Czworolist pospolity
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	Euphyllophyta
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Klad :	jednoliścienne
Rząd :	liliowce
Rodzina :	melantkowate
Rodzaj :	czworolist
Gatunek :	czworolist pospolity
Nazwa systematyczna
Paris quadrifolia L. Sp. pl. 1:367. 1753

Gatunek trujący

Liście i kwiat

Owoc

Czworolist pospolity (Paris quadrifolia L. ) – gatunek byliny zaliczany w różnych systemach klasyfikacyjnych do rodziny trójlistowatych lub liliowatych , ostatnio włączany do rodziny melantkowatych ( APG II z 2003, APweb ). Czworolist pospolity występuje na terenie Europy (z wyjątkiem Niziny Węgierskiej i północnych wysp), Małej Azji, oraz syberyjskiej części Azji . Jest to gatunek pospolity na terenie całej Polski^[2].

Morfologia

Pokrój

Bylina wysokości 10-40 cm.

Łodyga

Prosto wzniesiona, naga, ulistniona tylko w górnej części. Kłącze długie, czołgające się, pokryte łuskami.

Liście

U szczytu łodygi cztery bezogonkowe liście ułożone okółkowo. Blaszka liściowa eliptyczna do eliptycznie lancetowatej, zaostrzona, siatkowato unerwiona.

Kwiaty

Osadzone pojedynczo na szczycie łodygi, długoszypułkowe, przeważnie czterokrotne. Działki okwiatu w liczbie 8-10 odstające, zewnętrzne jasnozielone i lancetowate, wewnętrzne żółtozielone, mniejsze, równowąskie. Pręciki o krótkich nitkach, po 6-10, otaczają 4-5komorowy, kulisty słupek z 4-5 szyjkami. Kwitnie w maju.

Owoce

Wielonasienne, niebieskoczarne jagody o średnicy 1 cm. Nasiona brunatne, o prawie półkolistym kształcie, roznoszone przez ptaki ( ornitochoria ).

Biologia i ekologia

Występuje od niżu po średnie położenia górskie. Jest rośliną azotolubną . Preferuje gleby głębokie i zasobne w składniki mineralne. Rośnie w podmokłych lasach liścsiastych i mieszanych . W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia ^[3].

Roślina trująca

Wszystkie części rośliny są trujące. Najwyższe stężenie substancji trujących jest w kłączu i owocach. Czworolist zawiera paridynę i parystyfninę, które podrażniają żołądek i jelita. Objawami zatrucia są bóle głowy, zaburzenia trawienia i zwężenie źrenic.

Zapylenie

Kwiat czworolistu nie wytwarza nektaru, jednak dużym i barwnym słupkiem, który swoim wyglądem naśladuje kawałek mięsa lub duży miodnik, zwabia padlinożerne muchówki. Nie zapewnia im żadnych korzyści, ale zwabione muchówki dokonują jego zapylenia. Botanicy nazywają takie kwiaty zwodniczymi. Kwiat jest przy tym wybitnie przedsłupny , co zapewnia roślinie zapylenie krzyżowe ^[2].

Zastosowanie

• W niektórych krajach stosowana jako roślina lecznicza . Odwary używane były do przemywania ran i przeciw stanom zapalnym.

Przypisy