Avigdor Lieberman,
hebr.
אביגדור ליברמן (ur.
5 czerwca
1958
w
Kiszyniowie
) – izraelski polityk i lider partii
Yisrael Beitenu
. Najbardziej znany w
Izraelu
z powodu jego planu ponownego wytyczenia tzw. Zielonej Linii, granicy z
Autonomią Palestyńską
, w taki sposób, iż tzw. meshulash ("trójkąt") stanowiący region Wadi-Ara (który stał się terytorium Izraela na mocy porozumienia z
Jordanią
w
1949
roku), powróciłby pod arabskie panowanie. Lieberman wyjaśnia swój pomysł tym, że praktycznie wszyscy mieszkańcy tego terenu to
Palestyńczycy
, którzy powinni mieszkać w granicach przyszłego państwa palestyńskiego. Oba kraje, zarówno palestyński, jak i izraelski winny być zdaniem Liebermana jednolite narodowościowo.
Wielu Izraelczyków postrzega plan Liebermana jako przymusowy "transfer" populacji arabskiej, co przypomina propozycje innych skrajnie prawicowych partii politycznych. Pomimo że zrealizowanie koncepcji Liebermana nie spowoduje wygnania Arabów z ich domów, utracą oni całość izraelskich praw obywatelskich, a zwierzchność nad nimi oddana zostanie przyszłemu państwu palestyńskiemu. Izraelscy Arabowie,
Partia Pracy
i inne ugrupowania silnie sprzeciwiają się propozycjom Liebermana.
W
maju
2006
roku Lieberman wywołał ostre reakcje po tym jak zażądał egzekucji arabskich deputowanych do Knesetu, którzy spotkali się z członkami
Hamasu
.[1] W
październiku
2006
roku
premier
Ehud Olmert
i Lieberman podpisali porozumienie koalicyjne. Zgodnie z nim, Lieberman został wicepremierem i ministrem ds. strategicznych. Ta ostatnia posada została stworzona specjalnie dla niego, w związku z zagrożeniem ze strony potencjału wojskowego
Iranu
.[2]
31 marca
2009
roku został wicepremierem i ministrem spraw zagranicznych w drugim rządzie
Beniamina Netanjahu
.
Życiorys
Lieberman urodził się w
Mołdawii
, będącej wówczas częścią
Związku Radzieckiego
. W
1978
roku wyemigrował do Izraela.[3] Służył w wojsku izraelskim, a potem ukończył stosunki międzynarodowe i nauki polityczne na Uniwersytecie Hebrajskim w
Jerozolimie
.
Od
1983
do
1988
pomagał w utworzeniu Syjonistycznego Forum dla Żydów z Krajów Sowieckich, był także członkiem Zarządu Jerozolimskiej Korporacji Ekonomicznej i sekretarzem jerozolimskiej gałęzi związku zawodowego
Histadrut
. Od
1993
do
1996
pełnił stanowisko dyrektora generalnego partii
Likud
, a w latach
1996
-
1997
był dyrektorem generalnym biura premiera.
W
1999
utworzył i objął przywództwo w partii
Yisrael Beitenu
, wydawał także gazetę Yoman Yisraeli.
Został
wybrany do Knessetu w 1999
, gdzie pełnił stanowisko prezesa Izraelsko-Mołdawskiej Parlamentarnej Ligi Przyjaźni.
W marcu
2001
, Lieberman został mianowany ministrem infrastruktury, ale zrezygnował z tego stanowiska w marcu
2002
roku. W lutym
2003
otrzymał tekę ministra transportu. Lieberman ostro opowiadał się przeciwko planowi likwidacji osiedli żydowskich w
strefie Gazy
, zamiast tego w maju
2004
roku zaproponował separację terytoriów zamieszkanych przez obie nacje. Plan ów stanowił, iż tylko ci
Arabowie
, którzy czują się "związani z Państwem Izrael" i byli "całkowicie mu lojalni", mogliby pozostać w Izraelu.
[1]
Jednak 30 maja premier
Ariel Szaron
odrzucił plan Liebermana, oświadczając m.in. "Uznajemy izraelskich Arabów za część Państwa Izrael". 4 czerwca
2004
roku, z powodu narastających sprzeciwów wobec planu Szarona, premier usunął Liebermana z rządu.
