Centaur Chiron ze swym wychowankiem Achillesem
Chiron (także Chejron,
gr.
Χείρων Cheírōn,
łac
Cheiron) – w
mitologii greckiej
: najmądrzejszy i najbardziej cywilizowany z
centaurów
. Nieśmiertelny król centaurów, którego spłodził z magnezyjskimi
kobyłami
Centaur, syn
Nefele
i
Iksjona
. Słynny z biegłości w sztuce lekarskiej i ogromnej wiedzy. Był nauczycielem i wychowawcą wielu greckich
herosów
, m.in.:
Asklepiosa
,
Jazona
,
Heraklesa
,
Achillesa
,
Eneasza
. Zamieszkiwał na górze Pelion, skąd został wypędzony do Malei. Ojciec Ewippe i matka Tetis. Raniony przypadkowo zatrutą strzałą wypuszczoną przez
Heraklesa
, który w trakcie wykonywania
czwartej pracy
starł się z centaurami.
Pewnego razu odwiedził go
Herakles
. Chiron przyjął go gościnnie, bo był miłym i gościnnym centaurem. Herakles poprosił go, aby ten otworzył dzban wina otrzymany od
Dionizosa
. Chiron tłumaczył mu, że innym centaurom by się to nie spodobało, lecz Herakles przypomniał mu, że Dionizos nakazał otworzyć dzban, kiedy przybędzie Herakles. Chiron dał się przekonać i otworzył dzban. Jednak zapach wina przyciągnął inne centaury, które zaczęły się gromadzić wokół domu Chirona. Rozpoczęła się walka, w której Herakles przypadkowo zranił go zatrutą strzałą. Chejron mimo swej nieśmiertelności, dręczony bólem z zatrutej strzały wybrał
śmierć
. Nie mogąc umrzeć, zgodził się przenieść swoją nieśmiertelność na
Prometeusza
. Po śmierci został umieszczony przez
Zeusa
na niebie, jako
gwiazdozbiór Centaura
.
Według innej wersji, jego rodzicami byli bóg
Kronos
i
Okeanida
Filyra
.
Gwiazdozbiór Centaura
ma wyobrażać Chirona.
Jego postać zachowała się na kilku malowidłach ściennych oraz wazowych, najbardziej znate to Centaur Chiron uczy grać Achillesa na litrze, pochodzi ono prawdopodobnie z 60 roku n.e., z bazyliki w
Herkulanum
(obecnie znajduje się w Museo Nazionale w Neapolu).