144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 3)
...
144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 4)
...
|
