Mary (
turkmeń.
Mary, do
1937
Merw) - miasto w południowo-zachodnim
Turkmenistanie
, nad rzeką
Murgab
, w pobliżu jej
delty
ginącej w piaskach pustyni
Kara-kum
. Główny ośrodek tzw. oazy murgabskiej. Współrzędne geograficzne:
37°35'N 61°49'E / 37.583, 61.817
. Ludność: 101,0 tys. (1995). Mary jest czwartym pod względem liczby ludności
miastem kraju
. Jest ośrodkiem administracyjnym
wilajetu maryjskiego
.
Miasto zostało założone w
1884
w odległości kilku kilometrów od ruin starszego miasta
Merw
. Było ono ważnym ośrodkiem na
jedwabnym szlaku
, a w połowie
XII wieku
było nawet największym miastem świata z ludnością szacowaną na około 200 tys. (
[1]
). W
1999
ruiny Merw zostały wpisane na
listę światowego dziedzictwa UNESCO
.
Współczesne Mary powstały jako rosyjski ośrodek administracyjny i wojskowy w tej części Azji Środkowej. Rozwinęły się w czasach
Związku Radzieckiego
jako ośrodek przetwarzania
bawełny
, uprawianej dzięki intensywnemu
nawadnianiu
. W
1968
w pobliżu miasta odkryto znaczące złoża
gazu ziemnego
, który przetwarza się na miejscu. Powstała tutaj wielka
elektrownia cieplna
opalana gazem. Mary jest również ważnym ośrodkiem handlowym produktów rolniczych.
Rozwój Mary wynika również z korzystnego połżenia na skrzyżowaniu ważnych szlaków transportowych: wodnych (rzeka Murgab i
Kanału Karakumskiego
), drogowych (połączenia drogowe na zachód do stolicy
Aszchabadu
, na północ do
Turkmenabatu
i na południe przez Kuszki do granicy z
Afganistanem
) i kolejowych (na zachód do stolicy, na północ do
Turkmenabatu
i na południe do przygranicznego miasta Kuszka). W mieście znajduje się również
port lotniczy
.