Namorzyny (lasy namorzynowe, mangrowia) – wiecznie zielone lasy w strefie międzyzwrotnikowej wykształcające się w zasięgu pływów morskich . Tworzone są głównie przez drzewa z rodzajów Avicennia i Rhizophora. Zajmują 150 tysięcy kilometrów kwadratowych, przy czym między 1980 i 2010 rokiem ubyło ich 35 tysięcy km^2[1]. Największa ich część znajduje się na wybrzeżach Indonezji (21%), Brazylii (9%) i Australii (7%).

Namorzyny stanowią formację ziemno-wodną, która podczas przypływu zalewana jest wodą morską (widoczne są wtedy tylko korony drzew), podczas odpływu odsłania się powierzchnia gruntu. Szczególnie bujna roślinność namorzynowa porasta zabagnione ujścia rzek .

Lasy namorzynowe należą do najbogatszych ekosystemów Ziemi – najbardziej złożonych i charakteryzujących się największą produkcją biologiczną. Tu znajdują się siedliska wielu gatunków zagrożonych. Lasy te odgrywają istotną rolę w procesie lądowacenia, bowiem plątanina korzeni zatrzymuje niesiony przez rzeki materiał i powoduje jego osadzanie, pnie i gałęzie chronią z kolei przed erozyjnym działaniem fal morskich. Korzenie zatrzymują także zawiesiny i zanieczyszczenia spływające z lądu, przez co oczyszczają wody morskie i chronią przed szkodliwymi wpływami wrażliwe, przybrzeżne rafy koralowe .

Fauna

W koronach drzew gnieżdżą się liczne ptaki , korzenie oblepione są małżami , jest to teren żerowania drapieżników ( węży , krokodyli , tygrysów ). Lasy te stanowią miejsce schronienia dla narybku (np. poskoczek mułowy ), żerowisko małp, jeleni, nadrzewnych krabów.

Szata roślinna

Budowana jest głównie przez słonoroślowe drzewa i krzewy , które przystosowały się do ruchomego podłoża i zalewania słoną wodą (m.in. wykształcając korzenie podporowe i oddechowe). Lasy te budowane są przez ok. 70 gatunków roślin należących do kilkunastu rodzin, przede wszystkim rodziny korzeniarowatych. Występują tu również palmy , ketmie , ostrokrzewy , a także przedstawiciele rodzin ołownicowatych , akantowanych , bobowatych i mirtowatych . Rosną tu zarówno płożące się krzewinki, jak i okazałe, dorastające 60 m, wysokopienne drzewa. Ze względu na warunki siedliskowe rośliny tworzące namorzyny są halofitami czyli gatunkami słonolubnymi.

Zagrożenia i ochrona

Mimo roli jaką namorzyny pełnią w środowisku, jest to formacja silnie zagrożona. Lasy zastępowane są przez saliny (zakłady przemysłowe wytwarzające sól przez odparowanie wody morskiej), stawy hodowlane, dzielnice zabudowy mieszkaniowej i rekreacyjnej, instalacje portowe. Namorzyny ulegają przekształceniom i degradacji z powodu zanieczyszczeń środowiska, zaburzeń równowagi między wodą słodką, a słoną. Ochrona tych lasów została spopularyzowana po wielkim tsunami na Oceanie Indyjskim w 2004 roku . W miejscach, gdzie lasy namorzynowe były zachowane, zadziałały jak bariera pochłaniająca energię fali i zarówno straty materialne, jak liczba ofiar były na takich obszarach mniejsze. Mimo szeroko zakrojonej kampanii na rzecz ich ochrony, zahamowano tylko nieznacznie tempo ich zanikania – do 0,7% strat powierzchniowych rocznie^[1].

Przypisy