Dmitrij Michajłowicz Karbyszew Дмитрий Михайлович Карбышев
gen. Dmitrij Karbyszew gen. Dmitrij Karbyszew
generał-lejtnant generał-lejtnant
Data i miejsce urodzenia	26 października 1880 Omsk   Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	18 lutego 1945 Mauthausen , III Rzesza Niemiecka   III Rzesza Niemiecka
Przebieg służby
Lata służby	1900 – 1918 ( armia carska ) 1918 – 1945 ( RKKA )
Siły zbrojne	armia carska Armia Czerwona
Stanowiska	przewodniczący Komitetu Inżynieryjnego Głównego Zarządu Wojsk Inżynieryjnych Armii Czerwonej , szef katedry inżynieryjnej Akademii Sztabu Generalnego, d-ca 10 Armii
Główne wojny i bitwy	wojna rosyjsko-japońska , I wojna światowa , wojna domowa w Rosji , II wojna światowa , wojna zimowa z Finlandią , Wielka Wojna Ojczyźniana
Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonej Gwiazdy Medal "20 lat Radzieckich Sił Zbrojnych" Order św. Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order św. Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order św. Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order św. Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order św. Stanisława IV klasy (Imperium Rosyjskie)

Miniaturowa kopia pomnika Dimitrija Karbyszewa z Mauthausen-Gusen , Centralne Muzeum Sił Zbrojnych w Moskwie

Dmitrij Michajłowicz Karbyszew, ros. Дмитрий Михайлович Карбышев (ur. 26 października 1880 w Omsku , zm. 18 lutego 1945 w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen ) – podpułkownik Armii Imperium Rosyjskiego , generał-lejtnant wojsk inżynieryjnych Armii Czerwonej , profesor , doktor nauk wojskowych, inżynier wojskowy – fortyfikator, Bohater Związku Radzieckiego (1946, pośmiertnie).

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 26 października 1880 w Omsku w rodzinie pracownika wojska. W 1898 Ukończył Syberyjski Korpus Kadetów, następnie w 1900 Mikołajewską Oficerską Szkołę Inżynieryjną oraz w 1911 Mikołajewską Wojskową Akademię Inżynieryjną. Był wykładowcą akademickim, od 1941 profesorem.

Po ukończeniu szkoły oficerskiej był dowódcą drużyny łączności kablowej kompanii w 1. Wschodnio Syberyjskim Batalionie Saperów w Mandżurii . Brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904–1905, walczył w batalionie umocnienia pozycji. Uczestniczył w bitwie pod Mukdenem, za walki był wielokrotnie odznaczony orderami i medalami. Wojnę zakończył w stopniu porucznika .

Po wojnie służył we Władywostoku . W 1911, po ukończeniu akademii, w stopniu kapitana sztabowego skierowany do Brześcia jako dowódca kompanii minowania, kierował rozbudową fortów twierdzy Brześć .

I wojna światowa

W latach 1914–1919 walczył w Karpatach w składzie 8. Armii gen. Aleksieja Brusiłowa Frontu Południowo-Zachodniego , szef saperów 78. i później 69. Dywizji Piechoty, następnie szef wojsk inżynieryjnych 22. Finlandzkiego Korpusu Strzeleckiego. W 1915 uczestnik szturmu twierdzy Przemyśl , gdzie został ranny. Za odwagę nagrodzony Orderem św. Anny . W 1916 walczył w tzw. rajdzie Brusiłowa w Galicji i na Bukowinie . Później służył w Zarządach Wojsk Inżynieryjnych 11. i 8. Armii. Podpułkownik z 1917 (inne źródła podają 1915).

Wojna domowa w Rosji

W grudniu 1917 wstąpił do Gwardii Czerwonej w Mogilewie Podolskim. Od 1918 w Armii Czerwonej . W czasie wojny domowej 1918–1920 walczył z wojskami Aleksandra Kołczaka i Antona Denikina na północnym Kaukazie. Uczestniczył w rozbudowie rejonów umocnionych. W 1920 szef wojsk inżynieryjnych 5. Armii Frontu Zachodniego . Jesienią 1920 pomocnik szefa wojsk inżynieryjnych Frontu Południowego . Kierował zabezpieczeniem inżynieryjnym przy szturmie Czongara i Pierekopa.

