Wiktor Janukowicz |
Nazwisko ukraińskie |
Cyrylica
| Віктор Федорович Янукович |
Transliteracja
| Vìktor Fedorovič Ânukovič |
Transkrypcja
| Wiktor Fedorowycz Janukowycz |
Transkrypcja (spolszczona) | Wiktor Fedorowicz Janukowicz |
Transkrypcja oficjalna | Viktor Fedorovych Yanukovych |
Wiktor Fedorowicz Janukowicz,
ukr.
Віктор Федорович Янукович (transkrypcja, patrz tabelka),
ros.
Виктор Фёдорович Янукович (ur.
9 lipca
1950
w
Jenakijewie
, w
obwodzie donieckim
) –
ukraiński
polityk,
premier Ukrainy
w latach 2002–2005 i 2006–2007, przywódca
Partii Regionów
, od 2010
prezydent Ukrainy
.
Życiorys
Janukowicz urodził się w
Jenakijewie
w
obwodzie donieckim
Ukraińskiej SRR
. Wychowywał się w dzielnicy robotniczej. Jego przodkowie od strony ojca byli
Białorusinami
wywodzącymi się z miejscowości
Januki
(w dzisiejszej
Białorusi
, przed wojną na terenie
Polski
)[1]. Ojciec pracował jako maszynista. Matka -
Ukrainka
- była pielęgniarką. W młodym wieku stracił oboje rodziców (matka umarła, gdy Wiktor miał 2 lata, a ojciec później) i odtąd był wychowywany przez babkę. Janukowicz określa sam siebie jako
Ukraińca
[].
Dwukrotnie (w latach 1968 i 1970) został skazany i uwięziony za
kradzież
i uszkodzenie ciała. W 1972 wyszedł na wolność. W 1980 uzyskał dyplom
inżyniera
-mechanika na politechnice w Doniecku, w 2001 ukończył Ukraińską Akademię Handlu Zagranicznego ze specjalnością prawa międzynarodowego. Obronił
doktorat
w Instytucie Badań Ekonomiczno-Prawnych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie na podstawie pracy "Zarządzanie rozwojem infrastruktury wielkiego regionu przemysłowego". Następnie uzyskał tytuł profesorski i został członkiem Prezydium Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, członkiem rzeczywistym Akademii Nauk Ekonomicznych Ukrainy i Kalifornijskiej Międzynarodowej Akademii Nauk. Przed objęciem stanowiska premiera, w latach 1997-2002, był również przewodniczącym
Donieckiej Obwodowej Administracji Państwowej
. Według organizacji zajmujących się wolnością mediów, podczas sprawowania tego urzędu przez Janukowicza doszło do wielu przypadków naruszania praw dziennikarzy, którzy krytykowali władzę[2].
Udział w polityce
Jego kandydaturę na premiera wspierał
prezydent
Leonid Kuczma
. Poprzedni rząd został zdymisjonowany przez prezydenta na skutek braku wystarczającego poparcia parlamentarnego.
Janukowicz cieszy się poparciem establishmentu ukraińskiego, który jest finansowo zainteresowany w utrzymaniu władzy obozu Leonida Kuczmy. W trakcie kampanii wyborczej na prezydenta głosił hasła
lewicowe (solidarne państwo)
takie jak zwiększenie pomocy socjalnej i subsydiów do bankrutujących post
komunistycznych
molochów, oraz prorosyjskie, jak uczynienie rosyjskiego drugim językiem urzędowym, walka z ukraińskim "
nacjonalizmem
" oraz integrację gospodarczą z
Rosją
. Jest przeciwnikiem nadania uprawnień kombatanckich dla partyzantów z
UPA
i
OUN
.
Wybory w 2004
Według oficjalnych wyników Ukraińskiej Centralnej Komisji Wyborczej, pierwszą turę wyborów, która odbyła się 31 października 2004, wygrał
Wiktor Juszczenko
, zdobywając 39,87% głosów, Wiktor Janukowicz zdobył wówczas 39,32% głosów. Janukowicz wygrał drugą turę wyborów z 49,42% głosów (Juszczenko 46,7%) i został prezydentem-elektem Ukrainy. Wyniki te jednak tak dalece odbiegały od wyników sondaży przeprowadzanych w lokalach wyborczych (
exit polls
), że nie zostały uznane przez opozycję ani przez międzynarodowych obserwatorów z
OBWE
.
Ogłoszenie Janukowicza prezydentem zostało wstrzymane decyzją Sądu Najwyższego do czasu rozpatrzenia wszelkich skarg dotyczących przebiegu wyborów. 29 listopada SN zajął się skargami, a 3 grudnia unieważnił drugą turę wyborów. W powtórce drugiej turze wyborów 26 grudnia Janukowicz przegrał ze swoim rywalem
Wiktorem Juszczenką
. Zdobył jedynie 44,20% głosów, a jego przeciwnik 51,99% głosów. Składając skargi na rzekome nadużycia, Janukowicz usiłował doprowadzić do unieważnienia wyników, ale zostały one odrzucone przez Centralną Komisję Wyborczą i Sąd Najwyższy. 31 grudnia ogłosił, że zamierza ustąpić ze stanowiska
premiera
, co uczynił 5 stycznia 2005. 6 stycznia 2005 został odwołany razem z całym
rządem
przez ustępującego prezydenta
Leonida Kuczmę
.
Wybory w 2006
Wiktor Janukowicz podczas rozmowy z Władimirem Putinem, 2006
W
wyborach parlamentarnych z 2006
Partia Regionów
zdobyła największą liczbę głosów. Jej członkowie uzyskali stanowisko
premiera
dla Janukowicza. Po długich rozmowach koalicyjnych prezydent
Wiktor Juszczenko
3 sierpnia
2006
desygnował Janukowicza na to stanowisko, pomimo sprzeciwu
Julii Tymoszenko
. Kilka dni później powołał rząd i został zatwierdzony przez parlament. Jesienią jego rząd opuścili ministrowie z NU.
Wybory 2007
W
wyborach we wrześniu 2007
zwyciężyła kierowana przez niego
Partia Regionów
, obsadzając 175 mandatów poselskich w
Radzie Najwyższej Ukrainy
, jednakże nie dało mu to szans na pozostanie przy władzy, ponieważ "pomarańczowi", skupieni wokół przywódców Pomarańczowej Rewolucji, wciąż mieli większość w nowym parlamencie.
Wybory 2010
W pierwszej turze
wyborów prezydenckich
w 2010 zajął pierwsze miejsce, uzyskując 35,32% głosów i wyprzedzając
Julię Tymoszenko
(25,05%) i
Serhija Tihipkę
(13,06%)[3]. W drugiej turze wyborów prezydenckich wygrał z Julią Tymoszenko, uzyskując 48,95% głosów[4]. 25 lutego 2010 złożył przysięgę w Radzie Najwyższej Ukrainy, rozpoczynając pięcioletnią kadencję prezydenta Ukrainy[5]. Na uroczystość inauguracji nie stawił się ustępujący prezydent Wiktor Juszczenko[6].
Rodzina
Od 1972 żonaty z
Ludmiłą Janukowicz
; mają dwóch synów: Ołeksandra (lekarza stomatologa) i
Wiktora
(polityka).
Przypisy
Linki zewnętrzne