Drogi żółciowe – zespół przewodów odprowadzających
żółć
z
wątroby
do
dwunastnicy
. Nadmiar żółci jest magazynowany w
pęcherzyku żółciowym
. Rozróżnia się drogi żółciowe wewnątrzwątrobowe oraz zewnątrzwątrobowe.
Drogi żółciowe wewnątrzwątrobowe
Rozpoczynają się w
wątrobie
kanalikami żółciowymi włosowatymi (międzykomórkowymi), które łącząc się tworzą przewodziki międzyzrazikowe (
łac.
ductuli interlobulares).
Żółć
jest produkowana w komórkach wątroby -
hepatocytach
. Przewodziki międzyzrazikowe łączą się w przewodziki żółciowe (łac. ductuli biliferi). Następnie kierują się one do wnęki wątrobowej tworząc przewód wątrobowy prawy oraz przewód wątrobowy lewy, które we wnęce łączą się w przewód wątrobowy wspólny (
łac.
ductus hepaticus communis).
Początkowe odcinki przewodzików międzyzrazikowych wysłane są nabłonkiem sześciennym. Ich dalsze części oraz większe przewody wysłane są
nabłonkiem walcowatym
.
Przewód wątrobowy prawy zbiera
żółć
z płata prawego i płata czworobocznego
wątroby
.
Przewód wątrobowy lewy zbiera
żółć
z płata lewego i płata ogoniastego
wątroby
.
Drogi żółciowe zewnątrzwątrobowe
Drogi żółciowe zewnątrzwątrobowe (zaznaczone na zielono): pęcherzyk żółciowy, przewód pęcherzykowy, przewód wątrobowy wspólny, przewód żółciowy wspólny
Śródoperacyjny cholangiogram uwidaczniający drogi żółciowe w trakcie laparoskopowej cholecystektomii.
Przewód wątrobowy wspólny (łac. ductus hepaticus communis) – średnica około 4 mm; długość zmienna osobniczo (od 2 do 6 cm). Biegnie w więzadle wątrobowo-dwunastniczym (łac. ligamentum hepatoduodenale). Sąsiaduje z przewodem pęcherzykowym od strony prawej.
Pęcherzyk żółciowy
(łac. vesica fellea) – narząd mający na celu magazynowanie i zagęszczanie żółci w przerwie pomiędzy okresami trawienia. Od strony trzewnej pokryty jest otrzewną. Pęcherzyk dzielimy na trzy części:
Przewód pęcherzykowy
doprowadza i odprowadza żółć z pęcherzyka żółciowego. Stanowi jego część. Ściana przewodu pęcherzyka żółciowego jest pofałdowana. Błona śluzowa przewodu tworzy fałd spiralny (łac. plica spiralis), składający się z wielu wpukleń obejmujących od 1/3 do 2/3 obwodu. W normalnych warunkach, przewód jest drożny w obie strony. Na skutek skurczu mięśniówki przewodu przepływ żółci może zostać zahamowany.
Przewód żółciowy wspólny
(łac. ductus choledochus) – średnica 5 mm; długość około 7 cm. Powstaje z połączenia
przewodu pęcherzykowego
i przewodu wątrobowego wspólnego. Dzieli się na cztery części:
- część naddwunastniczą
- część zadwunastniczą
- część trzustkową
- część śródścienną – przechodząca przez ścianę dwunastnicy, uchodząc na brodawce większej dwunastnicy (
brodawka Vatera
); końcowy odcinek często rozdęty tworzy bańkę wątrobowo-trzustkową (łac. amuplla hepatopancreatica)
Schorzenia dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego
Zablokowanie przepływu żółci w przewodach może powodować tzw.
żółtaczkę
mechaniczną.
Zobacz też