Po okresie chaosu w rzymskim systemie monetarnym, spowodowanym wojnami domowymi, uporządkował go cesarz
Oktawian August
. Podstawową jednostką systemu był złoty
aureus
( 7,79g), srebrną zaś
denar
(3,89). Prawo emisji monet złotych i srebrnych należało do cesarza. Natomiast w gestii
senatu
pozostawiono emisje monet brązowych.Wybijano mosiężne
Sesterce
(27,28) i duspondiusy(13,64) a także miedziane
asy
(10,91) i
kwadransy
(2,73g). Jeden
aureus
był równy 25
denarom
,
denar
zaś 4
Sestercom
, 8 duspondiusom, 16
asom
, 32
semisom
, a 64 kwadransom.W prowincjach wschodnich utrzymał się w większych ośrodkach system oparty na greckiej
drachmie
. .Pierwszą
dewaluacje
monety przeprowadził
Neron
w 64 r., obniżając wagę
aureusa
(do 7,27g) a
denara
(do 3,41g) ,system ten utrzymał się do przełomu ii i III w.Jednak pogarszająca się sytuacja gospodarcza cesarstwa spowodowała dalsza obniżkę wartości pieniądza, polegającą na dodawaniu miedzi do stopu. W 194 r cesarz
Septymiusz sewer
obniżył zawartość srebra w denarach, przeciętnie do 47% procent ich wagi.Jednak ciągle pogarszająca się sytuacja polityczna i gospodarcza doprowadziła do jeszcze głębszej
dewaluacji
pieniądza. Reformę systemu monetarnego przeprowadził w 294 r cesarz
Dioklecjan
. Pozostawił on złotą monetę
aureus
, obniżając jednocześnie jej wagę, a także wprowadził zupełnie nową srebrną monetę o nazwie
argenteus
(3,41g).A także wprowadził nowe jednostki: brązowe
folissy
i
antoniniany
. Jeden [aureus] odpowiadał 25
argenteusom
, a ten 5
follisom
,12,5
antoninionom
, a 25
denarom
.Ostatnią większą reformą było wprowadzenie do obiegu przez cesarza
Konstantyna I
nowej złotej jednostki monetarnej ,
solida
(4,54g)m, który zastąpił
aureusa
.