Istrorumuni
IstrorumuniKolorem kremowym oznaczono region zamieszkany przez Istrorumunów Istrorumuni (
istr.
Vlaşi, Rumâni, Rumâri;
chorw.
Ćiribirci, Ćići) - nieliczna
grupa etniczna
zamieszkująca
chorwacką
Istrię
, posługująca się
językiem istrorumuńskim
z grupy
języków wschodnioromańskich
. Liczebność (szacunkowa) - 1,2 tys. osób. Osób pochodzenia istrorumuńskiego mieszka na Istrii kilka tysięcy, ale większość z nich identyfikuje się z innymi grupami etnicznymi. Liczebność Istrorumunów według włoskiego spisu powszechnego z
1921
wyniosła 1644 osoby, według chorwackiego spisu powszechnego z
1991
wyniosła 811 osób (oprócz tego 22 osoby zadeklarowały się jako
Morlachowie
). Istrorumuni zamieszkują kilkanaście wsi we wschodniej Istrii chorwackiej, z których największe to Žejane (istr. Jeiǎn, 140 mieszkańców), Šušnjevica (istr. Şuşńieviţe, Susńieviţa), Nova Vas (istr. Noselo), Jesenovik (istr. Sucodru), Kostrčani (istr. Costârceån), Letaj (istr. Letai), Grobnik (istr. Grobenjco) i Brdo (istr. Bârdo). Ich obecność tam jest poświadczona od
1329
. W odróżnieniu od wszystkich innych
etnosów
wołoskich Istrorumuni są wyznania rzymskokatolickiego. Językiem istrorumuńskim na co dzień posługuje się obecnie tylko około 200 osób, głównie starszych, co oznacza, że język ten niedługo zaniknie. Nie mają własnych instytucji kulturalnych ani szkół - jedyna w dziejach szkoła istrorumuńska istniała w okresie międzywojennym pod władzą
Włoch
. Obecny stan jest wynikiem długotrwałej wymuszonej
asymilacji
za czasów
Jugosławii
, gdy wielu Istrorumunów wyemigrowało do innych krajów, przede wszystkim do
USA
. Pochodzenie Istrorumunów jest niejasne. Według konkurencyjnych hipotez Istrorumuni pochodzą: - od osadników
rumuńskich
, którzy w XIV wieku przywędrowali z
Siedmiogrodu
na Istrię opustoszałą po epidemii
"czarnej śmierci"
. Za tą hipotezą przemawia podobieństwo języka istrorumuńskiego do
rumuńskiego
, znacznie wyraźniejsze, niż w przypadku
arumuńskiego
i
meglenorumuńskiego
. Teorię tę sformułowali i popierają badacze rumuńscy (Iosif Popovici, Ovid Densuşianu),
- od pasterzy wołoskich z terenów
Serbii
(Dakorumunów bądź Morlachów), przy czym ślady językowe wskazują, że przez jakiś czas ich grupy przebywały w północnej
Dalmacji
,
- od autochtonicznej ludności romańskiej, która potem zanikła na pozostałym obszarze Bałkanów (Serb Pavle Ivić),
- od wojskowych osadników rzymskich z czasów cesarza Augusta, z którymi w XV wieku połączyli się arumuńscy pasterze uciekający z południa przed Turkami (Włoch Giuseppe Lazzarini).
Linki zewnętrzne:
Inne hasła zawierające informacje o "Istrorumuni":
Wołosi
...
Istrorumuni
Kolorem kremowym oznaczono region zamieszkany przez IstrorumunówIstrorumuni (
istr.
Vlaşi, Rumâni, Rumâri;
chorw.
Ćiribirci, Ćići) - nieliczna
grupa etniczna
...
Rumuni
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Istrorumuni":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|