Bertrand Russell
Bertrand RussellBertrand Russell w roku 1893 Bertrand Arthur William Russell, 3.
hrabia
Russell (ur.
18 maja
1872
r. w Ravenscroft (Monmouthshire), zm.
2 lutego
1970
r. w Penrhyndeudraeth,
Walia
) – brytyjski arystokrata,
filozof
,
logik
,
matematyk
, działacz społeczny i
eseista
. Laureat
Nagrody Nobla
w dziedzinie
literatury
za rok
1950
. Zainicjował w
1954
roku kampanię pokojową
Pugwash
. BiografiaBertrand Russell był najmłodszym z trojga dzieci 2. hrabiego Russell, wnuka
księcia Bedford
Johna Russella. Jego dziad, lord
John Russell, 1. hrabia Russell
, był za panowania królowej Wiktorii dwukrotnym premierem Wielkiej Brytanii. Rodzina Russell była jedną z najbardziej wpływowych i najszacowniejszych w Imperium, z tytułem książęcym i wielowiekową historią. Do dzisiaj członkowie rodu rezydują w wielkiej posiadłości Woburn Abbey w
Buckinghamshire
. Obecnym księciem Bedford, już piętnastym, jest Andrew Ian Henry Russell. Gdy Bertrand miał dwa lata, zmarły jego matka i siostra, kiedy miał cztery – ojciec. Chłopca, razem z jego starszym bratem, oddano na wychowanie do babki, hrabiny Russell. Postarała się ona dla wnuków o najlepsze guwernantki i najlepszych nauczycieli domowych. Ci ostatni wszczepili małemu Bertrandowi zamiłowanie do matematyki. DorobekBertrand Russell był współtwórcą i animatorem, wspólnie z
Alfredem N. Whiteheadem
, programu logicyzacji
matematyki
. W dziele
Principia Mathematica
podał sposób redukcji
aksjomatów
arytmetyki
liczb naturalnych
do języka
logiki
. Koncepcja ta została zrealizowana dzięki stworzeniu teorii typów co pozwalało uniknąć
antynomii
zbioru wszystkich zbiorów
oraz
klas samozwrotnych
, będących wadą poprzednich prób tego typu (
Frege
). Ceną była nierealistyczna komplikacja. Dlatego teoria typów nigdy się w matematyce nie przyjęła, choć cieszyła się sentymentem nielicznych logików. Między innymi
Andrzej Mostowski
mówił o niej, że nie jest aż tak zła, jak to się ogólnie uważa[]. Teoria ta dała natomiast początek
typom
powszechnie używanym w dzisiejszych
językach programowania
. Teoria typów unika paradoksów poprzez wprowadzenie i rygorystyczne separowanie różnych typów. Wymaga to definiowania tego samego obiektu matematycznego wielokrotnie, na różnych poziomach typów. W szczególności nie ma jednego zbioru liczb naturalnych, lecz potencjalnie nieskończenie wiele. Wprowadza się je za każdym razem, gdy ma się do czynienia z następnym poziomem i rodzajem typu. Logikom to nie przeszkadza, ale matematyk tak pracować praktycznie nie może. Russell był także jednym z najwybitniejszych filozofów
XX wieku
. Największą sławę filozoficzną przyniosła mu
teoria deskrypcji
– wyłożona w roku
1905
w artykule "On denoting" ("O denotowaniu"). Należy ona do dnia dzisiejszego do kanonu współczesnej
filozofii analitycznej
. Ewolucję swoich poglądów filozoficznych Russell opisał w książce 'Mój rozwój filozoficzny' – wydanej także w języku polskim. Działalność pacyfistycznaBył pacyfistą i przeciwstawiał się wszelkim działaniom wojennym, w związku z czym w okresie I wojny światowej został skazany na sześć miesięcy więzienia za opublikowanie artykułu sugerującego, że stacjonujące w Anglii oddziały amerykańskie były wykorzystywane do łamania strajków antywojennych[1]. Powodem drugiego pobytu Russella w więzieniu w latach pięćdziesiątych XX w. było obywatelskie nieposłuszeństwo w ramach kampanii przeciwko nuklearnym zbrojeniom. Russell był trzykrotnym kandydatem w wyborach parlamentarnych. Stworzył impulsywną teorię wojny, w której zakładał, że wojna ma swoje korzenie w impulsach ludzkich, które z kolei mogą przerodzić się w impulsy zbrojne, które nie ograniczają się do poszczególnych jednostek, lecz dotykają całe społeczeństwa (tworzy się tzw. gorączka wojenna). Zbiorowy impuls nie bierze pod uwagę racjonalnych czynników i przeciwwskazań co do prowadzenia wojny - impuls jest całkowicie irracjonalny. Nie odróżniał wojen napastniczych i obronnych - były one dla niego jednakowo groźne i nieakceptowalne. Interesowały go natomiast skutki - sposoby usprawiedliwiania działań wojennych. Jako pacyfista postulował, aby pacyfizm był bardziej aktywny i aby dostosowywał się do aktualnej sytuacji. W związku z tym wymieniał trzy zasady: - Stosunki polityczne należy budować na wspólnocie bezpieczeństwa zbiorowego;
- Stosunki gospodarcze i nierówności trzeba znieść (postulował stworzenie światowego kartelu, który zarządzałby wszystkim);
- Dbałość o stosunki psychiczne i budowa kultury tolerancji.
Wybrane dzieła-
1896
, German Social Democracy (Niemiecka socjaldemokracja).