Jako lider ugrupowania
Yisrael Beitenu
, partii w większości złożonej z imigrantów z krajów byłego
Związku Radzieckiego
, opowiada się za odbieraniem obywatelstwa izraelskiego niektórym Arabom izraelskim oraz urządzaniem "testów na lojalność" dla pozostałych.
[2]
W
wyborach do Knessetu w 2006 roku
, partia Liebermana uzyskała 11 miejsc (na 120), co w dużej mierze było zasługą zatrudnienia amerykańskiego eksperta od kampanii wyborczych, Arthura Finkelsteina. Był to wielki sukces tego ugrupowania, wykorzystującego slogan "Niet, Niet, Da" ("Nie, Nie, Tak") – opisującego sposób głosowania na ugrupowania odpowiednio
Netanjahu
,
Olmerta
i Liebermana.[4]
Yisrael Beitenu nie weszło początkowo do rządu Olmerta. Sam Lieberman, niedługo po wyborach "zasłynął" swoją wypowiedzią z
5 maja
, iż ci z arabskich deputowanych do Knessetu, którzy spotykają się z liderami
Hamasu
i
Hezbollahu
, powinni zostać osądzeni jako zdrajcy i kolaboranci.
Lieberman jest żonaty, ma trójkę dzieci.
Popularność
W sondażu opublikowanym w gazecie Yediot Achronot z
21 września
2006
roku, Lieberman znalazł się na drugim miejscu pod względem popularności, zaraz po
Beniaminie Netanjahu
. Ehud Olmert zajął dopiero piąte miejsce, uzyskując poparcie rzędu 7%.[5]
Umowa koalicyjna
23 października
2006
roku, porozumienie koalicyjne z
Kadimą
postawiła Izraelską Partię Pracy w niełatwym położeniu, ponieważ poprzednio wielu jej prominentnych członków wyrażało sprzeciw wobec zasiadania z Liebermanem w jednym rządzie. Minister kultury, sportu, nauki i technologii,
Ophir Pines-Paz
powiedział m.in. minister ds. strategicznych to żart. Lieberman sam w sobie jest strategicznym zagrożeniem, i dalej: Zrobię wszystko co w mojej mocy aby zapobiec wejściu tej partii do rządu.
Wyjście z rządu
Wkrótce potem, jak Ehud Olmert podjął rozmowy pokojowe z palestyńskim prezydentem
Mahmudem Abbasem
, Lieberman zagroził opuszczeniem koalicji rządzącej. Stało się tak
17 stycznia
2008
roku – szef Yisrael Beitenu oświadczył, że jego partia wychodzi z rządu, ponieważ Kadima ma zamiar oddać Palestyńczykom ziemie zajęte w
1967
roku [6]. Wyjście Liebermana z rządu oznaczało tylko 67 mandatów parlamentarnych kontrolowanych przez zwolenników gabinetu Olmerta [7].
Minister spraw zagranicznych w drugim rządzie Netanjahu
Po wyborach w
2009
roku, w wyniku których lider Likudu Beniamin Netanjahu utworzył koalicję rządową, Lieberman wszedł
31 marca
2009
w skład gabinetu jako wicepremier i minister spraw zagranicznych[8].
Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑
"PM defends Arab MKs after Lieberman calls for execution"
, Haaretz,
5 maja
2005
- ↑
"PM, Lieberman sign coalition deal"
, Ynetnews,
23 października
2006
- ↑
"Lieberman may be right-wing leader"
, Jerusalem Post,
27 marca
2006
- ↑
"Lieberman presents to Russia plan to expel 'disloyal' Arabs"
, Haaretz,
30 maja
2006
- ↑
Olmert’s popularity plunges
Jewish Telegraphic Agency,
Wrzesień
2006
- ↑ Gil Hoffman:
'Coalition is not over land'
(
ang.
). [dostęp 18 stycznia 2008].
- ↑ Tim Butcher:
Israel's coalition in crisis over peace talks
(
ang.
). [dostęp 18 stycznia 2008].
- ↑
Eighteenth Knesset: Government 32
(
ang.
). [dostęp 3 kwietnia 2009].