Tygodnik Powszechny
Częstotliwość	Tygodnik
Kraj	Polska
Adres	ul. Wiślna 12, 31-007 Kraków
Wydawca	Tygodnik Powszechny spółka z o.o.
Rodzaj czasopisma	katolicki tygodnik społeczno-kulturalny
Pierwsze wydanie	24 marca 1945
Redaktor naczelny	ks. Adam Boniecki
Średni nakład	(7/2009) 36 228 [1] egz.
Format	A3
Liczba stron	40-48
ISSN	0041-4808
Strona internetowa czasopisma

Tygodnik Powszechny – ukazujący się od 1945 r. tygodnik katolicki o tematyce społeczno-kulturalnej, założony przez kardynała Adama Stefana Sapiehę . Redaktorem naczelnym tygodnika jest ks. Adam Boniecki .

Historia

Pierwszy numer Tygodnika Powszechnego ukazał się z datą 24 marca 1945 r. Komitet redakcyjny składał się początkowo z czterech osób: z ks. Jana Piwowarczyka , Jerzego Turowicza (wieloletniego redaktora naczelnego), Konstantego Turowskiego i Marii Czapskiej . Później dołączyli do nich m.in. Zofia Starowieyska-Morstinowa , Stefan Kisielewski , Leopold Tyrmand , Antoni Gołubiew , Paweł Jasienica (do aresztowania w 1948 r.), Stanisław Stomma , Hanna Malewska i Józefa Golmont-Hennelowa . W 1953 r. pismo zamknięto z powodu odmowy opublikowania nekrologu Stalina , a jego wydawanie wznowiono w grudniu 1956 r. W latach 1953-1956 ukazywał się za to tzw. Tygodnik paxowski - pod identyczną winietą, zachowujący ciągłość numeracji - nie redagowany jednak przez prawowitych właścicieli. Po tym, jak w 1956 r. „Tygodnik” wrócił w posiadanie redaktorów z Wiślnej, na łamach publikowali m.in. Karol Wojtyła , Władysław Bartoszewski , Jerzy Zawieyski , Jacek Woźniakowski , Stefan Wilkanowicz , Leszek Kołakowski , Stanisław Lem , Zbigniew Herbert , Tadeusz Kudliński , Czesław Zgorzelski . Pismo było wówczas uważane za jedyny, niezależny głos środowiska tzw. inteligencji katolickiej. Ze środowiskiem tygodnika związane jest Koło Poselskie „Znak” . Później współpracowało ono z KOR , współtworzyło "Solidarność" (jej kapelanem został ks. Józef Tischner - jeden ze sztandarowych publicystów krakowskiego pisma). Od chwili wyboru kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową - „Tygodnik” stał się najpopularniejszym w Polsce przekaźnikiem nauki Jana Pawła II i przez długi czas jedynym pismem, któremu papież udzielił wywiadu ( 3 sierpnia 1980 ). Później dostąpiło tego zaszczytu tylko włoskie „Il Tempo”. Na łamach „Tygodnika” przez lata publikował swoje wiersze Czesław Miłosz , który w 1945 r. przygotował dla Jerzego Turowicza rękopiśmienny tomik „Wierszy pół-perskich”. Jedynym polskim pismem, na którego łamach Miłosz zamieszczał swoje wiersze po otrzymaniu Nagrody Nobla , był właśnie „Tygodnik Powszechny”. Po wprowadzeniu stanu wojennego wydawanie pisma zostało na kilka miesięcy zawieszone. Od 1982 r. tygodnik ukazywał się bez przerw. W latach 80. XX wieku tygodnik stał się nieformalnym organem polskiej opozycji demokratycznej i był niekiedy uważany za jedyne legalne pismo opozycyjne w PRL. W 1987 r. na łamach „Tygodnika Powszechnego” ukazał się głośny esej Jana Błońskiego „Biedni Polacy patrzą na getto”.

Od lat 90. niechętna Tygodnikowi była część kościelnej hierarchii, która krytykowała zbyt liberalną , jej zdaniem, formułę pisma (odzwierciedla to poniekąd prawie nieobecny kolportaż parafialny pisma).

W latach 90 w efekcie konfliktów z wladzami kościelnymi redakcja Tygodnika utraciła asystenta kościelnego^[].

W 1998 r. Maria Zmarz-Koczanowicz zrealizowała film pt. „Zwyczajna dobroć” opowiadający o Jerzym Turowiczu.

Po śmierci Jerzego Turowicza w 1999 r. redaktorem naczelnym Tygodnika został ks. Adam Boniecki .

W kwietniu 2007 r. 49% udziałów w Tygodniku Powszechnym objęła Grupa ITI . Od 5 grudnia 2007 r. Tygodnik Powszechny wydawany jest w mniejszym formacie. W dużym stopniu została odmieniona szata graficzna pisma, a także skład redakcji. 23 czerwca 2008 Grupa ITI stała się większościowym udziałowcem pisma, po tym jak w wyniku transakcji z Fundacją Tygodnika Powszechnego jej udziały wzrosły do 53%^[2].

W 2009 roku, w wyniku znacznego spadku zleceń od reklamodawców, spowodowanego kryzysem finansowym , Tygodnik Powszechny stanął przed groźbą upadku. Redaktor naczelny, ks. Adam Boniecki na łamach Tygodnika, zaapelował do czytelników o pomoc, przyznając, że w tak złej sytuacji finansowej czasopismo jeszcze nie było.^[3]

W czerwcu 2010 na antenie TVN24 zaczął ukazywać się program "Czas Decyzji z Tygodnikiem Powszechnym", w którym szeroko komentowane są wydarzenia z kampanii prezydenckiej.