-
1897
, An Essay on the Foundations of Geometry (O podstawach geometrii)
-
1900
, A Critical Exposition of the Philosophy of Leibniz (Krytyczne przedstawienie filozofii Leibniza)
-
1903
, The Principles of Mathematics (Zasady matematyki)
-
1905
, "
Denotowanie
" (On Denoting), wydanie polskie 1967 (w: Logika i język. Studia z semiotyki logicznej)
-
1910
-
1913
,
Principia Mathematica
(z
Alfredem N. Whiteheadem
), 3 tomy
-
1912
, Problemy filozofii (The Problems of Philosophy), wyd. pol. 1995, 2003, 2004, pod tytułem Zagadnienia filozofii 1913, 2002
-
1914
, Nasza wiedza o świecie zewnętrznym jako pole badań dla metody naukowej w filozofii (Our Knowledge of the External World as a Field for Scientific Method in Philosophy), wyd. pol. 2000
-
1916
, Przebudowa społeczna (Principles of Social Reconstruction), wyd. pol. 1932
-
1918
, Drogi do wolności. Socjalizm, anarchizm i syndykalizm (Roads to Freedom: Socialism, Anarchism, and Syndicalism), wyd. pol. 1934, 1987
-
1918
, Wstęp do filozofii matematyki (Introduction to Mathematical Philosophy), wyd. pol. 1958, 2003
-
1918
, The Philosophy of Logical Atomism (Filozofia logicznego atomizmu)
-
1920
, The Practice and Theory of Bolshevism (Praktyka i teoria bolszewizmu)
-
1921
, The Analysis of Mind (Analiza myślenia)
-
1922
, The Problem of China (Problem Chin)
-
1923
, The ABC of Atoms (ABC atomów)
-
1925
, ABC teorii względności (The ABC of Relativity), wyd. pol. 2000
-
1925
, What I Believe (W co wierzę)
-
1926
, O wychowaniu. Ze specjalnym uwzględnieniem wczesnego dzieciństwa (On Education, Especially in Early Childhood), wyd. pol. 1932
-
1927
, The Analysis of Matter (Analiza materii)
-
1927
, Zarys filozofii (An Outline of Philosophy), wyd. pol. 1939
-
1927
, Dlaczego nie jestem chrześcijaninem (Why I Am Not a Christian), wyd. pol. 1962, 1981, 1984 (w: Religia i ja)
-
1928
, Szkice sceptyczne (Sceptical Essays), wyd. pol. 1957, 1996
-
1929
, Małżeństwo i moralność (Marriage and Morals), wyd. pol. 1931
-
1930
, Podbój szczęścia (The Conquest of Happiness), wyd. pol. 1933
-
1931
, Poglądy i widoki nauki współczesnej (The Scientific Outlook), wyd. pol. 1934
-
1932
, Education and the Social Order (Wychowanie a ustrój społeczny), wyd. pol. 1933
-
1934
, Wiek dziewiętnasty (Freedom and Organization, 1814–1914), wyd. pol. 1936, 2 tomy
-
1938
, Władza. Nowa analiza społeczna (Power: A New Social Analysis), wyd. pol. 2001
-
1940
, An Inquiry into Meaning and Truth (Badania nad znaczeniem i prawdą)
-
1945
, Dzieje filozofii Zachodu (A History of Western Philosophy), wyd. pol. 2000
-
1947
, Philosophy and Politics (Filozofia i polityka)
-
1948
, Human Knowledge: Its Scope and Limits (Wiedza ludzka: jej zasięg i ograniczenia)
-
1949
, Władza i jednostka (Authority and Individual), wyd. pol. 1997
-
1950
, Szkice niepopularne (Unpopular Essays), wyd. pol. 1997
-
1956
, Portrety z pamięci. Wartość wolnej myśli (Portraits from Memory and Other Essays), wyd. pol. 1995
-
1959
, Mój rozwój filozoficzny (My Philosophical Development), wyd. pol. 1971
-
1959
, Mądrość Zachodu (Wisdom of the West), wyd. pol. 1995
-
1967
, Zbrodnie wojenne w Wietnamie (War Crimes in Vietnam), wyd. pol. 1969
-
1967
-
1969
, Autobiografia (The Autobiography of Bertrand Russell), 3 tomy, wyd. pol.: t. I 1971, 1996, t. II 1998, t. III 1999
Zobacz też Linki zewnętrznePrzypisy
Inne hasła zawierające informacje o "Bertrand Russell":
Adwentyzm
...
1848
...
Pionier (Świadkowie Jehowy)
...
Bertrand Russell
Bertrand RussellBertrand Russell w roku 1893Bertrand Arthur William Russell, 3.
hrabia
Russell ...
Lata 50. XX wieku
...
1964
...
1970
Zmarli
9 stycznia
-
Mieczysław Grydzewski
, dziennikarz i wydawca (ur.
1894
)
2 lutego
-
Bertrand Russell
matematyk i filozof brytyjski (ur.
1872
)
4 lutego
-
Janusz Warnecki
, ...
Tadeusz Kościuszko
...
1987
...
Ziemia
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Bertrand Russell":
041. B. Russell – atomizm logiczny (plansza 7)
...
041. B. Russell – atomizm logiczny (plansza 12)
...
041. B. Russell – atomizm logiczny (plansza 9)
Bertrand Russel - prace (cz. 2)
W 1950 roku, Bertrand Russell jako trzeci filozof - po Rudolfie Euckenie i Henri Bergsonie - otrzymał ...
|