Strefy okupacyjne po 1945

Pomnik poświęcony pamięci lotników którzy zginęli w czasie blokady Berlina

Blokada Berlina (Zachodniego) - jeden z pierwszych poważnych kryzysów zimnej wojny , mający miejsce w latach 1948 - 1949 .

Wraz z upływem czasu od zakończenia II wojny światowej stosunki między Związkiem Radzieckim a zachodnimi aliantami pogarszały się, co znajdowało odzwierciedlenie w dyskusjach na temat przyszłości Niemiec. Bezpośrednią przyczyną kryzysu była reforma walutowa przeprowadzona, bez uzgodnienia z ZSRR, przez zachodnich aliantów w ich strefach okupacyjnych - 20 czerwca 1948 Reichsmarka została zastąpiona przez markę niemiecką .

Związek Radziecki obawiał się, że straci gospodarczą kontrolę nad swoją częścią Niemiec i w nocy z 23 na 24 czerwca okupacyjne władze strefy radzieckiej zarządziły blokadę zachodnich sektorów Berlina oraz odcięły dostawy energii elektrycznej. Lądowe szlaki komunikacyjne wiodące przez radziecką strefę okupacyjną ( amerykańskie , brytyjskie i francuskie sektory Berlina stanowiły enklawę na terytorium kontrolowanym przez Sowietów) zostały zablokowane, wobec czego mocarstwa zachodnie (USA i Wielka Brytania) rozpoczęły tworzenie mostu powietrznego . Amerykanie swoje działania określili mianem operacji Vittles , Brytyjczycy – operacją Plainfare.

Blokada trwała niemal 11 miesięcy i zakończyła się zwycięstwem mocarstw zachodnich, głównie Stanów Zjednoczonych. Lotnictwo tych państw było w stanie dostarczać zaopatrzenie (węgiel, żywność) mieszkańcom zachodniej części Berlina w wystarczającej ilości. Władze radzieckie, wobec fiaska prowadzonej polityki, na początku maja 1949 podjęły decyzję o zdjęciu blokady (wpływ na tę decyzję miało też utworzenie NATO, co było demonstracją siły państw zachodnich). Zakończyła się ona 12 maja, choć loty w ramach mostu powietrznego odbywały się jeszcze przez kilka miesięcy.

Łącznie w czasie trwania blokady w ramach mostu powietrznego odbyło się 278 228 lotów w których przewieziono 2 326 406 ton zaopatrzenia (w tym 1,5 miliona ton węgla), a w wypadkach lotniczych zginęło 70 pilotów amerykańskich i angielskich^[1].

Blokada Berlina, zwana także pierwszym kryzysem berlińskim, przyspieszyła proces podziału Niemiec na dwa kraje. Nastąpiło także rozdzielenie władz Berlina. W czerwcu 1948 miała miejsce narada w Londynie , podczas której państwa zachodnie odrzuciły propozycję ZSRR, zmierzającą do utworzenia jednego rządu ogólnoniemieckiego. Stało się jasne, iż Niemcy zostaną podzielone na dwa odrębne państwa, które dostaną się w różne strefy wpływów. Doszło więc do utworzenia dwóch państw niemieckich: Republiki Federalnej Niemiec ( 23 maja 1949 weszła w życie nowa konstytucja) i Niemieckiej Republiki Demokratycznej ( 7 października 1949 ) oraz enklawy Berlina Zachodniego .

Przypisy