"Tygodnik Powszechny" współpracuje z Religia.tv i Discovery Historia .

Wartości

Tygodnik Powszechny stara się godzić wartości liberalizmu z zasadami wiary, prezentuje otwarty, ekumeniczny nurt polskiego katolicyzmu. Kieruje się zasadą dialogu, często zapraszając do debaty na łamach reprezentantów poglądów innych niż ściśle katolickie. Według typologii Jarosława Gowina zaprezentowanej w książce „Kościół w czasach wolności” Tygodnik jest jednym z głównych reprezentantów nurtu katolicyzmu otwartego, inspirowanego katolickim personalizmem.

Jak pisze Sergiusz Kowalski , analizując dyskurs publicystyki pisma w latach 1993 - 1995 , „Publicyści Tygodnika cenią umiarkowanie, otwartość, gotowość do dialogu i kompromisu ”, poszukując „modus vivendi między liberalną demokracją i Kościołem, nowoczesnością i tradycją” (Kowalski 1997: 148).

Fundacja Tygodnika Powszechnego przyznaje Medal świętego Jerzego "za zmagania ze złem i uparte budowanie dobra w życiu społecznym ludziom, którzy wykazują szczególną wrażliwość na biedę, krzywdę, niesprawiedliwość i wrażliwość tę wyrażają czynem".

Krytyka

Tygodnik Powszechny w czasach PRL-u był uważany za pismo, w którym w pewnym stopniu (wyznaczonym przez cenzurę ) można było głosić poglądy nieprzychylne władzom komunistycznym. Po 1989 pismo stało się przedstawicielem jednej opcji w dialogu wewnątrzkościelnym - określanej jako katolicyzm otwarty - co spowodowało falę krytyki ze strony innych środowisk. Tygodnikowi przypisywano również reprezentowanie po 1989 r. tylko jednego środowiska politycznego ( Unii Demokratycznej , potem Unii Wolności ) – ze względu na fakt, że wielu ludzi związanych z pismem było uczestnikami przemian politycznych ( Józefa Hennelowa , Tadeusz Mazowiecki , Krzysztof Kozłowski ).

Krytycy krakowskiego tygodnika często powołują się na fragment listu^[4], jaki 15 maja 1995 z okazji jubileuszu 50-lecia przesłał „Tygodnikowi” Jan Paweł II^[5].

Dodatki tematyczne

• Książki w Tygodniku
• Ucho Igielne
• Rzecz Obywatelska
• Historia w Tygodniku
• Dodatki specjalne
• Nowa Europa Wschodnia
• Europa Środka
• Cybertygodnik
• Unia dla Ciebie
• Apokryf
• Kontrapunkt
• Parafia

Redakcja pisma^[6]

Bibliografia

• „Trzy ćwiartki wieku. Rozmowy z Jerzym Turowiczem” Jacek Żakowski
• „Pół wieku pod włos, czyli życie Tygodnika Powszechnego w czasach heroicznych” Jacek Żakowski
• „Anatomia smaku. Rozmowy o losach zespołu Tygodnika Powszechnego w latach 1953 - 1956” Jacek Żakowski
• „Wierność” (wywiad-rzeka z Jerzym Turowiczem) Tadeusz Kraśko
• „Czterdzieści pięć lat w opozycji” Robert Jarocki
• „Zawsze jest inaczej” - z ks. Andrzejem Bardeckim rozmawiają Adam Szostkiewicz i Janusz Poniewierski
• „Gliniarz z Tygodnika. Rozmowy z byłym ministrem Krzysztofem Kozłowskim” Witold Bereś, Krzysztof Burnetko
• „Bo jestem z Wilna. Z Józefą Hennelową rozmawia Roman Graczyk”
• „Bilet do raju” Jerzy Turowicz
• „Kościół nie jest łodzią podwodną” Jerzy Turowicz
• „Chrześcijanin w dzisiejszym świecie” Jerzy Turowicz
• „Korespondencja” Zbigniew Herbert, Jerzy Turowicz
• „Pościg za nadzieją” Stanisław Stomma
• „Wolność w blasku prawdy”, S. Kowalski.
• „O retoryce Tygodnika Powszechnego”, M. Czyżewski, S. Kowalski, A. Piotrowski

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona główna Tygodnika Powszechnego (starsze numery)
• Strona internetowa Tygodnika Powszechnego na serwerze onet.pl (nowe numery)
• Strona o Jerzym Turowiczu
• „Tygodnik Powszechny” to bardzo ważna sprawa. Z ks. Adamem Bonieckim rozmawia Mariusz Kubik; Tekst towarzyszący: ks. Adam Boniecki MIC: Miejsce spotkania. „Tygodnik” i inteligencja (pierwodruk: „Tygodnik Powszechny”, Kraków, 26.03.2000 r.), „Gazeta Uniwersytecka UŚ”, nr 10-11 (99-100)/lipiec 2002; Uniwersytet Śląski, Katowice
• Korespondencja Karola Wojtyły – Jana Pawła II z Jerzym Turowiczem
• Archiwum Tygodnika Powszechnego w formacie Djvu - Małopolska Biblioteka Cyfrowa