Roman Grodecki
Roman GrodeckiRoman Grodecki
herbu Poraj
(ur.
21 kwietnia
1889
w
Rzeszowie
, zm.
17 kwietnia
1964
w
Krakowie
) – polski historyk, profesor
Uniwersytetu Jagiellońskiego
, członek
PAU
. ŻyciorysBył synem Jana (urzędnika podatkowego) i Karoliny z Gorylskich, uczęszczał do szkoły powszechnej w
Kołomyi
i gimnazjum w
Bochni
; w latach 1907–1912 studiował historię, filozofię, geografię, historię prawa, filologię i archeologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wśród jego wykładowców uniwersyteckich byli m.in.
Franciszek Bujak
,
Ignacy Chrzanowski
,
Wiktor Czermak
,
Włodzimierz Demetrykiewicz
,
Wacław Tokarz
; pod opieką Stanisława Krzyżanowskiego obronił w 1918 doktorat na podstawie pracy Książęca włość trzebnicka na tle organizacji majątków książęcych w Polsce w XII wieku; jeszcze w czasie studiów pracował jako aplikant w Archiwum Akt Dawnych w Krakowie (1909–1912). W latach 1913–1914 był asystentem w Seminarium Historycznym UJ, następnie (1914–1917) służył w
Legionach
. Po obronie pracy doktorskiej został adiunktem w Archiwum Akt Dawnych (do 1921) oraz powrócił na stanowisko asystenta w Seminarium Historycznym. W 1920 habilitował się i został docentem w Katedrze Historii Gospodarczej Powszechnej i Polski, dwa lata później otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego i kierownika Katedry Historii Gospodarczej Średniowiecznej. W 1929 został profesorem zwyczajnym. W czasie wojny uczestniczył w
tajnym nauczaniu
we
Lwowie
. W 1945 powrócił do pracy na UJ, kierował kolejno katedrami Historii Gospodarczej i Społecznej (1945–1952), Historii Polski Feudalnej (1952–1957), Historii Polski do XV Wieku (1957–1960). Wykładał również historię średniowieczną Polski w
Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie
(1949–1957). Z powodu ciężkiej choroby, a także załamania psychicznego po śmierci żony, w 1957 (na trzy lata przed formalną emeryturą) zaprzestał prowadzenia wykładów. W 1928 został powołany na członka-korespondenta PAU, w 1946 na członka czynnego
PAU
; pełnił funkcję sekretarza Wydziału II PAU (1952) oraz przewodniczącego Komisji Historycznej PAU (1949–1952). Był również prezesem honorowym Oddziału Krakowskiego
Polskiego Towarzystwa Historycznego
. W 1953 otrzymał nagrodę państwową II stopnia za prace dotyczące historii
Śląska
, szczególnie za przekład i wydanie
Księgi Henrykowskiej
.
Uniwersytet Warszawski
nadał Grodeckiemu w 1960 doktorat
honoris causa
. Ponadto historyk został odznaczony
Krzyżem Niepodległości
,
Krzyżem Walecznych
(trzykrotnie), Krzyżem Oficerskim
Orderu Odrodzenia Polski
. W 1960 środowisko historyczne dedykowało mu publikację Prace z dziejów Polski feudalnej ofiarowane Romanowi Grodeckiemu w 70. rocznicę urodzin. W pracy naukowej zajmował się historią gospodarczą
średniowieczną
, naukami pomocniczymi historii, edytorstwem. Był inicjatorem szerokich badań nad polską średniowieczną polityką menniczą, zajmował się zagadnieniami metrologii i technologii pieniądza. Badał obyczaj dyplomatyczny w Polsce średniowiecznej. Prowadził badania nad mało znanymi faktami z życia
Zbigniewa
, syna
Władysława Hermana
i brata
Bolesława Krzywoustego
. Przygotował do wydania Księgę Henrykowską (1949),
Anonyma tzw. Galla Kronikę Polską
(1923), Rachunki wielkorządowe krakowskie z roku 1471 (1953); przełożył i przygotował do publikacji (By czas nie zaćmił i niepamięć, 1975) fragmenty kilku polskich kronik, m.in.
Wincentego Kadłubka
,
Janka z Czarnkowa
,
Jana Długosza
,
Filipa Kallimacha
oraz Kronik
Wielkopolskiej
, Oliwskiej, Krakowskiej i Książąt Polskich. Brał udział w pracach przygotowawczych nad wydaniem
Słownika starożytności słowiańskich
, a także współpracował z pismami "Wiadomości Numizmatyczne i Archeologiczne" (1922-1926) i "Kwartalnik Historyczny" (1946–1948). Z prac Grodeckiego korzystali polscy autorzy książek historycznych –
Antoni Gołubiew
i
Paweł Jasienica
. Miał opinię wymagającego profesora; jednym z jego uczniów był
Marian Friedberg
. Przez wiele lat Grodecki przyjaźnił się z historykiem
Janem Dąbrowskim
. Ogłosił ponad 170 prac, m.in.: - Nieznane pieczęcie m. Krakowa (1912)
- Dzieje klasztoru premonstrateńskiego w Busku w wiekach średnich (1913)
- Studya nad dziejami gospodarczymi Polski w XII wieku (1916)
- Dziesięcina mennicza w Polsce średniowiecznej (1918–1919)
- Przyczynki do dziejów rolnictwa w Polsce średniowiecznej (1919)
- Mincerze we wcześniejszym średniowieczu polskim (1921)
- Polityka mennicza książąt polskich w okresie piastowskim (1921)
- Przywilej menniczy biskupstwa poznańskiego z roku 1232 (1921)
- Mistrz Wincenty Kadłubek, biskup krakowski (1923)
- Dzieje Polski do roku 1194 (1926)
- Dzieje Polski średniowiecznej (1926, ze Stanisławem Zachorowskim i Janem Dąbrowskim)
- Dzieje Polski do roku 1386 (1928, w: Polska, jej dzieje i kultura)
- Dzieje polityczne Śląska do roku 1290 (1930)
- Dzieje zwierzchności menniczej w Polsce średniowiecznej (1930)
- Początki immunitetu w Polsce (1930)
- Kraków i ziemia krakowska (1934, z
Kazimierzem Lepszym
i
Józefem Feldmanem
)
- Kongres krakowski w roku 1364 (1939)
- Początki gospodarki folwarcznej w Polsce (1949)
- Sprawa
św. Stanisława
(1979)
Źródła- Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Roman Grodecki":
Mieszko II Lambert
1995, .
Jasiński K.
, Rodowód pierwszych Piastów, Wrocław-Warszawa, 1992.Gall Anonim, Kronika polska, tłum.
Roman Grodecki
, wstęp i opracowanie Marian Plezia, Wyd. Ossolineum, Wrocław 2003,
Koneczny ...
Brno
...
Ekranizacje dzieł Williama Szekspira
...
Benedykt Dybowski
...
Michałowice (powiat jeleniogórski)
...
Klaudiusz Ptolemeusz
...
1977
...
1908
...
Jezioro karowe
...
Duma
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Roman Grodecki":
144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 15)
...
Z wizytą w Szczebrzeszynie (plansza 5)
...
Twierdzenie Pitagorasa (plansza 1)
...
|