Okres międzywojenny

W latach 1921–1923 służył w sztabie Sił Zbrojnych Ukrainy i Krymu oraz Ukraińskiego Okręgu Wojskowego. W latach 1923–1926 przewodniczący Komitetu Inżynieryjnego Głównego Zarządu Wojsk Inżynieryjnych Robotniczo Chłopskiej Armii Czerwonej, od 1926 wykładowca w Akademii Wojskowej im. Michaiła Frunzego, w 1929 autor projektu Linii Mołotowa , od 1934 szef katedry inżynieryjnej w Akademii Sztabu Generalnego. W tym czasie opracował podstawy teoretyczne inżynieryjnego zabezpieczenia operacji i użycia wojsk inżynieryjno-saperskich w operacjach. Od 1936 zastępca szefa katedry taktyki wyższych związków operacyjnych w tejże Akademii, w 1938 ukończył Akademię Sztabu Generalnego, mianowany profesorem ASG. Uczestnik wojny rosyjsko-fińskiej 1939–1940, podczas której opracował zasady wykorzystania wojsk inżynieryjnych do zabezpieczenia pokonania linii Monenheina. W 1940 mianowany generałem-lejtnantem wojsk inżynieryjnych. W 1941 obronił pracę doktorską.

Wielka Wojna Ojczyźniana

Na początku wojny niemiecko-sowieckiej w 1941 znajdował się na Froncie Zachodnim w Zachodniej Białorusi w sztabie 3. Armii w Grodnie , później w sztabie 10. Armii. 27 czerwca znalazł się w okrążeniu ze sztabem 10. Armii. 8 sierpnia przy próbie wyjścia z okrążenia został ciężko kontuzjowany w walkach nad Dnieprem i dostał się do niewoli niemieckiej w rejonie wsi Dobrejka k. Mogilewa na Białorusi.

Niewola i śmierć

Był znany przez Niemców jako specjalista fortyfikator. Namawiany do przejścia na stronę niemiecką w ramach sił Ruskoj Oswoboditielnoj Armii gen. Własowa. Nie zgodził się na propozycje, za co był osadzony w obozach koncentracyjnych Zamość , Hammelburg, Flossenburg, Majdanek , Oświęcim , Sachsenhausen , Mauthausen . W obozach Zamościa, Majdanka i innych, prowadził antyfaszystowską agitację. 18 lutego 1945 Niemcy dali mu ostatnią propozycję przejścia na ich stronę. W wyniku odmowy, z grupą 500 więźniów był rozebrany, postawiony pod pręgierzem i polewany wodą na 20 stopniowym mrozie w obozie koncentracyjnym w Mauthausen, w wyniku czego zmarł.

Miał duże zasługi w wypracowaniu zasad wykorzystania na polu walki zapór inżynieryjnych, minowania i niszczeń oraz forsowania i pokonania przeszkód wodnych. Opublikował ok. 100 prac teoretycznych związanych z inżynieryjnym zabezpieczeniem pola walki. Jego artykuły i podręczniki z zakresu taktyki inżynieryjno-saperskiej były wykorzystywane na polu walki i w szkoleniu kadr wojsk inżynieryjnych.

Upamiętnienie

Po wojnie wystawiono mu pomniki w Omsku, Mauthausen (przy wejściu do obozu), Tallinnie , Moskwie, Kazaniu, Władywostoku, Samarze. Jego imieniem nazwano szereg szkół i ulic.

Twórczość

• Inżynieryjne przygotowanie granic ZSRR, wyd. 1924
• Niszczenia i zapory (współautor), wyd. 1931
• Zabezpieczenie inżynieryjne działań bojowych związków taktycznych piechoty, wyd. 1939-40

Odznaczenia

• Medal " Złota Gwiazda " Bohater Związku Radzieckiego (16 sierpnia 1946, pośmiertnie)
• Order Lenina
• Order Czerwonego Sztandaru
• Order Czerwonej Gwiazdy
• Medal "20 lat Radzieckich Sił Zbrojnych"
• Order św. Włodzimierza IV klasy ( Imperium Rosyjskie )
• Order św. Anny III klasy (Imperium Rosyjskie)
• Order św. Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
• Order św. Stanisława z Mieczami III klasy (Imperium Rosyjskie)
• Order św. Stanisława z Mieczami IV klasy (Imperium Rosyjskie)

Bibliografia