Chiapas |
|
Stolica |
Tuxtla Gutiérrez
|
Powierzchnia | 73 724 km² |
Liczba mieszkańców | 4 293 459 (2005 r.) |
Gęstość zaludnienia | 58 |
Gubernator | Juan Sabines Guerrero (2006-2012) |
ISO 3166-2 | MX-CHP |
Strona internetowa
|
Położenie geograficzne
|
Chiapas – stan położony w południowej części
Meksyku
. Chiapas graniczy na zachodzie ze stanami
Veracruz
oraz
Oaxaca
, na północy z
Tabasco
, na wschodzie z
Gwatemalą
. Południową granicę wyznacza wybrzeże
Oceanu Spokojnego
.
Podział administracyjny
Stan
dzieli
się na 111
gmin
(
hiszp.
municipios).
Historia
Ocenia się, że teren ten był zamieszkany przez ludzi już ok. 600 r. n.e. Chiapas znajdowało się wtedy w sercu kultury
Majów
, którzy pozostawili po sobie wiele zabytków. Znajdują się tu takie słynne centra religijne Majów, jak:
Palenque
,
Bonampak
,
Yaxchilán
czy Lacanjá. Po okresie wspaniałego rozwoju miasta-państwa Majów z niewiadomych przyczyn pogrążyły się w upadku. W XV stuleciu nad regionem dominowali
Aztekowie
, którzy jednak nigdy nie zdołali narzucić swojej władzy przybyłym tu po Majach
Indianom
Chiapa.
Wraz z przybyciem Hiszpanów wywiązały się tutaj zacięte walki pomiędzy tubylcami a konkwistadorami. Hiszpanie dopiero po 6 latach prób (1522-28) zdołali założyć pierwsze stałe osiedle w tym rejonie, była to osada Villa Real (obecne
San Cristóbal
). Po podboju Chiapas stanowiło administracyjnie część
Gwatemali
. W XVII stuleciu mimo zadomowienia się tutaj Europejczyków ciągle wybuchały starcia z Indianami, którzy nigdy nie chcieli się pogodzić z obcą dominacją. W 1712 r. wybuchło krwawe powstanie przeciwko niewolnictwu i innym formom wykorzystywania miejscowej ludności.
Kiedy
Meksyk
walczył o niepodległość region Chiapas był silnie powiązany z Gwatemalą i nie od razu poparł jego żądania suwerenności. Dopiero w
1824
r. w wyniku plebiscytu mieszkańcy opowiedzieli się za wejściem regionu w unię z Meksykiem. Pomimo protestów Gwatemali Chiapas zostało całkowicie włączone do Meksyku w
1841
r.
W XIX w. istniały tu liczne napięcia społeczne pomiędzy lokalnymi posiadaczami ziemskimi a indiańskim chłopstwem. Rewolucja Meksykańska z 1910 r. nie wywarła wielkiego wpływu na stan. Chłopi pomimo żądań rozparcelowania wielkich majątków nie przyłączyli się do walki.
Po zakończeniu rewolucji rządząca autokratycznie partia
PRI
zawarła sojusz z ziemiaństwem z Chiapas i zablokowała wszelkie reformy. Sam stan natomiast pozostawał jednym z najbiedniejszych regionów kraju z jedną z najliczniejszych społeczności indiańskich. Nierozwiązane problemy społeczne znalazły swe ujście
1 stycznia
1994
r., kiedy to rozpoczęło się w stanie Chiapas powstanie ludności indiańskiej, znane jako powstanie
Zapatystów
, walczącej o swą godność, prawa i możliwość przetrwania w skostniałej strukturze własności ziemi. Konflikt trwał głównie w czasie, gdy prezydentem był
Ernesto Zedillo Ponce de León
, który rozpoczął sprawowanie władzy w grudniu 1994. Po zmianie prezydenta doszło do podpisania porozumienia z rządem i nastała krucha równowaga. Ruch
Zapatystów
(zob.
Subcomandante Marcos
) wspierany jest m.in. przez
Sprawiedliwy Handel (Fair Trade)
. Mimo kolejnych obietnic administracji rządowej napięcie społeczne w Chiapas istnieje cały czas a problemy pozostały nadal nie rozwiązane.
