Wsiewołod III Wielkie Gniazdo, ros. Все́волод III Ю́рьевич Большо́е Гнездо́ (ur. w 1154 , zm. 14 lub 15 kwietnia 1212 ) – wielki książę włodzimierski od 1176 i riazański od 1207 . Syn Jerzego I Dołgorukiego i Heleny (jej pochodzenie nie jest pewne, być może była Bizantyjką).

W latach 1162 - 1174 , za rządów przyrodniego brata Andrzeja I Bogolubskiego , musiał wyemigrować z kraju i osiadł w Bizancjum (stąd wzięła się hipoteza, że jego matka była Bizantyjką). Po śmierci brata powrócił na Ruś i stał się najpotężniejszym władcą ruskim swoich czasów. Za jego rządów miał miejsce rozkwit księstwa włodzimiersko-suzdalskiego. Podbił Riazań, zhołdował książąt Czernihowa, Kijowa i Halicza.

Wsiewołod III Wielkie Gniazdo był dwukrotnie żonaty. Pomiędzy 1170 a 1172 r. w Tbilisi poślubił księżniczkę osetyjską Marię. Doczekał się z nią dwanaściorga dzieci (czemu zawdzięczał swój przydomek), m.in. Jarosława II Rurykowicza (ojca Aleksandra Newskiego ). Po śmierci Marii ( 19 marca 1206 ) w 1207 lub 1209 r. pojął za żonę księżniczkę witebską Liubow z dynastii Rurykowiczów. Związek z nią okazał się bezdzietny.

Genealogia

Bibliografia

• Słownik władców Europy średniowiecznej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002,

Poprzednik Michał Jurijewicz

Wielki książę włodzimierski 1176-1212

Następca Jerzy II