Dwór obronny
Dwór obronnyDwór obronny to określenie obiektu o cechach mieszkalnych i obronnych, łączącego cechy
wieży mieszkalnej
,
rezydencji typu motte
,
dworu na kopcu
i
zamku
. Nazywane często zameczkami lub mylnie szlacheckimi
fortalicjami
. Obiekty tego typu są często mylone z zamkami, ale także mylnie nazywane w przewodnikach są
lamusami
,
spichlerzami
czy
stodołami
. Istnieją też różne rodzaje dworów obronnych: renesansowa rezydencja nazywana kamienicą, zredukowana forma wieżowa (lamus) oraz kasztel (
łac
. Castellum). Podstawowe cechy wyróżniające dwory obronne to: -
kilkukondygnacyjny
budynek murowany, co najmniej składający się z piwnicy i piętra, zbudowany na planie
prostokąta
lub
kwadratu
i pozbawiony
dziedzińca
,
- wysoki, czterospadowy dach, czasem otoczony
attyką
(np.
Szymbark
, Frydman),
- grube mury, często przekraczające
metr
grubości, czasem podparte
przyporami
,
- na parterze budynku znajdują się małe okienka i strzelnice kluczowe, okna i drzwi posiadają kamienne obramowania (czasem wejście prowadzi przez
portal
),
- wieże lub wieżyczki, często w narożach bryły budynku (np. Żuków), ale niekoniecznie,
-
sklepienia kolebkowe
w dolnych kondygnacjach,
- sala reprezentacyjna na piętrze, często posiadająca zdobiony belkowy strop drewniany.
Budynki tego typu wznoszone głównie były w okresie XIV-XVI wieku i były to zazwyczaj siedziby bogatszych rodów rycerskich. Utraciły swoje znaczenie wraz z rozwojem artylerii, a w związku z trudnościami z ogrzewaniem tak grubych murów, ich właściciele z czasem przenieśli się do wygodniejszych
dworów
i
pałaców
. Literatura- Szymon Wrzesiński, "Zapomniane miejsca powiatu lwóweckiego. Zamki, dwory i pałace", Lwówek Śląski 2004.
- Leszek Kajzer, "Archeologiczny rodowód dworu", Łódź 1988
- Teresa Jakimowicz, "Dwór murowany w Polsce w XVI wieku", Warszawa-Poznań 1979.
- Juliusz Marszałek, "Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach", Warszawa 1993.
- S. Kołodziejski, "Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego", Kraków 1994.
- A. Nierychlewska, "Budownictwo obronne powiatu radomskiego w okresie od XIII do XVIII wieku", Radom 2002.
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Dwór obronny":
Pęcice
...
Mieszko II Lambert
...
1398
...
Bereza (Białoruś)
...
Wojciech Brudzewski
...
Paź
...
Samuel Pepys
...
Zygmunt III Waza
...
Rekultywacja jezior
...
Insurekcja kościuszkowska
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Dwór obronny":
020a. Zasadnicze cechy kręgowców (plansza 11)
...
Geneza Syzyfowych prac (plansza 5)
...
37. Organizacje międzynarodowe ? ASEAN, WNP, Europejskie organizacje (plansza 18)
...
|