Warunki klimatyczne i geograficzne
Wybrzeże nad
Pacyfikiem
ma charakter równinny. Na północy nadbrzeżna równina, która bierze swój początek w
Tabasco
rozciąga się do Chiapas. Wysokie pasmo górskie
Sierra Madre
ciągnie się od północno-zachodniego kierunku na południowy wschód. Najwyższym szczytem jest wulkan Tacaná (4,093 m), który leży przy granicy z Gwatemalą. Z północnozachodniej części stanu wypływa rzeka
Grijalva
, która przepływa przez środek stanu i ma swoje ujście w
Zatoce Campeche
. Wzdłuż rzeki znajdują się trzy główne zapory wodne. Godny zauważenia jest także utworzony przez rzekę
wąwóz
Cañon del Sumidero
. W samym środku Chiapas uformowała się rozległ wyżyna.
Temperatura nie ulega większym zmianom w ciągu roku i zależy głównie od wysokości nad poziomem morza. Północna część stanu jest względnie sucha z małymi opadami, natomiast południowa część ma bardziej wilgotny charakter. Średnia temperatura wynosi 20 °C, ale nierzadko osiąga 40 °C a nawet 0 °C.
We florze licznie reprezentowane są tutaj
storczykowate
i
ananasowate
. Na wybrzeżu występuje roślinność
namorzynowa
, natomiast w pozostałej części kraju głównie lasy deszczowe. Z fauny zwierzęcej występują tu m.in.
jaguary
, latające wiewiórki,
małpy
,
tukany
,
tapiry
i
papugi
. Ponadto przy wybrzeżu pacyficznym spotyka się krokodyle i liczne gatunki ptaków. Na wyższych wysokościach spotyka się takie cenne drzewa jak
cedr
.
Gospodarka
Najważniejszymi gałęziami gospodarki Chiapas jest wydobycie
ropy naftowej
oraz małoobszarowe rolnictwo. Stan Chiapas jest największym meksykańskim producentem
kawy
.
Przemysł w Chiapas jest rozwinięty na niewielką skalę. W 2002 r. otwarto tu pierwszą fabrykę z rodzaju tzw. maquiladoras o profilu włókienniczym, której działalność ma być zorientowana na eksport do
USA
.
Wielu mieszkańców stanu nie ma dostępu do bieżącej wody ani do elektryczności. Płace są tu na jednym z najniższych poziomów w całym Meksyku.
Jeżeli chodzi o rolnictwo to uprawia się tu głównie
kawę
i
kakao
. Ponadto:
trzcinę cukrową
,
bawełnę
,
banany
i inne owoce. Niewielkie części stanu są używane w celach hodowlanych (głównie
drób
i trzoda mleczna). Ważne zajęcie ludności stanowi
rybołówstwo
(głównie
krewetki
).
Oprócz wspominanej wcześniej ropy naftowej znajdują się tu złoża:
gazu ziemnego
,
żelaza
,
uranu
,
boksytów
i
miedzi
. Około jedna trzecia meksykańskiego eksportu ropy naftowej pochodzi z Chiapas.
Ważną część gospodarki stanowi także produkcja drzewna (wyrąb puszczy tropikalnej).
Turystyka
W Chiapas znajdują się m.in. takie atrakcje turystyczne jak:
-
Palenque
– sukcesywnie odbudowywane ruiny miasta
Majów
,
-
Cañón del Sumidero
– wąwóz położony nieopodal
Tuxtla Gutiérrez
ze ścianami ciągnącymi się na wysokość 1200 m,
- Laguna Miramar – dziewicze jezioro dla ekoturystów,
- Wodospady Agua Azul i rozlewisko Agua Clara,
- Wodospad Misol-Ha.
Doskonałym miejscem na kilkudniowy wypoczynek jest
San Cristóbal de Las Casas
a amatorzy
fauny
i
flory
powinni odwiedzić jeden z najlepszych ogrodów zoologicznych w
Tuxtla Gutiérrez
, gdzie zgromadzono wszystkie zwierzęta zamieszkujące ten stan.
Galeria
| | San Cristóbal de Las Casas | |
Linki zewnętrzne