Umarli z Dunharrow – fikcyjne istoty ze stworzonej przez J. R. R Tolkiena mitologii Śródziemia .

Pojawią się w Powrocie Króla , trzeciej części Władcy pierścieni .

• W angielskim oryginale – Dead Men / Shadow Host / Men of the Mountains
• Przekład Marii Skibniewskiej – Umarli / Zastęp Cieni / Lud Gór
• Przekład Jerzego Łozińskiego – Umarli / Zastęp Cieni / mieszkańcy gór
• Przekład Marii i Cezarego Frąców – Umarli / Zastęp Cieni / Lud z Gór

Umarli z Dunharrow – duchy ludzi z plemienia górali z Ered Nimrais . Żyli w trzecim tysiącleciu Drugiej Ery i zwano ich wtedy Ludem Gór. Byli spokrewnieni z Dunlendingami . To oni wznieśli budowle w Dunharrow i podziemne tunele w górach, później nazwane Ścieżką Umarłych , gdzie zapewne mieli swoją świątynię.

Po założeniu królestwa Gondoru , zawarli z nim sojusz i złożyli przysięgę Isildurowi na Wzgórzu Erech . Gdy jednak rozpoczęła się wojna z Sauronem , górale i ich wódz Król Gór , odmówili dopełnienia przysięgi, bowiem wcześniej (za Czarnych Lat) byli poddanymi Władcy Ciemności i oddawali mu cześć. Isildur rzucił więc na wiarołomców klątwę – jeśli Gondor zwyciężyłby, to Lud Gór miał nie zaznać spokoju po śmierci, dopóki ponownie nie zostanie wezwany do walki i dopełnienia przysięgi przez potomka Isildura. Przerażeni klątwą górale nie ośmielili przyłączyć się do wojsk Saurona, tylko uciekli w wysokie partie Ered Nimrais i stronili od wszelkich ludzi. Za czasem wszyscy wyginęli, ale zgodnie z klątwą, nie zyskali spokoju.

Jako duchy musieli pozostać w Górach Białych , na obszarach które niegdyś zamieszkiwali. Przez kolejne stulecia Trzeciej Ery nawiedzali okolicę góry Dwimorberg i Wzgórza Erech. Nikomu nie pozwalali zbadać Ścieżki Umarłych, sprowadzając śmierć na śmiałków, którzy tam się zapuścili, tak jak Baldor , syna króla Rohanu Brega .

Podczas Wojny o Pierścień , w 3019 roku, Aragorn II z Szarą Drużyną ruszył na tą ścieżkę. Pragnął bowiem wykorzystać Umarłych do walki z wojskami Saurona. Jako że był Spadkobiercą Isildura udało mu się przedostać przez podziemną drogę i dotrzeć na Erech, gdzie wezwał duchy wiarołomców. Stamtąd ruszył z nimi przez południowe prowincje Gondoru do Pelargiru . Tam Umarli pokonali Korsarzy z Umbaru i zdobyli ich flotę. Aragorn uznał iż dopełnili przysięgi i pozwolił odejść zjawom, które wreszcie zyskał spokój i zniknęły ze Śródziemia (13 marca 3019 roku)^[1].

Wygląd duchów tak później opisywali Legolas i Gimli : (...) w ciemnościach Zastęp Cieni jak gdyby nabrał więcej sił i wyglądał znacznie groźniej. Byli tam wojownicy na koniach i piesi, wszyscy jednak posuwali się równie szybko. Milczeli, ale oczy im błyszczały (...). I nagle Zastęp Cieni, który trzymał się dotychczas za nami, runął naprzód niby szara fala przypływu, zmiatając wszystko co napotkał na swej drodze. Słyszałem stłumione wołania, nikły głos rogów, szept niezliczonych ust (...) Umarli nie potrzebowali używać innego oręża prócz strachu. (...) stanęli tam w ciszy; nie było widać nic prócz ich oczu, świecących czerwonym odblaskiem pożaru okrętów^[2].

Umarłych nazywano też Zastępem Cieni, Wiarołomcami, martwymi, zapomnianym ludem.

Film

W ekranizacji Władcy pierścieni (reżyseria Peter Jackson ) Umarli pojawiają się w filmie Powrót króla . Sceny z ich udziałem różnią się nieco od literackiego pierwowzoru (same postacie zjaw zostały wygenerowane komputerowo). Część z nich pojawia się tylko w wersji reżyserskiej (rozszerzonej) filmu, wydanej na DVD .

W filmie, gdy Aragorn z Legolasem i Gimlim, dociera do tajemniczej budowli we wnętrzu podziemi, pojawiają się zjawy, które ich otaczają. Aragorn żąda od nich dopełnienia przysięgi, a nawet rzuca im wyzwanie. W pewnym momencie wszystkie duchy znikają i na trzech wędrowców spada lawina ludzkich czaszek. Udaje im się jednak wydostać na zewnątrz. kiedy widzą na wodach Anduiny statki Korsarzy, pojawia się Król Umarłych który obiecuje stanąć do walki. Później pokazane jest zdobycie przez duchy wrogiej floty, a następnie ich udział w bitwie na polach Pelennoru , gdzie walnie przyczyniają się do pokonania sił Saurona. Po zakończeniu batalii Aragorn pozwala im odejść.

Przypisy

1. ↑ Wedle kalendarza hobbitów z Shire'u był to dzień 13 miesiąca Rethe roku 1419. Jedynie z grubsza odpowiada on naszemu marcowi, bowiem hobbicki kalendarz nie jest tożsamy z naszym . Hobbici daty roczne liczyli od osiedlenia się w swoim kraju (rok 1601 Trzeciej Ery).
   Z kolei według kalendarza stosowanego w innych częściach Śródziemia (tzw. Kalendarz Namiestników ) miesiąc ten zwał się Súlimë.
2. ↑ Cytat z Powrotu króla (księga 5, rozdział 9 Ostatnia narada) w przekładzie Marii Skibniewskiej.

Linki zewnętrzne

• Umarli (Ted Nasmith)
• Umarli - figurki do gry
• Zdjęcia filmowych scen spotkania Umarłych z Aragornem