Adam Bochnak (ur.
17 września
1899
w
Krakowie
, zm.
28 maja
1974
w Krakowie), polski
historyk sztuki
, profesor
Uniwersytetu Jagiellońskiego
.
Był synem kupca Władysława i Józefy Spysz. Kształcił się w gimnazjum św. Anny w Krakowie, następnie studiował historię sztuki na UJ (
1917
-
1922
), m.in. pod kierunkiem
Juliana Pagaczewskiego
(był promotorem jego doktoratu Kolegiata św. Józefa w Klimontowie, 1922) i Jerzego Mycielskiego. Już w
1920
podjął pracę na UJ, z którym pozostał związany aż do emerytury w
1969
. Początkowo pracował jako starszy asystent w Katedrze Historii Sztuki, od
1925
(po przedstawieniu pracy Makaty marszałka Francji Franciszka de Crequi, księcia de Lesidiguieres) docent w tej Katedrze. Po
wojnie
opiekował się Muzeum UJ (1947-1951), w
1948
został profesorem kontraktowym, w
1953
kierownikiem Katedry Historii Sztuki, w
1954
profesorem nadzwyczajnym, w
1957
profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Historii Sztuki Nowożytnej. Od
1960
kierował również Instytutem Historii Sztuki, pełnił funkcje w kierownictwie uczelni - dziekana Wydziału Filozoficzno-Historycznego (1954-1956, 1959-1961) i prorektora (1956-1959). Poza uniwersytetem współpracował z Gabinetem Rycin
PAU
(gdzie był w latach 1935-1939 konserwatorem), Liceum Koedukacyjnym w Ciężkowicach (dyrektor, 1945), Muzeum Narodowym w Krakowie (kustosz i zastępca dyrektora w latach 1945-1957 pod nazwą Państwowe Zbiory Sztuki na
Wawelu
, dyrektor Muzeum 1957-1962). W okresie okupacji uczestniczył w
tajnym nauczaniu
.
Zajmował się historią sztuki
barokowej
i
rokoka
, historią rzemiosła artystycznego, historią nauk o sztuce oraz muzeologią. W poszukiwaniu źródeł początków baroku w Polsce wskazał na kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie, jako wzorowany na rzymskim kościele Il Gesu. Dla wydawnictwa Historia sztuki polskiej opracował temat dziejów rzemiosła artystycznego. Dokonał analizy historycznej i estetycznej obrazu
fary
w
Bieczu
, wskazując na związki z dziełem Opłakiwanie Chrystusa
Michała Anioła
w katedrze
florenckiej
. Był autorem życiorysów polskich historyków sztuki, badał m.in. życie i dorobek
Mariana Sokołowskiego
. W latach 1939-1952 redagował "Prace Komisji Historii Sztuki", a 1961-1963 "Rocznik Krakowski".
Ogłosił szereg prac naukowych, m.in.:
- Giovanni Battista Falconi (1925)
- Kościół św. Stanisława w Uhercach (1925)
- Zabytki przemysłu artstycznego w kościele parafialnym w Luborzycy (1925, z J. Pagaczewskim)
- Ze studiów nad rzeźbą lwowską epoki rokoka (1931)
- Dwa naczynia z herbami Wazów w kolegiacie łowickiej (1935)
- "Opłakiwanie Chrystusa", obraz w głównym ołtarzu kościoła parafialnego w Bieczu (1935)
- Grób biskupa Maura w krypcie św. Leonarda na Wawelu (1938)
- Zarys dziejów polskiej historii sztuki (1948)
- Gobeliny Katedry wawelskiej z historią Jakuba (1952)
- Kaplica Zygmuntowska (1953)
- Historia sztuki nowożytnej (1957, 2 tomy)
- Najstarsze budowle wawelskie (1960)
W
1939
został członkiem-korespondentem
PAU
; był sekretarzem (dwukrotnie) i przewodniczącym (1952) Komisji Historii Sztuki PAU, a także zastępcą przewodniczącego i przewodniczącym Komisji Teorii i Historii Sztuki Oddziału PAN w Krakowie. Należał m.in. do Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa (wiceprezes, członek honorowy) i Stowarzyszenia Historyków Sztuki (członek honorowy). W
1958
kierował polską ekspozycją zabytków krakowskich na międzynarodowej wystawie "Złoty wiek miast europejskich" w
Gandawie
; otrzymał za to przedsięwzięcie Nagrodę miasta Krakowa (1958). Był także laureatem nagród ministra szkolnictwa wyższego (1963, 1966), w
1972
otrzymał Medal PAN im. Kopernika. Był odznaczony
Złotym Krzyżem Zasługi
, Krzyżami Kawalerskim i
Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski
oraz tytułem "Zasłużony Nauczyciel PRL" (1973).
Źródła:
- Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
-
Adam Małkiewicz
, Adam Bochnak. Uczony i nauczyciel [w:] Adama Bochank. Naświetlanie rzeźby lwowskiej, red.
Andrzej Betlej
, Piotr Jamski, Warszawa 2008, , s. 21-50.