Temperatura punktu rosy lub punkt rosy –
temperatura
, w której, przy danym składzie gazu lub mieszaniny gazów i ustalonym ciśnieniu, może rozpocząć się proces skraplania gazu lub wybranego składnika mieszaniny gazu.
Rozpatrywany składnik gazu (np.
para wodna
) ma w obecnej temperaturze
ciśnienie parcjalne
równe ciśnieniu pary nasyconej tego składnika w temperaturze punktu rosy.
W przypadku pary wodnej w powietrzu, jest to temperatura, w której para wodna zawarta w powietrzu staje się
nasycona
(przy zastanym składzie i ciśnieniu powietrza), a poniżej tej temperatury staje się
przesycona
i skrapla się lub
resublimuje
.
Zjawisko znalazło zastosowanie do budowy psychrometrów, laboratoryjnych przyrządów do pomiaru wilgotności powietrza. Wypolerowaną płytkę ochładza się, aż do zauważenia na niej kropelek rosy, temperatura płytki określa temperaturę punktu rosy. Na podstawie tabeli określającej ciśnienie pary wodnej nasyconej, określa się zawartość pary w powietrzu.
Meteorologia
Temperatura punktu rosy ma duże znaczenie w meteorologii, a zwłaszcza w meteorologii lotniczej, jako że jest ona bezpośrednio związana z wysokością, na której znajduje się
podstawa chmur
w danych warunkach meteorologicznych. Wysokość podstawy chmur ma natomiast kluczowe znaczenie w
lotach termicznych
(
szybownictwo
,
paralotniarstwo
), ponieważ stanowi, w normalnych warunkach, górne ograniczenie dla wznoszącego się w
kominie termicznym
statku powietrznego.
Zależności
Przybliżona zależność na wyznaczenie temperatury punktu rosy:
- Td – temperatura punktu rosy w stopniach Celsjusza (°C)
- T – temperatura °C
- H – wilgotność względna w %
Ciśnienie (E) równowagi pary wodnej z wodą w zależności od temperatury (t) określa przybliżony wzór:
dla:
Znaczenie indeksów dolnych:
- d – dla punktu rosy,
- w – dla wody jako cieczy,
- f – dla wody jako lodu.
Równowagę pary wodnej z lodem określa wzór:
gdzie:
Z wzorów tych wynikają wzory na określenie temperatury punktu rosy:
dla:
A w przypadku szronienia:
dla:
Wilgotność względną powietrza na podstawie temperatury punktu rosy określa wzór:
Temperaturę punktu rosy dla znanej temperatury (t) i wilgotności względnej (φ) powietrza określają wzory:
Zależność między temperturą w skali Celsjusza a Kelwina wyraża wzór:
Zobacz też
wilgotność powietrza
Linki Zewnętrzne
Tabela z wartościami temperatury punktu rosy dla wody