Trapista w czasie modlitwy

Trapiści, właściwie Zakon Cystersów Ściślejszej Obserwancji (OCSO, Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae) – zakon katolicki istniejący pod tą nazwą od 1903 r., wywodzący swoje początki z opactwa cysterskiego La Trappe położonego w północnej części Regionu Centralnego we Francji .

Historia powstania zakonu

Klasztor La Trappe już od swego powstania był znany i bogaty gdyż posiadał relikwie przywiezione z Palestyny . Przyciągały one wiernych i przysparzały dochodów. Opactwo jednak, wielokrotnie złupione, stało się biedne i popadło w ruinę. Jeszcze w średniowieczu za niezapłacenie podatku klasztor został obłożny klątwą przez papieża Bonifacego IX . Na początku XVII w. większość zakonników opuściła ruiny opactwa. Pozostało kilku najbardziej wytrwałych indywidualistów oraz opat Marsollier. Ten jednak przestał zajmować się klasztorem, żył w samotności i z nikim nie rozmawiał gdyż w ten sposób doznawał objawień. Pozostali mnisi postępowali podobnie. W 1662 r. do opactwa trafił samotny opat Armand Jean le Bouthillier de Rancé (wg niektórych źródeł był opatem już od 1637 r.). Udało mu się częściowo skończyć z indywidualizmem w sprawach jedzenia i spania – mnisi jedli wspólnie w określonych porach i o określonej porze chodzili spać. Podjęli też prace na rzecz klasztoru dzięki czemu stopniowo uporządkowano i odremontowano klasztor. Pozostałe obyczaje mnichów w dużym stopniu pokrywały się z wymogami pierwotnej reguły cysterskiej . Egzekwowano nakaz pracy i milczenia. W 1664 r. w klasztorze pojawił się Augustin de Lestrange, zwolennik kontemplacji i studiowania literatury kościelnej. W ten sposób w klasztorze La Trappe pojawiły się dwie główne zasady reguły trapistów (praca i kontemplacja). Ten rok uważa się za rok powstania zakonu trapistów.

Ponieważ Armand de Rancé nie zgadzał się na kontemplację i czytanie zamiast pracy, w 1785 r. doszło do rozłamu. Augustin de Lestrange opuścił klasztor zabierając ze sobą do Szwajcarii 21 mnichów podobnie myślących. W okresie rewolucji Francuskiej trapiści musieli opuścić Francję a przy okazji powstało kilka ich ośrodków w Europie. Po upadku Napoleona część mnichów wróciła do La Trappe. Ok. 1830 r. do trapistów należało 10 klasztorów męskich i 4 żeńskie. Formalnie jednak wszyscy należeli wciąż do cystersów. W 1847 r. papież Pius IX oficjalnie uznał dwie osobne kongregacje zakonne: jedną stosującą się do reguł ustalonych przez Armand de Rancé i drugą stosującą się do zasad Augustina Lestranga. W 1892 r. za papieża Leona XIII połączono obie kongregacje w zakon zreformowanych cystersów. W 1894 r., po połączeniu trzech kongregacji (dołączono kobiecą), oficjalnie powstał odrębny zakon kontemplacyjny . 21 Listopada papież Benedykt XVI nadał przywilej dla klasztoru trapistów w Mariawald (Diecezja Akwizgran) na pełny powrót do liturgii i obserwacji stosowanej przez ten zakon w latach 1963/64 . Stosowny wniosek przedłożył Stolicy Apostolskiej opat tego klasztoru o. Josef Vollberg.

Zwyczaje zakonne

Reguła zakonna opiera się na bardzo ścisłym przestrzeganiu reguły św. Benedykta . Uznaje się, że jest to najbardziej surowa reguła w Kościele katolickim . Zakłada pełną izolację od świata, milczenie (trapiści pozdrawiają się słowami Memento mori , co w języku łacińskim znaczy Pamiętaj o śmierci), posty , oddanie się modlitwie i pracy fizycznej. Trapiści pracować i spacerować muszą w oddaleniu od siebie. 7 razy dziennie zbierają się w kościele na oficjum brewiarzowym . W środę popielcową oraz Wielki Piątek chodzą boso a w okresie Wielkiego Postu, w każdą środę zachowują pełny post. Reguła też wymaga dbałości o higienę oraz bezwzględnego stosowania się do zaleceń leczniczych właściwego zakonnika. Trapistom nie wolno spożywać owoców.

Trapiści słyną z wyrabiania mocnego piwa (średnio 6-7% zawartości alkoholu ), o charakterystycznym smaku, szczególnie popularnego w Belgii . Znakiem rozpoznawczym tego piwa jest charakterystyczne logo oraz informacja, iż część dochodu uzyskanego z jego sprzedaży będzie przeznaczona na wspieranie biednych.

Do zakonu tego należał Thomas Merton . Trapistą pochodzącym z Polski jest Michał Zioło , poeta i eseista.

Zobacz też

• O bogach i ludziach - film o zamordowaniu trapistów w Tibhirine w Algierii