Trójdźwięk - najprostszy
akord
składający się z trzech dźwięków nazywanych (kolejno): prymą (podstawa akordu), tercją i kwintą. Pryma akordu decyduje o jego nazwie. Tercja akordu decyduje o jego trybie (molowy lub durowy). Każdy trójdźwięk posiada trzy postaci:
- zasadnicza,
- pierwszy przewrót (z tercją w najniższym głosie, zwany akordem sekstowym),
- drugi przewrót (z kwintą w najniższym głosie, zwany akordem kwartsekstowym).
Rodzaje trójdźwięków
Trójdźwięk
durowy
(lub majorowy) to trójdźwięk, który w postaci zasadniczej składa się (licząc od prymy akordu) z
tercji wielkiej
i tercji małej i w całości zawiera się w
kwincie czystej
. I przewrót składa się z tercji małej oraz
kwarty czystej
. II przewrót składa się z kwarty czystej i tercji wielkiej. Jest akordem
konsonansowym
.
Postać zasadnicza | I przewrót | II przewrót |
---|
| | |
Trójdźwięk durowy, jako jedyny, jest akordem naturalnym (jego budowa wynika z
szeregu harmonicznego
).
Trójdźwięk
molowy
(lub minorowy) to trójdźwięk, który w postaci zasadniczej składa się (licząc od prymy akordu) z tercji małej i tercji wielkiej i w całości zawiera się w kwincie czystej. I przewrót składa się z tercji wielkiej oraz kwarty czystej. II przewrót składa się z kwarty czystej i tercji małej. Jest akordem
konsonansowym
.
Postać zasadnicza | I przewrót | II przewrót |
---|
| | |
Trójdźwięk zmniejszony to trójdźwięk, który w postaci zasadniczej składa się z dwóch tercji małych i w całości zawiera się w kwincie zmniejszonej (
tryton
). I przewrót składa się z tercji małej oraz kwarty zwiększonej. II przewrót składa się z kwarty zwiększonej i tercji małej. Jest akordem
dysonansowym
.
Postać zasadnicza | I przewrót | II przewrót |
---|
| | |
Trójdźwięk zwiększony to trójdźwięk, który w postaci zasadniczej składa się z dwóch tercji wielkich i w całości zawiera się w kwincie zwiększonej . I przewrót składa się z tercji wielkiej oraz kwarty zmniejszonej. II przewrót składa się z kwarty zmniejszonej i tercji wielkiej. Poszczególne postaci trójdźwięku zwiększonego o tym samym dźwięku najniższym nie różnią się w brzmieniu. Jest akordem
dysonansowym
.
Postać zasadnicza | I przewrót | II przewrót |
---|
| | |
Funkcja harmoniczna
Na każdym stopniu
gamy
można stworzyć odpowiadający mu trójdźwięk składający się z dźwięków tejże gamy. Do najważniejszych trójdźwięków każdej
tonacji
należą trójdźwięk toniczny utworzony na stopniu I, trójdźwięk subdominantowy (na stopniu IV) i trójdźwięk dominantowy (na stopniu V).
Zobacz też